Commentaar: Zo splijt verdeeldheid
Dit had een opgewekt commentaar moeten worden, ter afsluiting van de brexitsaga. Een artikel waarin zou staan dat de Britten in 2016 besloten om uit de Europese Unie te stappen. Een verhaal ook waarin kort zou worden gememoreerd hoe Britse politici zo erg ruzieden, dat ze hun land bijna onbestuurbaar maakten. Daarna zou een korte uiteenzetting volgen over de vertrouwensbreuk tussen kiezers en afgevaardigden. En hoe twee premiers waren gesneuveld. En dat de vertrekdatum een paar keer werd opgeschoven, omdat een ordentelijk vertrek uit de EU zo lastig bleek.
Maar uiteindelijk is alles goed gekomen, zou de conclusie zijn geweest. Mede met dank aan de EU, die toch nog concessies had gedaan. Want ook de EU is gebaat bij een fatsoenlijke brexit.
Helaas, al vóór de start van het beoogde finale brexitdebat werden zaterdag de contouren van weer een debacle zichtbaar. Premier Boris Johnson had buiten een zelf gecreëerde vijand gerekend, het voormalige conservatieve partijlid Oliver Letwin. De parlementariër, vorige maand door Johnson uit de partij gezet, wilde extra garanties voor een net vertrek uit de EU. Goed idee, vond een meerderheid in het Lagerhuis. En weer voegde de premier een verloren stemming aan zijn palmares toe.
Een verlies dat hij zichzelf mag verwijten. Johnson kon zaterdag niet overtuigend duidelijk maken, waarom de 650 afgevaardigden zich achter zijn brexitakkoord moesten scharen. Een overeenkomst die zoveel lijkt op wat zijn voorgangster een jaar geleden sloot, dat Johnson zelf tegen zou hebben gestemd als hij geen premier was geweest.
Diverse malen herhaalde de regeringsleider tijdens het debat, waarom instemmen met zijn akkoord zo goed zou zijn: het zou de eenheid in het Verenigd Koninkrijk herstellen.
De premier moet geweten hebben dat hij onzin sprak. Terwijl hij in het Lagerhuis zijn akkoord verdedigde, demonstreerden buiten honderdduizenden landgenoten juist tegen de overeenkomst. Zij illustreerden zo de diepe verdeeldheid over het vertrek, een controverse die Britse gezinnen, collega’s en kerken splijt. Die polarisatie werd al duidelijk bij de uitkomst van het EU-referendum in 2016 (51,9 tegen 48,1 procent) en peilingen tonen aan dat deze zeker niet is verminderd.
De Britten kozen in 2016 voor ‘taking back control’ (‘de controle weer in handen nemen’). In werkelijkheid heeft verdeeldheid hen in de greep genomen. Dat belooft niets goeds als straks de gevolgen van de daadwerkelijke brexit in jarenlange onderhandelingen, met onder meer de EU, vorm moeten krijgen.
de mening van het Nederlands Dagblad