Bisschoppen: verkiezingen in Congo verlopen ‘relatief kalm’
Kinshasa
De verkiezingen werden gestempeld door lange rijen voor de stembussen, zware regens en defecte stemcomputers. Een stembureau in de hoofdstad Kinshasa, dat de hele dag dicht bleef omdat er geen batterijen waren voor de stemcomputer, werd door een wachtende mensenmenigte bestormd en geplunderd, meldt NRC Handelsblad.
Volgens persbureau AFP zijn er in de zuidelijke provincie Zuid-Kivu vier doden gevallen, onder wie een verkiezingswaarnemer en een politieman.
Toch zegt de invloedrijke bisschoppenconferentie in Congo tegen persbureau AFP dat de verkiezingen ‘relatief kalm’ verlopen zijn. Het bijzondere aan de verkiezingen is, dat het gaat om de eerste vreedzaam en democratisch verlopen machtswisseling, sinds Congo in 1960 onafhankelijk werd van België.
In 2016 zag het er nog niet naar uit dat er verkiezingen zouden komen. President Joseph Kabila, wiens termijn er toen opzat, weigerde nieuwe verkiezingen uit te schrijven. De vertragingstactiek heeft aan de geloofwaardigheid van de verkiezingen niet veel goeds bijgedragen. Maar zondagavond laat feliciteerde president Kabila zijn landgenoten omdat ze gestemd hadden in ‘vrede en waardigheid’.
De rooms-katholieke kerk speelt een belangrijke rol in het stabilisatieproces. Bij bijna tachtig procent van de verkiezingsposten was toezicht vanuit de kerk aanwezig. De kerk had veertigduizend mensen in touw om de verkiezingen waar te nemen. Die meldden tot zondagmiddag meer dan vijftienhonderd incidenten, waarvan ruim vijfhonderd storingen bij stemmachines.
overwinning
Wie de presidentsverkiezingen zal winnen, is lastig te voorspellen. Joseph Kabila, die zich terugtrekt, heeft Emmanuel Ramazani Shadary naar voren geschoven. Die claimde zondagavond de overwinning. ‘Ik zal verkozen worden. Ik zal vanaf vanavond president zijn.’ Opponent Tshisekedi, rivaal van de klassieke oppositiepartij UDPS, verklaarde ondertussen even stellig: ‘De overwinning is aan ons.’
Persbureau AFP houdt er rekening mee dat geen van deze beide wint. Uit opiniepeilingen komt namelijk Martin Fayulu als duidelijke favoriet. Deze tot voor kort tamelijk onbekende jurist, die werkte bij een oliemaatschappij, Fayulu reageerde rustig op de borstroffel van Shadary. ‘We hebben hard gewerkt en een goede campagne gevoerd. De mensen prezen ons. We wachten nu op de bekendmaking van de resultaten.’
Persbureau AFP citeert Jason Stearns van de Congo Research Group, een onderzoeksgroep die werkt onder de vlag van de universiteit van New York. Stearns zegt: ‘Als de verkiezingen vrij en eerlijk zijn verlopen, wint er vrijwel zeker een oppositiekandidaat. Maar de kans op gewelddadigheid is extreem hoog.’
De bevolking van Congo blijft nog even in gespannen afwachting. Op 6 januari moet de eerste voorlopige uitslag bekend worden, op 15 januari de definitieve, waarna de nieuwe president beëdigd wordt op 18 januari. <
