Mededogen met de hoerenloper
Gert-Jan Segers is toch wel een beetje een held. Sinds zijn aantreden als Kamerlid heeft hij zich heel nadrukkelijk met het prostitutiebeleid en mensenhandel beziggehouden, hij heeft coalities gesmeed en met PvdA en SP afspraken gemaakt over een initiatief-wetsvoorstel tegen gedwongen prostitutie. Terwijl wij vakantie vieren, zit Segers momenteel samen met Marith Rebel (PvdA) en Nine Kooiman (SP) de tekst van de memorie van toelichting op het wetsvoorstel te schrijven.
Hun initiatief moet ertoe leiden dat prostitueebezoekers strafbaar worden wanneer zij weten dat de prostituee in kwestie het slachtoffer van mensenhandel is. Met andere woorden: de hoerenloper riskeert een boete en celstraf zodra hij niet aan de politie meldt dat de prostituee die hij bezoekt, in zulke miserabele omstandigheden verkeert dat zij wel het slachtoffer van mensenhandel moet zijn.
reveil
Deze inzet voor meisjes en vrouwen die zijn verhandeld en tot prostitutie worden gedwongen, roept natuurlijk herinneringen op aan de inzet van het reveil tegen allerlei zedeloosheid, die in de negentiende eeuw ook al het gevolg van sociale ellende was. De christelijke vrienden, geleid door ds. Hendrik Pierson, slaagden erin een coalitie te smeden met vrijdenkers en feministen die allen waren begaan met het lot van de vele vrouwen die uit armoede mensonwaardig werk verrichtten. Hun samenwerking leidde in 1911 tot een nieuwe Zedelijkheidswet, waarin ook een bordeelverbod een plaats kreeg.
Dat bordeelverbod is in oktober 2000 opgeheven, omdat prostitutie een gewone bedrijfstak zou zijn en prostituee een heel gewoon beroep. Als seksondernemers gewoon belasting betaalden en voor goede arbeidsomstandigheden voor hun personeel zorgden, was er niets aan de hand. We schrijven de hoogtijdagen van paars, toen het verlichte denken tot ongekend verrassende inzichten kwam.
In de praktijk kwam er natuurlijk niet veel van terecht. Er is vrouwenhandel, er is gedwongen prostitutie. Segers vecht in feite tegen de gevolgen van de opheffing van een wet die zijn geestelijke voorouders met behulp van een al even brede coalitie door de Kamer hadden weten te krijgen.
Maar toch is er een verschil. Wat Segers eigenlijk wil, is de strafbaarstelling van prostitueebezoek zonder meer. Maar dat is in Nederland politiek niet haalbaar. Dat streven van Segers is begrijpelijk, maar de (laten we zeggen) criminalisering van de prostituant kan en mag niet het laatste woord zijn.
eenzaamheid
Een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het (late) reveil in zijn strijd tegen prostitutie was mr. Andrew de Graaf (1867-1945). Zijn studie over Het Réveil en de strijd tegen de onzedelijkheid en de bundel Feest en strijd staan vast in de boekenkast van Segers. H. Pierson was een oom van hem. In 1900 werd hij voorzitter van het Nationaal Comité tegen de handel in vrouwen en kinderen. Ook op andere manieren bestreed hij de gereglementeerde prostitutie.
Maar hij had daarbij ook oog voor de eenzaamheid, de teleurstelling en innerlijke leegte van de prostituant, die daarmee net zo goed als de prostituee behoorde tot het verlorene dat liefde behoeft. Ook de prostituant behoort tot de verlorenen en gevallenen. Hij prostitueert zijn persoonlijkheid, weet niet wat liefde is omdat hij de trouw niet kent, en zijn zonde maakt hem karakterloos. Sterker nog: de diepe oorzaak van prostitutie is ons aller oerzonde. Zo iemand kan alleen worden gered door een persoon, door een hart, door liefde.
Nu waren Andrew de Graaf en zijn reveilvrienden van één ding diep overtuigd: de overheid kan niet van je houden en kan niet opvoeden. Maar ze kan wel de instanties faciliteren die dat wel kunnen. Bij die andere erfgenaam van het reveil, de Amsterdamse stichting Tot Heil des Volks, is de gedachte van Andrew de Graaf nog springlevend. Dat blijkt onder andere uit een programma (chap-nederland.nl) dat erop gericht is prostituanten van hun seksverslaving te genezen.
Prostituanten op hun verantwoordelijkheid wijzen is goed en hard nodig, maar het zou in de geest van het reveil zijn om ook iets van mededogen door te laten klinken. Het zou prachtig zijn als die geest op de een of andere manier een plek zou vinden in het initiatiefwetsvoorstel dat Gert-Jan Segers c.s. aan het schrijven is.
Dr. Bart Jan Spruyt is voorzitter van de Edmund Burke Stichting, een conservatieve denktank. Hij schrijft op deze plaats maandelijks een column.
