4 december 2019 om 03:00
Vissersboten zoeken voor de kust van Texel naar de opvarenden van de UK 165. Zondag werden de lichamen in de gezonken kotter gevonden.
anp / Sem van der Wal
Column
Luister naar

Column: Heimwee naar een land dat lijkt op Urk

Een net dat blijft haken. Een klein scheepje dat struikelt in de golven. En dan ingeslikt wordt door de zee. Twee mannen vermist. De een 27, vrijgezel; de schipper 41, getrouwd, vader van drie. Ik was vast niet als enige in de ban van dit bericht.

Even staat je die koude, zoute waterwoestijn weer voor ogen, waar alleen de Urkers de weg nog weten. Zij, en een slinkend aantal collega’s uit andere kustdorpen.

Heeft Nederland ‘geen echte natuur meer’? Dat geloof ik niet. Wie de kracht van de zee kent, al is het maar als zwemmer, weet wel beter. En buitengaats is de natuur sowieso de baas. Daar is maar weinig nodig voor een afloop, die je fataal zou willen noemen als die term niet heidens was. En wat ze op Urk ook zijn, dat niet.

Het speuren met de moed der wanhoop, de dappere berging, een dorp dat zichzelf bergt bij God: zo’n ramp herinnert ons aan het land dat we waren. Een land van zeevaarders, hechte dorpen en volle kerken. Een versie van Nederland die inmiddels gekrompen lijkt tot de omvang van Urk. Tegelijk is het een nabeeld dat blijft trekken, als fantoompijn. De NOS-piketter stond wat verwaaid aan het water, kreeg niemand voor de camera. Iedereen zat in de kerk. Op zo’n moment mis ik Pauline Broekema.

Gebeld, met Jurie van den Berg. Hij was 23 jaar visser, op een boomkorkotter. Hij schreef Een zee van tranen, een logboek van alle ruim vierhonderd scheepsrampen die Urk troffen. Over de UK 165: ‘Het weer was niet extreem, een dikke bries noemen wij het. Springtij zorgde voor sterke eb- en vloedstromen. Eén van de netten liep vast en het schip kwam mogelijk verkeerd te liggen. Maar dat is een vermoeden.’

Op tv-zenders als Discovery Channel geldt de visserij als een levensgevaarlijk beroep. Van den Berg relativeert. ‘Er schuilt meer gevaar in het verkeer. Wekelijks komen er mensen in om. Een scheepsramp spreekt wel meer tot de verbeelding.’ Ja, en in het verkeer heb je minder kans dat lichamen verdwijnen.

Op sociale media klonk het ‘Stormlied’, Gezang 467 (Oude Liedboek), van William Withing, 1860. ‘O eeuwige Vader, sterk in macht, / wiens arm betoomt der baren kracht, / die wijst de grondlooz’ oceaan / de hem gestelde perken aan / o wil verhoren onze beê / voor hen, die zijn in nood op zee!’ Het nieuwe Liedboek gooide het in 2013 overboord – onder protest van menig kustdorp. De Zeevarendencentrale zette het lied op een sticker; die kun je in je liedboek plakken. Hoe ging dat schietgebed ook weer, ‘Gedenk, o Heer, mijn scheepje is zo klein en uw zee zo groot’. Ik google het en zo stuit ik op Rob Timmerman, migrantenredder. Hij dacht aan dit gebed aan boord van de Sea-Watch 3.

‘Gezinnen in rubberboten die niet worden gespot’, schrijft hij, ‘verdwalen op zee, de benzine raakt op en uiteindelijk zal de boot zinken. De kinderen als eerste, sterke mannen als laatste. De afgelopen vijf jaar verloren achttienduizend mensen zo het leven. Mijn beeld van de zee en ik zijn beide volwassen geworden.’ Amen. Nu nog die sticker bestellen.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Feniks de la Fosse

'Zijn ex regeert ons huishouden, ik kan er niet meer tegen.' Hoe kan dit worden opgelost?

‘Ik heb het nodig dat je me geruststelt’, zegt een vrouw tegen haar partner in de praktijk van relatiecoach Feniks de la Fosse tegen. ‘Ik ben gewoon onzeker en heb het nodig om te horen dat ik nummer één ben.’

Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.

Bart Jan Spruyt is historicus en docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.

Nederlandse benadering van mensen met twijfels over hun gender wordt steeds meer bekritiseerd

Het beleid om jonge mensen met genderdysforie met puberteitsblokkers te behandelen, wordt in steeds meer landen herzien, ziet Bart Jan Spruyt. Hij betreurt dat die kentering bij Nederlandse politici niet doordringt.