Duits Hof geeft Merkel draai om de oren
BERLIJN - Duitslands Europese besluiten moeten democratischer worden genomen. Dat is de boodschap die het Grondwettelijk Hof in Karlsruhe, s lands hoogste gerechtelijke instantie, aan de regering van bondskanselier Angela Merkel geeft.
Het Hof oordeelde dat Merkel het informatierecht en de medewerkingsrechten van het parlement, de Bondsdag, bij herhaling heeft geschonden. Bij de besluitvorming over het Europees Stabiliteit Mechanisme (ESM) kregen de parlementariërs de ingewikkelde informatie zo laat dat in feite alleen nog maar ja kon worden geknikt.
Het Hof bepaalt nu dat de regering het parlement voortaan zo vroeg mogelijk en volledig moet informeren over besluitvormingsprocessen in Brussel waarmee nationale parlementen moeten stemmen. Al genomen besluiten worden hierdoor niet in gevaar gebracht. De uitspraak veegt met de handelwijze van Merkel en haar ministers de vloer aan. En is een overwinning voor de linkse oppositie. De Groenen hadden bij het Hof geklaagd over de schimmige gang van zaken.
eurocrisis
Diverse parlementsleden kregen hulp van collegas uit onder meer het Oostenrijkse parlement die wel de stukken hadden die de regering-Merkel niet doorgaf. In andere gevallen vernamen ze de inhoud via de media. De regering beriep zich op efficiëntie en onderhandelingstactiek. Niet alle informatie zou vroegtijdig kunnen worden gedeeld vanwege het gevaar van uitlekken, zo heet het. Maar daarvoor was het Hof ongevoelig.
Voor Merkel, die op de G20-top in Mexico de druk op Duitsland probeert te weerstaan om soepeler te worden in de eurocrisis, is het al de tweede keer dat ze wordt teruggefloten door de rechters. Eerder wezen de magistraten de vorming van een commissie van negen geselecteerde parlementariërs af, die ertoe diende regeringsbesluiten inzake de eurocrisis snel goed te keuren. Ook dat ging in tegen de Duitse grondwet.
bezuinigen
Het Hof zegt met de uitspraak ook dat het afstaan van nationale bevoegdheden aan Brussel niet mag leiden tot uitholling van de parlementaire democratie. Cruciale besluiten moeten door de Bondsdag worden genomen en niet door de uitvoerende macht in Brussel. Ook moet het budgetrecht van het parlement worden gerespecteerd.
Voor Merkel wordt het nu moeilijker om snel te handelen bij een Europese crisis. Ze mag het parlement niet meer omzeilen. De president van het Hof, Andreas Vosskuhle, wees in een toelichting op het gevaar dat de steun bij de bevolking in dat geval afbrokkelt. Democratie heeft zijn prijs, aldus Vosskuhle. Hierop bezuinigen kan echter zeer duur worden.
