Luister naar

Nieuwsanalyse: Toekomst van EU splijt Europese christendemocraten

Nieuws
Hard haalde Donald Tusk donderdag uit naar Viktor Orbán, net als hij christendemocraat. Het congres van de Europese Volkspartij (EVP), deze week in Finland, legde de verdeeldheid onder de Europese christendemocraten bloot.
Ruurd Ubels Ruurd Ubels
zaterdag 10 november 2018 om 03:00
Donald Tusk
Donald Tusk afp / Markku Ulander

Brussel

De Duitser Manfred Weber werd in Helsinki gekozen tot Spitzenkandidat bij de Europese verkiezingen in mei 2019. Hij zal straks naar voren worden geschoven om Jean-Claude Juncker op te volgen als voorzitter van het dagelijks bestuur van de EU, de Europese Commissie.

De enigszins saaie Weber (46) is in het Europarlement de leider van de EVP, de grootste fractie, waarvan ook het CDA deel uitmaakt. Zo rustig als Weber is, zo lawaaiig is het binnen de EVP. Sommigen nemen afstand van het ideaal van Europese integratie. Nu ook Angela Merkel het EVP-toneel verlaat, brandt de strijd los. Welke koers varen we?

spirituele identiteit

Viktor Orbán – ook binnen de EVP omstreden – zette in Helsinki uiteen wat hij voor zich ziet. De afzonderlijke lidstaten van de EU hebben de unie sterk en succesvol gemaakt, zei de Hongaarse premier. Daarmee nam hij impliciet afstand van nauwere integratie. ‘Zonder natiestaten verliest Europa zijn spirituele en culturele identiteit.’

De Europese Unie zal een club zijn van de volkeren, of ze zal in het geheel niet bestaan, aldus Orbán. Voor hem heeft de EU niet één gezicht, maar 27 (het aantal lidstaten minus het Verenigd Koninkrijk). Een Europa dat bovendien ‘evenzeer christelijk is als democratisch’.

De christendemocratie moet weer duidelijk maken waarvoor ze staat, aldus Orbán in Helsinki. Neem de vriendelijke woorden dit voorjaar van de christendemocraat Juncker tijdens de herdenking van de tweehonderdste geboortedag van Karl Marx. ‘Laat zulke politieke afwijkingen maar over aan de socialisten.’

meer tegenstand

De vraag is of de EVP, na het vertrek van traditionele christendemocraten als Juncker en Merkel, de lijn-Orbán zal kunnen weerstaan. Medestanders heeft Orbán zeker. Denk bijvoorbeeld aan Sebastian Kurz, premier van Oostenrijk en leider van de christendemocratische ÖVP. Bedenk daarbij dat de gedachten over verdergaande Europese integratie – door de bank genomen – op meer tegenstand stuiten dan pakweg tien of twintig jaar geleden.

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad en oud-premier van Polen, nam in Helsinki de taak op zich om tegengas te bieden. Zonder de naam te noemen van Orbán (zittend op het podium naast Merkel), sprak Tusk hem toe.

‘Niemand heeft het recht, zeker niet in onze politieke familie, de liberale democratie en haar grondslagen aan te vallen’, aldus de Poolse Europeaan, zinspelend op de kritiek die Orbán krijgt vanwege zijn aanvallen op de democratie en de rechtsstaat.

Tusks toespraak duurde nog geen vijf minuten en was daarom wellicht zo helder. ‘Laat ik duidelijk zijn: als u tegen de rechtsstaat en de onafhankelijke rechterlijke macht bent, bent u geen christendemocraat. Als u niet van de vrije pers en ngo’s houdt, als u vreemdelingenhaat, homofobie, nationalisme en antisemitisme tolereert, bent u geen christendemocraat. Als u de staat en de natie boven de vrijheid en waardigheid van het individu plaatst, bent u geen christendemocraat. Als u het westerse model van liberale democratie wilt vervangen door een oosters model van autoritaire democratie, bent u geen christendemocraat.’

fundamentele waarden

Deze aanval leverde Tusk veel applaus op.

Uiteraard willen de christendemocraten in mei de verkiezingen winnen, besloot de Pool. ‘Maar laten we niet vergeten dat het bij die verkiezingen niet gaat om voordelen en banen, maar om de bescherming van onze fundamentele waarden. Zonder deze waarden heeft een overwinning geen zin.’

De EVP wacht een spannende tijd.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Amit Soussana op 29 januari kort na haar vrijlating door Hamas.

Ex-gijzelaar Hamas vertelt over seksueel misbruik tijdens 55 dagen van gevangenschap in Gaza

Voor het eerst heeft een vrijgelaten Israëlische gijzelaar openlijk verteld over seksueel geweld gepleegd door Hamas tijdens haar gevangenschap. Amit Soussana zegt onder meer seksueel te zijn misbruikt door haar bewaker.

Demonstranten dinsdagavond in Boedapest. Dit is de tweede keer dit jaar dat Hongaren in groten getale de straat opgaan.

Duizenden Hongaren de straat op om gelekt telefoongesprek in corruptieschandaal

Duizenden Hongaren hebben dinsdagavond gedemonstreerd tegen de regering. Aanleiding voor het spontane protest is een gelekt telefoongesprek, over hoe kabinetsmedewerkers een corruptieonderzoek hebben geprobeerd te dwarsbomen.

In Texas en Kansas vroegen veeboeren zich af waarom sommige van hun koeien ziek zijn: ze eten slecht, geven minder melk en hebben soms koorts en diarree.

Koeien en geiten in Amerika besmet met H5N1: gevreesde vogelgriep rukt weer iets verder op. Vijf vragen

Epidemiologen zijn zeer ongerust nu het vogelgriepvirus H5N1 in Amerika koeien en geiten heeft besmet en ze ziek lijkt te maken. Tegelijkertijd waarschuwen kenners voor overhaaste conclusies. Vijf vragen over dit virus.

Demissionair minister-president Mark Rutte krijgt een rondleiding door de wijk Dashilar tijdens een werkbezoek aan Volksrepubliek China.

Premier Rutte in zijn element op bezoek bij 'goede vriend China': 'Oekraïne was voor mij onderwerp nummer 1'

Oekraïne en de handelsrelaties, dat zijn de belangrijkste thema’s bij Ruttes bezoek aan China. Het meest was hij op dreef op de universiteit. Maar het is de vraag of zijn verhaal indruk heeft gemaakt op de Chinese overheid.

Sinds de trekkerdemonstraties van begin dit jaar wordt de ene na de andere maatregel ingetrokken of verwaterd.

Onder druk van boeren sneuvelt ene na andere groene ambitie van de Europese Unie

Na Europabrede boerenprotesten is de Europese groene revolutie tot stilstand gekomen en deels zelfs teruggedraaid. De gevolgen voor klimaat en milieu zijn aanzienlijk, en het einde van de contrarevolutie is nog lang niet in zicht.

Een van de verdachten van het bloedbad in de Crocus City Hall in Moskou wordt de rechtszaal in gebracht.

Onder Poetin is het taboe op martelen verdwenen, blijkt na het bloedbad in Moskou

‘Prima kerels!’, prees Dmitri Medvedev de agenten die vier verdachten van de terreuraanslag in Moskou oppakten. Maar de huidig ondervoorzitter van de Russische veiligheidsraad sprak met geen woord over de heftig toegetakelde verdachten.