Pakistaan Naveed Baloch getekend als Berlijn-verdachte

Berlijn

Het is 19 december, de avond van de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn, als Naveed Baloch wordt achtervolgd door een auto. Hij is net op bezoek geweest bij een vriend en op weg naar zijn verblijfplaats in een asielzoekerscentrum op het voormalige vliegveld Tempelhof. Baloch versnelt zijn pas en steekt de straat over. Als hij doorkrijgt dat het om een politieauto gaat, stopt hij en toont op verzoek zijn papieren.

Daarna gaat het heel snel. Van het ene op het andere moment is Baloch getransformeerd van een 23-jarige Pakistaanse vluchteling tot een potentiële terrorist. Hij vindt zichzelf terug op de achterbank van de auto, zijn handen op de rug gebonden. Twee politiemannen drukken de hielen van hun schoenen tegen zijn voeten aan, een van hen heeft zijn hand stevig op zijn nek geplaatst. Later wordt Baloch ook geblinddoekt. Op het politiebureau moet hij zijn kleren uitdoen, worden foto’s van hem gemaakt en wordt bloed afgenomen. ‘Toen ik mij verzette, begonnen ze te slaan’, zegt hij tegen The Guardian, de krant waarvan hij voor het eerst zijn verhaal deelt.

twee maanden schuilen

De volgende dag wordt ‘Naveed B.’ door de Duitse politie en minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière in de media geïntroduceerd als ‘hoofdverdachte’ van de aanslag in Berlijn, die aan twaalf mensen het leven kostte en 48 anderen verwondde. Nog diezelfde dag wordt duidelijk dat Baloch niet de man is naar wie de politie op zoek is. Dat is Anis Amri, een 24-jarige Tunesiër. Zijn papieren zijn aangetroffen in de vrachtwagen waarmee hij de aanslag heeft gepleegd. Vorige week vrijdag werd Amri doodgeschoten in Milaan.

De gevolgen van de valse arrestatie zijn groot voor Baloch. Hij moet zich zeker twee maanden schuilhouden, omdat hij volgens de politie moet vrezen voor zijn leven. Het asielzoekerscentrum zou niet veilig genoeg zijn omdat landgenoten hem zouden kunnen zien als staatsvijand. Pakistaanse media speculeren dat Baloch toch betrokken is bij de aanslag. Ook is hij beschuldigd van een seksueel vergrijp, dat hij ontkent.

Baloch, een vrome moslim en herder van beroep, vreest vooral voor het lot van zijn familie. Hij besloot twee jaar geleden uit de Pakistaanse provincie Balochistan te vluchten, omdat hij niet langer veilig zou zijn. Zijn activisme voor de seculiere Baloch National Movement, die streeft naar een onafhankelijke positie van Balochistan, had hem in de kijker van de Pakistaanse autoriteiten geplaatst. Via omzwervingen kwam Baloch in februari in Duitsland aan. Hij had zijn vlucht in zijn thuisregio verzwegen, vanwege verhalen over andere vluchtelingen, van wie familieleden spoorloos verdwenen, nadat de autoriteiten er lucht van hadden gekregen dat ze het land hadden verlaten.

Door zijn arrestatie is Baloch niet langer een onbekende vluchteling. Zijn familie heeft dreigtelefoontjes ontvangen. Baloch hoopt hen in een veiligere positie te brengen door zijn verhaal naar buiten te brengen.

Hij verblijft uiteindelijk twee dagen en een nacht op een politiebureau in Berlijn. Al die tijd krijgt hij alleen biscuitjes te eten en thee te drinken. Hij slaapt op een houten bed zonder matras. De eerste nacht worden zijn handen op zijn rug gebonden.

Hoewel de politie meteen al laat doorschemeren dat er twijfels bestaan over zijn betrokkenheid – hij heeft namelijk geen verwondingen, ondanks het bloedige gevecht dat in de vrachtwagen heeft plaatsgevonden met de Poolse chauffeur – wordt hij stevig ondervraagd.

De communicatie verloopt stroef doordat de vertaler niet zijn moedertaal spreekt, maar een taal die daaraan is verwant.

Baloch legt uit dat hij niet eens een rijbewijs heeft. Dat hij is gevlucht uit zijn land vanwege de oorlog en dat hij hoopt een veilig heenkomen te vinden in Duitsland. Hij spreekt zijn zorgen uit over de naderende deadline voor de afbetaling van een boete die hij had gekregen vanwege zwartrijden in het openbare vervoer. ‘Ze (de agenten) zeiden tegen me: je bent bezorgd over het betalen van een boete terwijl er zo veel mensen zijn vermoord?’

De volgende dag krijgt Baloch te horen dat hij niet langer als hoofdverdachte wordt aangemerkt. In de media zegt een politietopman het in de volgende woorden: ‘We hebben de verkeerde man.’ Baloch hoopt nu dat zijn naam gezuiverd zal worden. ‘Godzijdank hebben ze de man gevonden die de aanslag heeft gepleegd.’ <