Saif ul Malook: ‘Ik heb mijn hele leven hulpeloze mensen verdedigd’

Islamabad

Saif ul Malook is de grootste vijand van diverse Pakistaanse extremistische groeperingen. Nadat hij Asia Bibi had vrijgekregen, bood Nederland de Pakistaanse mensenrechtenadvocaat Malook tijdelijk politiek asiel aan. Asia Bibi woont nu met haar gezin in Canada, maar Malook besloot terug te keren naar Pakistan. Waarom? De advocaat hoeft geen seconde na te denken. ‘Dit is mijn land, waar ik mijn hele leven arme en hulpeloze mensen heb verdedigd. Waarom zou ik daarmee stoppen? Is niet elk leven even veel waard in de ogen van God?’

De doodsbedreigingen aan het adres van Malook na de vrijlating van Asia Bibi waren niet mis. Ze laten hem zeker niet koud. Drie dagen en drie nachten was het oorlog in de grote steden van Pakistan. Extremisten probeerden af te dwingen dat de rechters op hun besluit terug zouden komen en er alsnog voor zouden zorgen dat Asia Bibi kon worden opgehangen. Ze blokkeerden de hoofdwegen, gooiden petroleumbommen en staken van posters met afbeeldingen van premier Imran Khan in brand. Scholen, kantoren en winkels sloten hun deuren nadat de oproerkraaiers dreigden iedereen te vermoorden die de vrijlating van Asia Bibi steunde.

En toch keerde Malook weer terug naar het hol van de leeuw. Terwijl de mensenrechtenadvocaat weet dat de extremisten de daad bij het woord willen voegen. De liberale gouverneur Salman Taseer, die Asia Bibi openlijk in de media verdedigde (hij gaf zelfs in de gevangenis een persconferentie met haar), werd door een van zijn lijfwachten doorgeschoten. Daarna rekenden radicale moslims op klaarlichte dag af met Shabaz Bhatti, de christelijke minister van mensenrechten.

Malook verdedigde Asia Bibi en was ook de aanklager in het proces waarin Mumtaz Qadri, de lijfwacht die Salman Taseer doodschoot, tot de doodstraf werd veroordeeld. ‘Weet je dat de fatwa die deze extremisten tegen mij hebben uitgesproken nog steeds geldig is? Hoe kan een moslim een christelijke vrouw verdedigen die eerder door een rechter tot de doodstraf is veroordeeld? Dat betekent dat ik me ook schuldig heb gemaakt aan blasfemie. De dood van hun martelaar Qadri hebben ze mij nooit meer vergeven.’

blasfemist

Malook is niet alleen terug in Pakistan. Hij heeft opnieuw de verdediging van een bekende blasfemist op zich genomen. De jonge professor Junaid Hafeez zou op sociale media de profeet Mohammed hebben beschimpt. Malook ontkent de aanklacht. De universiteit in Multan, waar Hafeez Engelse literatuur doceerde, wilde eigenlijk van deze progressieve moslim af, aldus Malook. In 2013 arresteerde de politie Hafeez, op aanwijzing van extremistische studenten. Op zijn in beslag genomen laptop zou ‘belastend materiaal’ zijn gevonden. Sinds die tijd zit de professor in eenzame opsluiting.

Nadat Hafeez ter dood was veroordeeld, zocht de professor niet zelf contact met Malook. ‘Ik wilde hem graag verdedigen. Ik wachtte op het telefoontje van zijn vader, maar dat kwam niet.’ Malook besloot daarop Hafeez in zijn cel op te zoeken en bood hem zijn diensten gratis aan. Waarom? Extremisten hebben Rashid Rehman, de eerste advocaat van Hafeez, vermoord. Daarvoor was hij verschillende keren opgeroepen de zaak tegen Hafeez neer te leggen. De politie heeft nooit een onderzoek naar de dood van Rehman ingesteld of een van de daders gearresteerd. ‘Nadat Hafeez de doodstraf kreeg, vierden aanklagers en advocaten feest. Ze deelden zoetigheden aan elkaar uit. Ik ben op ze afgestapt en heb hun gevraagd hoe onze rechtstaat nog dieper zou kunnen zakken.’

Een dag na het interview vertelt de advocaat dat de autoriteiten na zeven jaar de beveiliging voor zijn deur hebben weggehaald. Er staat niemand meer. Wat vinden zijn vrouw en dochter ervan dat hij opnieuw een gevaarlijke zaak op zich heeft genomen? ‘Mijn geliefden steunen me in wat ik doe. Ze begrijpen dat ik mijn leven heb gewijd aan mensen die onterecht van blasfemie worden beschuldigd. Iedereen heeft recht op een advocaat. Religie mag niet meespelen. Laat God beoordelen of ik een goed mens ben of niet.’ Bovendien zegt Malook de bescherming van de staat helemaal niets. Hij heeft slechts vertrouwen in Allah. ‘Die zal zorgen voor de veiligheid van mijn familie.’ <