Trump trekt de VS officieel terug uit de WHO. Of dat hem helpt in de verkiezingen, is verre van zeker

Washington

‘Dit zal Amerikaanse levens of de Amerikaanse belangen niet beschermen.’ Zo reageerde senator Bob Menendez op het berichtje dat de senatoren uit het Witte Huis kregen. ‘De aankondiging van de terugtrekking van de VS, effectief op 6 juli 2021, is voorgelegd aan de VN-secretaris-generaal’, zo is de korte reactie die het Witte Huis ook gaf aan media als Newsmax, dat meteen om een bevestiging vroeg.

‘Dat midden in een pandemie’, briest Menendez. ‘Trumps antwoord op COVID chaotisch en onsamenhangend te noemen, dekt de lading niet. Dit laat de Amerikanen ziek en alleen achter.’

Trump heeft er tegenover de VN ook niet veel woorden aan gewijd, lieten medewerkers van het Witte Huis aan CNN weten. ‘Het besluit werd aangekondigd in een erg korte brief.’

De achtergrond van het besluit is een uitgebreidere brief die Trump op 18 mei al aan WHO-directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus had gestuurd. In die brief zette Trump alle lof van WHO richting China op een rijtje, naast de werkelijke situatie van dat moment. Trump dreigde dat, als de WHO niet binnen een maand ‘duidelijke en belangrijke verbeteringen’ zou doorvoeren om onafhankelijker van China te worden, de terugtrekking van de VS permanent zou worden.

Die druk had effect. De WHO stemde diezelfde dag in met een onafhankelijk onderzoek naar het eigen optreden, ook na stevige druk van Australië en Europese landen. Midden juni zei de WHO-directeur voor noodprogramma’s Mike Ryan dat de nieuwe besmettingen die toen in China waren begonnen, ‘zorgvuldig, systematisch en volledig’ moeten worden onderzocht. Eind deze week reizen internationale deskundigen daarom naar China.

niet voldoende

Voor Trump is dat niet voldoende. De vraag is wat wel voldoende zou zijn geweest. Al op 29 mei, op de dag dat een VS-delegatie in Genève overleg met de WHO voerde, zei Trump dat hij ‘de VS uit de WHO zou halen’ als was het land daar in gevaar. Volgens Trump was de foute informatie uit China via de WHO een belangrijke oorzaak voor de toen al ruim 100.000 Amerikaanse doden aan corona. Maar de echte reden was die van controle. ’China heeft volledige controle over de WHO, hoewel het maar veertig miljoen dollar per jaar eraan bijdraagt, vergeleken met de 450 miljoen die de VS betalen.’

Met die twee stellingen van Trump was het vertrek van de VS zeker. Het is nu voor hem van belang, omdat de corona-uitbraak in de VS steeds ernstiger vormen aanneemt. De VS tellen inmiddels drie miljoen bevestigde gevallen en ruim 130.000 doden. Het optreden van de president in de coronacrisis is door artsen zelfs ‘voorbij onverantwoordelijk’ genoemd.

Of het besluit van Trump om uit de WHO te stappen hem zal helpen in de verkiezingen, is verre van zeker. Zijn tegenstander Joe Biden haakte er onmiddellijk op in. ‘Op mijn eerste dag als president zal ik me weer bij de WHO voegen en ons leiderschap op het wereldtoneel herstellen’, twitterde Biden.

Dat sluit aan bij wat bezorgde Republikeinse senatoren zeggen, zoals de voorzitter van de Senaatscommissie voor gezondheidszorg, Lamar Alexander. Hij is het oneens met Trumps besluit: ‘Als de regering specifieke aanbevelingen voor hervormingen voor de WHO heeft, zou het die aan het Congres moeten voorleggen en dan kunnen we er samen aan werken dat die ook gebeuren.’

Daarin schuilt het woord dat hèt politieke probleem voor Trump is: samen. Biden heeft dat gezien en weet het steeds beter tegen hem te gebruiken. Trumps besluit om uit de Wereldgezondheidsorganisatie te stappen kan daarom voor hem politiek wel eens erg ongezond blijken te zijn.