Top Trump – Kim Jong-un in Peking?
Peking
De Noord-Koreaanse leider heeft unieke veiligheidsbehoeftes. Hermetisch afgezette wegen, een met een militaire erewacht omzoomde parkeerplaats voor zijn eigen gepantserde trein en speciaal mediabeleid waarbij Kims aanwezigheid pas wordt onthuld als hij weer weg is. Al deze ingrediënten waren dinsdag aanwezig – plus berichten van goed ingevoerde Japanse media als televisiestation NTV, dat meldde dat het hoge bezoek dat het afgelopen weekeinde de Noord-Koreaans-Chinese grens overging, waarschijnlijk Kim zelf was.
Toen Lü Chao, gezaghebbend hoofd van het Korea-onderzoekscentrum van de Liaoning Universiteit, een paar weken geleden opperde dat Kim zijn topontmoeting met de Amerikaanse president Trump in Peking zou willen houden, leek dat totaal uit de lucht gegrepen. China deed niet mee met Kims diplomatieke wervelwind en leek genoegen te nemen met de rol van toeschouwer.
Tot maandag, na onverklaarbare treinvertragingen in Noord-China, een oude bekende opdook op het station van Peking: een luxe groen-gele trein, die precies lijkt op de trein die Kim Jong-il gebruikte. Wegens vliegangst maakte Kims vader en voorganger zijn buitenlandse reizen naar bondgenoten China en Rusland via het spoor, waarbij volgens memoires van Russische diplomaten op tussenstations kratten levende kreeften en bordeauxwijn in de trein werden geladen.
Veiligheidsmaatregelen die zelfs voor Chinese begrippen streng waren, verlamden dinsdag het verkeer in Peking. De verkeersinformatie op de radio zweeg over de afgesloten wegen rond het station en rond Diaoyutai, een park met conferentievilla’s waar Noord-Koreaanse leiders bij eerdere bezoeken overnachtten. Ineens is het idee van Lü en andere Chinese Korea-experts dat Peking gastheer zal zijn voor de diplomatieke klapper van 2018 – Trump versus Kim – minder onwaarschijnlijk.
‘Kim wil geen demonstranten te zien krijgen en hij voelt zich veilig in Peking. Trump kent China als een uitmuntend gastheer die weet wat de Amerikaanse president wil’, zegt Lü. Vroeg of laat, voorspelt hij, moet China toch aanschuiven – als het fout gaat, is Peking de aangewezen partij om de brokstukken op te vegen en te lijmen.
voordelen
Komen de VS en Noord-Korea op de een of andere wonderlijke manier tot een oplossing, dan levert dat China voordelen op. In ruil voor het opgeven van zijn kernwapenprogramma wil Kim veiligheidsgaranties, bij voorkeur diplomatieke erkenning en het terugtrekken van Amerikaanse troepen uit de regio. Dat laatste ziet Peking liever vandaag dan morgen gebeuren.
China heeft geen moment buitenspel gestaan; achter de schermen was het land er steeds bij betrokken, zegt Lü. Al zijn de irritaties tussen Pyongyang en Peking de afgelopen jaren opgelopen, de twee hebben en houden een ‘speciale historische relatie’. ‘De nucleaire kwestie heeft spanningen opgeleverd, maar in het grotere historische verband vind ik het niet vreemd dat Kim zijn eerste buitenlandse reis sinds zijn aantreden in 2011 naar China maakt’, aldus Lü. Zelfs cosmetische steun is goed, vandaar dus een snelle discussie met de Chinese president Xi Jinping, die de primeur van Kims eerste buitenlandse bezoek voor de voeten van de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in en Trump wegkaapt. ‘Kim bespreekt ter voorbereiding die topontmoetingen met het Chinese leiderschap’, zegt Lü.
Toch typisch. Als de internationale gemeenschap China smeekt zijn invloed in Pyongyang te gebruiken om de wereld voor een kernoorlog te behoeden, zegt China dat het niet zo veel in de melk te brokkelen heeft bij Kim. Zijn er positieve ontwikkelingen, dan claimt Peking subtiel het succes.
Het wachten is op staatspersbureau Xinhua: pronken Xi en Kim in volle glorie op een foto, of blijft het bij een zakelijke mededeling dat er iemand namens Kim in Peking is langs geweest? Xi zou geen hoge dunk hebben van de derde telg in de Kim-dynastie. Dat gevoel schijnt wederzijds te zijn. Aan de vooravond van zijn debuut op het internationale diplomatieke toneel en getergd door internationale sancties, kan Kim echter alle steun gebruiken. Op één lijn komen met China komt Pyongyang dus op dit moment het beste uit. <