Christen Egypte wil veiligheid
CAÏRO - Woensdag en donderdag stemmen vijftig miljoen Egyptenaren op dertien presidentskandidaten. Niet Amr Moussa, maar Ahmed Shafik lijkt de keuze te gaan worden van christenen in Egypte.
De salafist Hazem Abu Ismail mag niet meedoen als presidentskandidaat in Egypte. Zijn overleden moeder was Amerikaanse en alleen Egyptenaren met Egyptische ouders, kandidaten zonder strafblad en zonder een hoge functie onder Mubarak kunnen deelnemen. Abu Ismail had veruit het hardste islamprogramma: invoering van de sharia, opheffen van het vredesverdrag met Israël en geen alcohol en meerdelige badpakken meer, ook niet voor buitenlandse toeristen. Kortom, de all inclusive islam zou een einde maken aan Egypte als vakantieland.
Christelijk Egypte kiest vooral voor veiligheid, zeggen drie waarnemers van de presidentsverkiezingen in dat land. De eerste ronde is vandaag en morgen; de tweede ronde, tussen de twee best scorenden, wordt gehouden op 16 en 17 juni. Van de 84 miljoen Egyptenaren zijn er bijna negen miljoen christen, grotendeels Kopten.
Christenen kijken vooral naar wie hen de meeste bescherming kan bieden, zegt Jos Strengholt, Anglicaans priester van de Michaelskerk in Heliopolis (een wijk van Caïro) en journalist. De ster van Ahmed Shafik is snel stijgende. Het christelijke televisiekanaal Life TV zond deze week een programma van een uur uit over hem; een niet eens verkapt stemadvies. Ook het invloedrijke blog SendMonkey denkt dat Shafik veel christenen trekt.
Monique Samuel, politicologe en schrijfster van het net verschenen Mozaïek van de revolutie. Een kijkje achter de voordeur van mijn nieuwe Midden-Oosten, is het met Strengholt eens. Maar Cornelis Hulsman, die in zijn internetperiodiek Arab West Report de Egyptische media bijhoudt vanuit zijn Center for Intercultural Dialogue and Translation in de wijk Maadi, denkt dat Amr Moussa nog wel zal kunnen winnen, mede dankzij de stem van de christenen. Geconfronteerd met de keuze tussen de islamisten en de oude garde, kiezen christenen voor de oude garde.
dure kar
Verkiezingen in Egypte blijven koffiedik kijken, zegt Strengholt. De meeste peilingen zijn niet belangeloos en meten alleen de elite in Caïro. Niemand weet hoe het platteland gaat stemmen. Juist daar woont de helft van de Kopten. Hij denkt dat de Hoge Militaire Raad (SCAF) die het land sinds de revolutie en de val van Mubarak op 11 februari 2011 beheerst, ook de stembus reguleert: het stemmen verloopt soepel. Maar het tellen zal niet inzichtelijk zijn.
Amr Moussa (75) was minister van Buitenlandse Zaken tot 2001 en stevig anti-Israël. Als man van de politieke status quo is hij acceptabel voor leger en islam. Maar hij daalt in de peilingen. Christenen zijn niet vergeten hoe hij in de burgeroorlogen in Libanon en Sudan keihard achter de islamitische regimes stond.
Ahmed Shafik (70) was gevechtspiloot in de Jom Kippoeroorlog, luchtmachtchef en heel kort premier tijdens de Egyptische revolutie. Hij is de favoriet van het leger, maar staat ook voor een seculiere lijn die islamisering van de staat wil tegengaan. Zijn reputatie als houwdegen werd versterkt door een gesprek met de in Egypte beroemde liberale schrijver Alaa Al Asswany, die hem op ONTV zo de mantel uitveegde, dat Shafik aftrad.
Opvallend is de val die de islamkandidaten in populariteit maakten. De steun voor de Partij van Vrijheid en Recht, van de Moslimbroederschap en voor al-Nour (het Licht), de partij van de salafisten, daalde met een derde binnen enkele weken. Volgens Hulsman komt dat doordat de leiding van die partij niet zo onbaatzuchtig bleek te zijn als Allah wil. De Moslimbroeder Mohammed al-Katatni, parlementsvoorzitter, eiste een heel dure kar als dienstwagen. Dan heb je het volk zo van je vervreemd.
reservewiel
De verkiezingen zijn vervormd doordat de echte kandidaten van deelname zijn uitgesloten: Khairiat el-Shater van de Moslimbroederschap, de salafist Hazem Abu Ismail en Omar Suleiman, veiligheidschef en vicepresident onder Mubarak. Mohamed Morsi, die nu voor de Moslimbroederschap kandideert, is zo saai dat hij het reservewiel wordt genoemd. Zelfs aanhangers nemen autobanden mee naar de campagnebijeenkomsten.
De salafisten van al-Nour en al-Wasat hebben hun steun gegeven aan de arts Abdel Moneim Aboul Fotouch (60). Hij gaat door voor een liberale islamist en zou een koptisch christen of een vrouw als vicepresident willen benoemen.
De verschillen tussen al die islampartijen zijn marginaal; ze willen uiteindelijk allemaal een islamitische staat, snel of geleidelijk, zegt Strengholt.
tegen bier en bikini's
De salafist Hazem Abu Ismail mag niet meedoen als presidentskandidaat in Egypte. Zijn overleden moeder was Amerikaanse en alleen Egyptenaren met Egyptische ouders, kandidaten zonder strafblad en zonder een hoge functie onder Mubarak kunnen deelnemen. Abu Ismail had veruit het hardste islamprogramma: invoering van de sharia, opheffen van het vredesverdrag met Israël en geen alcohol en meerdelige badpakken meer, ook niet voor buitenlandse toeristen. Kortom, de all inclusive islam zou een einde maken aan Egypte als vakantieland.