Luister naar

Oekraiense kerkleiders voeren campagne voor 'ja' over associatieverdrag

Nieuws
Acht kerkleiders uit Oekraïne pleitten dinsdag voor een Nederlands ‘ja’ tijdens het referendum. De inzet is hoog: het behoud van hun godsdienstvrijheid. ‘Die verdwijnt als Putin zijn zin krijgt.’
Sjoerd Mouissie Sjoerd Mouissie
dinsdag 29 maart 2016 om 22:08
De Oekraïense kerkleiders dinsdagmiddag op het Binnenhof op campagne voor een ‘ja’ tijdens het referendum.
De Oekraïense kerkleiders dinsdagmiddag op het Binnenhof op campagne voor een ‘ja’ tijdens het referendum. anp

Den Haag

‘God verhoede het.’ Als het over Rusland gaat, ligt dit zinnetje als vanzelf op de lippen van Oekraïense kerkleiders. Want als Rusland meer grip op hun land krijgt, is het volgens hen snel gedaan met de vrijheid van godsdienst. ‘En nu kan Oekraïne nog een buffer zijn. Maar zonder verdrag staat die agressor aan de poorten van Europa.’

Met deze waarschuwing kwam een delegatie van acht geestelijk leiders uit het Oost-Europese land dinsdag naar Den Haag. De inzet: Nederland moet vóór het associatieverdrag tussen Europa en Oekraïne stemmen, want de gevolgen voor gelovigen kunnen groot zijn. ‘Daarom is dit de hoogste kerkelijke delegatie die je kunt hebben’, zegt opperrabbijn Yaakov Dov Bleich met een knipoog.

De geestelijken zijn een opvallende verschijning tussen de diverse Oekraïense politici die deze dagen het Binnenhof aandoen als onderdeel van de ‘ja-campagne’ voor het referendum van 6 april. ‘Naar die politici moet je niet luisteren’, vinden de kerkleiders. ‘Zij hebben niet de steun van het volk. Wij wel. Onze kerken vertegenwoordigen 80 procent van de Oekraïners. Het waren onze gelovigen die in 2013 stonden te demonstreren op het Maidanplein. Wij doen niet aan politiek, wij willen alleen hun belangen verdedigen.’

veel kerken vertegenwoordigd

In de delegatie zijn veel verschillende kerken vertegenwoordigd. Naast de opperrabbijn zitten patriarch Filaret van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk (patriarchaat van Kiev), de islamitische sjeik Akhmed Tamim en vertegenwoordigers van de Grieks-Katholieke Kerk, Rooms-Katholieke Kerk, baptisten, evangelischen en de zevendedagsadventisten.

Het belang van gelovigen is duidelijk niet gebaat bij meer Russische inmenging in Oekraïne, bepleiten zij, want dat gaat onherroepelijk ten koste van hun vrijheid. ‘Dat zien we op de Krim, na de illegale annexatie door Rusland’, zegt rabbijn Dov Bleich. ‘Daar leefden ooit vierhonderd- tot vijfhonderdduizend Tataren, tot ze werden vervolgd door Lenin en Stalin. Hun gemeenschap was juist weer opgebloeid, maar nu worden ze opnieuw in de cel gegooid, vermoord en worden hun organisaties verboden. Dat gebeurt als je bij Rusland wil horen.’

Aartsbisschop Sviatoslav Shevchuk van de Grieks-Katholieke Kerk gaat een stapje verder. ‘Dit gaat niet om de keuze tussen Europa of Rusland, maar om die tussen democratie of autocratie, voor- of achteruitgang.’

‘Als Putin de kans krijgt de oude Sovjet-Unie in ere te herstellen, wat hij ten diepste wil, betekent dat het einde van onze vrijheid van godsdienst’, aldus Shevchuk. Hij noemt het jaar 1946, toen de Grieks-Katholieke Kerk door Stalin eigenhandig werd opgeheven. ‘Sindsdien moesten onze gelovigen ondergronds samenkomen. Wij weten dus wat het is om vervolgd te worden en geen bestaansrecht te hebben. Dat nooit meer.’

Los van de rechten van minderheden is het geopolitiek ook goed dat ‘Oekraïne volmondig voor Europa gekozen heeft’, zegt patriarch Filaret. ‘De Russische agressie is op dit moment de grootste militaire bedreiging van Europa. Dat moet gestopt worden. God verhoede dat Putin nog verder naar het westen oprukt. Oekraïne is de enige buffer tussen Rusland en Europa, en dat moet zo blijven.’

Natuurlijk biedt het associatieverdrag ook voordelen voor Oekraïne zelf, zegt de kerkleider. ‘In de afgelopen zes maanden zijn er meer wetten tegen corruptie aangenomen dan in de afgelopen twintig jaar. Dat Oekraïne bij Europa wil horen, helpt daar enorm bij.’

‘Het blijft natuurlijk wel het Oekraïense volk dat de positieve veranderingen moet bereiken’, stelt rabbijn Dov Bleich. ‘Het verdrag is een stuk papier, op zich verandert dat niets aan de situatie in Oekraïne. We verwachten ook niet dat Europa dat zelf hier komt doen. Maar het verdrag geeft nieuwe mogelijkheden, zoals die wetgeving tegen corruptie.’

Opvallend afwezig in de delegatie was de andere helft van de Orthodoxe Kerk in Oekraïne: het patriarchaat van Moskou. Zoals de naam al zegt, valt die tak van de kerk onder Russisch kerkbestuur. ‘Zij zijn lid van onze Raad van Kerken, en we nemen onze beslissingen in unanimiteit’, zegt Dov Bleich daarover. ‘Dus ook die om met dit pleidooi naar Nederland te komen.’ De goede verstaander begrijpt: voor de Russisch-Orthodoxe Kerk was het – dus toch politiek – een brug te ver om af te reizen. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Amit Soussana op 29 januari kort na haar vrijlating door Hamas.

Ex-gijzelaar Hamas vertelt over seksueel misbruik tijdens 55 dagen van gevangenschap in Gaza

Voor het eerst heeft een vrijgelaten Israëlische gijzelaar openlijk verteld over seksueel geweld gepleegd door Hamas tijdens haar gevangenschap. Amit Soussana zegt onder meer seksueel te zijn misbruikt door haar bewaker.

Demonstranten dinsdagavond in Boedapest. Dit is de tweede keer dit jaar dat Hongaren in groten getale de straat opgaan.

Duizenden Hongaren de straat op om gelekt telefoongesprek in corruptieschandaal

Duizenden Hongaren hebben dinsdagavond gedemonstreerd tegen de regering. Aanleiding voor het spontane protest is een gelekt telefoongesprek, over hoe kabinetsmedewerkers een corruptieonderzoek hebben geprobeerd te dwarsbomen.

In Texas en Kansas vroegen veeboeren zich af waarom sommige van hun koeien ziek zijn: ze eten slecht, geven minder melk en hebben soms koorts en diarree.

Koeien en geiten in Amerika besmet met H5N1: gevreesde vogelgriep rukt weer iets verder op. Vijf vragen

Epidemiologen zijn zeer ongerust nu het vogelgriepvirus H5N1 in Amerika koeien en geiten heeft besmet en ze ziek lijkt te maken. Tegelijkertijd waarschuwen kenners voor overhaaste conclusies. Vijf vragen over dit virus.

Demissionair minister-president Mark Rutte krijgt een rondleiding door de wijk Dashilar tijdens een werkbezoek aan Volksrepubliek China.

Premier Rutte in zijn element op bezoek bij 'goede vriend China': 'Oekraïne was voor mij onderwerp nummer 1'

Oekraïne en de handelsrelaties, dat zijn de belangrijkste thema’s bij Ruttes bezoek aan China. Het meest was hij op dreef op de universiteit. Maar het is de vraag of zijn verhaal indruk heeft gemaakt op de Chinese overheid.

Sinds de trekkerdemonstraties van begin dit jaar wordt de ene na de andere maatregel ingetrokken of verwaterd.

Onder druk van boeren sneuvelt ene na andere groene ambitie van de Europese Unie

Na Europabrede boerenprotesten is de Europese groene revolutie tot stilstand gekomen en deels zelfs teruggedraaid. De gevolgen voor klimaat en milieu zijn aanzienlijk, en het einde van de contrarevolutie is nog lang niet in zicht.

Een van de verdachten van het bloedbad in de Crocus City Hall in Moskou wordt de rechtszaal in gebracht.

Onder Poetin is het taboe op martelen verdwenen, blijkt na het bloedbad in Moskou

‘Prima kerels!’, prees Dmitri Medvedev de agenten die vier verdachten van de terreuraanslag in Moskou oppakten. Maar de huidig ondervoorzitter van de Russische veiligheidsraad sprak met geen woord over de heftig toegetakelde verdachten.