Column: De Nijmeegse vierdaagse op hoge hakken
Het woord ‘introvert’ is ingeburgerd in de Nederlandse taal. Toch is de term – uit de koker van de Zwitserse psycholoog Carl Jung – nog geen eeuw oud. Misschien ontdekte hij de introversie wel door zijn eigen behoefte om alleen te zijn. Hij bouwde eigenhandig op een rustig plekje in Zwitserland een huis. Door zo in zijn eentje met zijn handen bezig te zijn kon hij de drukte van de dag verwerken.
Niemand is alleen introvert of zuiver extravert. Eigenlijk zijn we allemaal ambivert, soms wat meer op de ander gericht en op andere momenten meer naar binnen toe gericht. Wel bestaan er gradaties: de één heeft meer tijd voor zichzelf nodig dan de ander. Dat verschil is grotendeels aangeboren. Waarschijnlijk zijn introverte mensen meer gevoelig voor wat er om hen heen gebeurt. Het kost hun meer energie om met anderen om te gaan. Ze tanken na ontmoetingen met anderen bij door even alleen te zijn. Soms vinden ze dat zelf niet sociaal. Maar er is niets asociaals aan: ze hebben het gewoon nodig.
In de samenleving staat introversie niet hoog aangeschreven. Je moet extravert zijn: meedoen met de groep. Extraverte kinderen zouden het verder schoppen in de samenleving: dat zijn immers de geboren leiders. Dus laat jezelf zien en zorg dat je gehoord wordt. Een stille kleuter is al snel psychologisch verdacht. Toch is het maar de vraag hoe extravert de samenleving werkelijk is. Al dat gekoekeloer naar berichtjes op de telefoon – op het schoolplein en in de trein – is misschien ook wel een introverte reactie op alle drukte om ons heen.
Het is trouwens de vraag of introverte mensen inderdaad in het nadeel zijn in onze samenleving. Ze presteren soms wat minder onder stress, maar extraverte mensen hebben weer moeite om langer bij de les te blijven. Waarom dan die druk op kinderen om toch vooral zichtbaar te zijn? Denken we dat we introverte kinderen extravert kunnen maken? Bij de opvoeding gaat het om het vinden van een pasvorm. Als je de Nijmeegse Vierdaagse op hoge hakken wilt lopen omdat die nu eenmaal in de mode zijn, is dat vragen om moeilijkheden: het past gewoon niet. Net zoals pogingen om een introvert kind extravert te maken. Daar komen brokken van. Volg maar een beetje hoe het kind in elkaar zit. De één is wat meer op anderen gericht en krijgt daar energie van. De ander heeft meer tijd voor zichzelf nodig. En probeer met dat inzicht af en toe een beetje bij te sturen.