11 november 2017 om 03:00
Luister naar

Ad de Bruijne: Waarom Jezus zijn volgelingen vergeleek met interseksuelen

‘U hebt enkele velden nog niet ingevuld.’ In rode letters verschijnt deze vermaning in het digitale formulier op je beeldscherm. Misschien vergat je het e-mailadres of liet je niet weten of je voortaan de nieuwsbrief wilde ontvangen. Of het lukte niet om te kiezen uit ‘man’ of ‘vrouw’. Veel formulieren vragen naar je geslacht. Maar bij sommige mensen is niet duidelijk of ze man of vrouw zijn. En dan niet zoals bij transgenders, die een vrouwenlichaam hebben maar zich man voelen (of omgekeerd). Nee, sommige mensen bezitten biologische kenmerken van beide geslachten. Hun chromosomen of geslachtshormonen zijn gemengd. Of ze hebben zowel een penis als een baarmoeder. Tegenwoordig heten ze ‘interseksuelen’, vroeger vaak ‘eunuchen’. Het gaat om hoogstens een procent van de mensen, maar dat zijn er wereldwijd altijd nog 75 miljoen.

In de afgelopen week kwamen ze in het nieuws. Het hoogste Duitse rechtscollege bepaalde dat je voortaan op officiële formulieren naast ‘man’ of ‘vrouw’ ook de optie ‘interseksueel’ mag aanvinken.

liberale agenda

Deze erkenning van interseksualiteit staat niet op zichzelf. Zij maakt deel uit van de liberale agenda van seksuele emancipatie. Die neemt afstand van de gedachte dat man-zijn en vrouw-zijn vaste en onderscheiden categorieën zijn. Alleen al biologisch gezien weten we tegenwoordig dat dit relatiever is. Er is eerder sprake van een mengsel van dezelfde factoren, dat bij ieder mens weer anders kan uitpakken. Daarom heeft iedereen recht op een eigen genderidentiteit. In het geval van homoseksueel man of vrouw zijn, en ook bij transgenders ontbreekt hiervoor nog de onomstotelijke biologische basis. Maar om interseksualiteit kan niemand heen. Daarom nam de aandacht voor interseksuelen de laatste decennia sterk toe. Helaas niet altijd uit bewogenheid met hun lot, maar vaak in dienst van deze bredere agenda van het genderdebat.

Orthodoxe christenen zullen juist benadrukken dat God mensen wel degelijk schiep als mannelijk of vrouwelijk en dat ons mens-zijn dus zo bedoeld is. Dan kan interseksualiteit geen natuurlijke variant vormen. Het is een pijnlijke gebrokenheid. Dat kan evengoed een reden zijn om mensen in de praktijk tegemoet te komen met aanpassingen en tussenoplossingen, ook in keuzeopties van invulformulieren.

Maar bovendien vind ik dat we hier meer moeten zeggen dan alleen ‘gebrokenheid’.

tweederangs

In de eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis en in de Middeleeuwen hadden christenen opmerkelijk veel belangstelling voor eunuchen of interseksuelen. Sommigen spraken zelfs van een ‘derde geslacht’, naast man en vrouw. Op de achtergrond daarvan stond Jezus’ woord in Matteüs 19, waar Hij zijn volgelingen vergelijkt met eunuchen. Hij zegt: sommige mensen zijn als eunuch of interseksueel geboren, maar jullie moeten zo’n levensweg zo nodig vrijwillig op je nemen. De Joden beschouwden interseksuelen als tweederangs, omdat ze geen kinderen konden krijgen en dus geen volwaardige mannen waren. Als je dat bedenkt, proef je hoe ongewoon en schokkend Jezus’ vergelijking met interseksuelen was. Andere bijbelwoorden maken duidelijk wat daarachter zit. In het komende koninkrijk hebben huwelijk, seksualiteit, voortplanting en voortplantingsorganen hun tijd gehad. Dat relativeert ook het man-zijn en vrouw-zijn zoals we dat nu kennen. Daarom kan het Nieuwe Testament bijvoorbeeld ook ongehuwd zijn ineens anders bekijken: van een vorm van lijden wordt dat een voorkeursoptie op weg naar het koninkrijk. Wat in het licht van de schepping een gebrokenheid vormt, ziet er dus in het perspectief van het koninkrijk anders uit.

Ik heb zomaar het idee dat we daar als hedendaagse christenen nog niet genoeg over hebben nagedacht. Het heeft betekenis voor al die vormen van man- en vrouw-zijn die niet goed passen bij de geschapen orde. Voor interseksuelen, maar ook voor homo’s en transgenders. In onze bezinning blijken enkele velden nog niet ingevuld.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.

Bart Jan Spruyt is historicus en docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.

Nederlandse benadering van mensen met twijfels over hun gender wordt steeds meer bekritiseerd

Het beleid om jonge mensen met genderdysforie met puberteitsblokkers te behandelen, wordt in steeds meer landen herzien, ziet Bart Jan Spruyt. Hij betreurt dat die kentering bij Nederlandse politici niet doordringt.

beeld nd

Hoe maak je van duurzaam leven een vrolijke worsteling? We kunnen leren van Psalm 119

Duurzaam leven voelt soms als gerommel in de marge, ervaart Alexander Bosma. Het is makkelijk om het dan maar te laten, terwijl je ervan overtuigd bent dat het moet. Hoe maak je er toch een vrolijke worsteling van?