Lange rijen voor nieuw paspoort van Kosovo
PRISTINA - Mimose Xhara straalt. Ze heeft in het stadhuis van Pristina zojuist haar gloednieuwe paspoort in ontvangst genomen. Donkerblauw, met in goud het silhouet van Kosovo, zes sterren en in het Albanees, Servisch en Engels de woorden Republiek Kosovo Paspoort. ,,Ik ben heel gelukkig'', zegt Xhara ten overvloede. ,,Mijn zoon en dochter wonen in Engeland. Ik hoop dat ik er met mijn nieuwe paspoort nu snel op bezoek kan.''
De afgelopen jaren moesten de Kosovaren het doen met paspoorten die het VN-bestuur uitgaf. Velen beschikten zelfs nog over een paspoort van het oude Joegoslavië, waar Kosovo als provincie van Servië deel van uitmaakte. ,,Nu hebben we eindelijk ons eigen paspoort'', glimt Xhara. ,,We hebben er zo lang op moeten wachten.''
Het is nog maar de vraag in welke landen het nieuwe paspoort gebruikt kan worden. De 45 landen die Kosovo tot nu toe hebben erkend, waaronder de Verenigde Staten en het grootste deel van de EU, zullen het waarschijnlijk allemaal wel accepteren. Ook buurlanden Macedonië en Montenegro erkennen het, hoewel ze dat met de onafhankelijkheid niet hebben gedaan. Maar dan blijven er nog een kleine 150 landen in de wereld over, waarvan niet duidelijk is wat ze zullen doen.
Erkenning
De Kosovaarse minister van Binnenlandse Zaken, Zenun Pajaziti, denkt dat zijn landgenoten op termijn de hele wereld over kunnen reizen. ,,We zijn druk bezig met lobbyen'', zegt de bewindsman verantwoordelijk voor de paspoorten in zijn werkkamer in het regeringsgebouw in Pristina. ,,We hebben informatiepakketten samengesteld met kopieën van het nieuwe paspoort en alle veiligheidskenmerken. Die hebben we naar alle lidstaten van de Verenigde Naties gestuurd. Daar verwachten we een positief effect van.''
Maar het budget van het Kosovaarse ministerie van Buitenlandse Zaken is beperkt, ambassades in het buitenland zijn er nog niet en het lobbywerk van de Kosovaarse regering steekt nogal mager af bij de inspanningen van Servië om verdere erkenning van onafhankelijkheid en paspoort te voorkomen. De Servische minister van Buitenlandse Zaken, Vuk Jeremic, reist stad en land af om steun te verwerven voor een voorstel van zijn regering om de onafhankelijkheid van Kosovo te laten toetsen door het Internationaal Hof van Justitie in Den Haag. Als die toetsing doorgaat (de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties moet daar in september over beslissen), lijkt het onwaarschijnlijk dat er nog veel erkenningen zullen komen voordat het Hof zijn oordeel heeft gegeven. En dat kan jaren duren.
De productie van het nieuwe paspoort liep ook nog eens verre van probleemloos. De rijen in het stadhuis van Pristina zijn lang. ,,Ik heb er heel hard voor gevochten in de jaren negentig'', zegt Fatmir Beka die in Zwitserland woont. ,,Ik heb er recht op.'' De tegenvallende erkenning van Kosovo kan Arben Huseini weinig schelen, al werkt hij in Duitsland. ,,Jazeker, zijn we nu een land'', zegt hij. ,,De Verenigde Staten hebben ons erkend en de meerderheid van de EU. De belangrijkste landen ter wereld.''