8 januari 2020 om 03:00
Afbeelding
Luister naar

De MKZ-zaak laat zien: het is nog niet over en uit

De hoogste rechter heeft gesproken. De preventieve ruiming in 2002 van 60.000 dieren, in en om Kootwijkerbroek, was rechtmatig.

Bijna twintig jaar na die fel omstreden ruiming, vanwege een uitbraak van het besmettelijke mond-en-klauwzeer (MKZ), stelt het College van Beroep voor het bedrijfsleven de overheid in het gelijk. Toenmalig minister Laurens Jan Brinkhorst mocht het rundvee op 247 bedrijven doden om te voorkomen dat de ziekte zich verder zou verspreiden. De twijfel óf er wel MKZ was aangetroffen in het dorp, is door deze rechter uitputtend onderzocht. Een commissie van deskundigen ontdekte dat er bij het laboratorium in Lelystad het een en ander is misgegaan. Voor de boeren in Kootwijkerbroek en voor Lau Jansen van de Stichting Onderzoek MKZ was dat altijd al reden te twijfelen aan een uitbraak van MKZ.

Aan die twijfel maakt de rechter een eind. Ondanks onzorgvuldigheden heeft het laboratorium in Lelystad terecht geconcludeerd dat er sprake was van een MKZ-uitbraak. Op basis van die conclusie kon minister Brinkhorst niet anders dan opdracht geven, conform Europese afspraken, om tot ruiming van de 60.000 dieren over te gaan.

Dat besluit leidde tot emotionele uitbarstingen en een ongekende volkswoede tegen ambtenaren die dat bevel moesten uitvoeren. Normaal gesproken is met het vonnis van de rechter de zaak afgedaan. Zoals ‘rijdende rechter’ John Reid op kordate wijze zijn laptop dichtklapt en wegbeent nadat hij heeft geoordeeld: ‘En daarmee is de zaak gesloten.’

In deze beladen MKZ-zaak zijn de emoties zo hoog opgelopen en zijn de wonden zo diep dat het te simpel is te stellen dat het nu over en uit is. Lau Jansen zei dat juridisch gezien er een streep door de zaak is gezet, maar dat ‘het rechtsgevoel in Kootwijkerbroek ernstig is aangetast’.

Oud-minister Brinkhorst was vorige week eindelijk zover dat hij erkende dat hij in het bestrijden van de MKZ-crisis weinig empathie had laten zien. Zijn ambtsopvolger, Carola Schouten, laat zien dat ze uit ander hout is gesneden. Zij gaat binnenkort naar de veehouders in Kootwijkerbroek om hun verhalen aan te horen. Ook wil de minister dat de overheid lering trekt uit het rechterlijk vonnis.

Zo wil Schouten dat de werkwijze van het laboratorium nog eens onafhankelijk wordt getoetst. Met die houding laat ze zien dat de overheid weliswaar de zwaardmacht heeft, maar óók fouten kan maken. Het kan het begin zijn van het broodnodige herstel van vertrouwen tussen de overheid en een zwaar getroffen gemeenschap.

In het commentaar verwoorden redacteuren
de mening van het Nederlands Dagblad
Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
nd

Als we nou eens stoppen met vliegschaamte en die vervangen door treintrots?

Het is belangrijk om stil te staan bij wat er allemaal wél bereikt wordt in de strijd tegen klimaatverandering. En dat is best een boel. Ons gedrag is al flink veranderd in de afgelopen jaren.

Afbeelding

Wilders zal Kaag wel dankbaar zijn: zijn gedroomde kabinet kan met een gezonde staatskas aan de slag

Geert Wilders zal Sigrid Kaag wel heel dankbaar zijn. Ze heeft de schatkist in blakende welstand nagelaten voor zijn gedroomde kabinet. Maar naast een gezonde staatskas, vergt regeren een eenheid van visie.

Afbeelding

Een terreurdaad is in Moskou net zo erg als in Parijs. We zijn niet met 'de Russen' in oorlog

De terreuraanslag in Moskou was bijna een kopie van die in het Bataclan-theater in Parijs (2015). Of vinden we deze terreurdaad toch wat minder erg, omdat ‘de Russen’ nu onze vijanden zijn?

Afbeelding

David de Vos is onderdeel van de brede beweging van de 'milde orthodoxie' geworden

De charismatische prediker David de Vos is kerkelijk mainstream geworden. Geen wonder: evangelische en traditionele gelovigen vinden elkaar steeds vaker. Dat is goed voor beide, want ze kunnen veel van elkaar leren.

nd

Kinderen wel/niet vaccineren is een grote verantwoordelijkheid, maar in de eerste plaats van ouders zelf

De vaccinatiegraad daalt; kinderziektes komen weer vaker voor. Maar met een ramkoers vanuit de overheid, die onder meer de VVD voor ogen staat, win je niet het vertrouwen van burgers met vaccinatietwijfel.

commentaar

Defensie is niet alleen een militaire taak, het gaat om de veerkracht van de hele samenleving

Defensie is niet alleen een militaire taak, de verdediging van de democratische samenleving moet door militairen en burgers samen worden gedragen. Maar dat betekent een omslag in het denken, waarmee Europa nu begint.

n

Help de boeren hun schapen te beschermen, maar over het afschieten van wolven moeten we het nu nog niet hebben

Natuurlijk lopen de emoties hoog op als er weer schapen zijn doodgebeten door een wolf. Maar het is echt nog te vroeg om nu al te gaan praten over het afschieten van wolven.

Afbeelding

Houd ruimte open voor water, lucht en horizon, boven het laatste reepje achtertuin van Amsterdam

Het is kortzichtig om de plannen voor enorme bedrijfshallen in de Lutkemeerpolder bij Amsterdam domweg door te zetten, nu we intussen weten wat 'klimaatadaptief bouwen' in dit lage, natte land zou moeten betekenen.

Commetaar

Poetins referendum over de oorlog en het 'nieuwe Rusland' waarvan hij alleen de bestemming bepaalt

Vladimir Poetin heeft zich verzekerd van een zesde termijn. Daarin heeft de Russische natie volgens hem ervoor gekozen de bestemming van het land in handen van één persoon te leggen - die van hem en hem alleen.