De nieuwe film van Michal Aviad laat seksuele intimidatie op de werkvloer zien: 'De wet gaat ons nu niet helpen'

Amsterdam

Het is fris op het Amsterdamse terras, maar dat vindt Michal Aviad niet erg. Buiten kan ze tenminste een sigaretje roken, glimlacht ze. Aviad is in Nederland voor de première van haar nieuwste project, Working Woman. Deze film volgt de 30-jarige Orna, die met haar man en twee kinderen in Jeruzalem woont. Omdat het restaurant van haar man niet loopt, houdt Orna’s werk bij een projectontwikkelaar het financieel worstelende gezin bij elkaar. Haar carrière verloopt voorspoedig, maar haar baas Benny dringt zichzelf aan haar op. Het brengt Orna in een onmogelijke positie: ze heeft de baan nodig, maar raakt haar eigenwaarde kwijt.

Waarom wilde u dit verhaal vertellen?

‘Jarenlang hadden we geen naam voor seksueel misbruik op de werkvloer. Veel vrouwen ervoeren het, maar pas sinds begin van de MeToo-beweging, in 2017, kreeg het een label. Met Working Woman wil ik een verhaal vertellen van een langdurende relatie tussen baas en werknemer. Een ongelijke relatie, waarin seksueel misbruik zo lang mogelijk in het grijze gebied blijft hangen. Ik was verrast dat ik geen films kon vinden die een dergelijk verhaal vertellen. Juist bij een issue als seksuele intimidatie moet je het zien gebeuren; dat is krachtiger dan een getuigenis op papier.’

Orna zoekt de schuld van de intimidatie eerst bij zichzelf, waarom is dat?

‘Zo voedt de maatschappij vrouwen op. Na seksuele intimidatie wordt er tegen vrouwen gezegd dat ze het wel uitgelokt zullen hebben, door hun kleding of gedrag. Daarnaast kost het tijd om woorden te geven aan een traumatische ervaring. Vaak wordt het vrouwen kwalijk genomen dat ze tegenstrijdige of vage statements geven over misbruik. In de film zien we Orna van buiten en zien we precies wat er gebeurt, maar zij beleeft het van binnenuit. Dat werkt wezenlijk anders. Veel vrouwen die de film bekeken, zeiden tegen mij: “Ongelooflijk, alsof het over mij ging. Dit zijn precies mijn ervaringen.” De mannen die schrijven, zeggen: “Voor het eerst snap ik goed waar seksuele intimidatie over gaat.” Het is makkelijk gezegd dat Orna gewoon bij Benny weg kan en ander werk moet zoeken. Je moet ‘in’ het karakter van Orna komen om te beseffen dat dat helemaal niet zo makkelijk is.’

Hoe kunnen mannen zich inzetten tegen seksuele intimidatie?

‘We moeten hier samen tegen vechten. Feminisme is óók voor mannen. Zij krijgen betere levens wanneer ze ‘vrouwelijke’ waarden als tederheid en praten over emoties omarmen. De reis om een ‘echte’ man te worden, is moeilijk. Je moet sterk zijn, de controle hebben, de verantwoordelijkheid dragen voor geld en gezin. Ik voel met mannen mee! De oplossing ligt bij jonge ouders; zij moeten hun zonen opvoeden om gezond naar zichzelf en vrouwen te kijken. Bij seksuele intimidatie is er zelden hard bewijs en gaat de wet ons dus niet helpen; het gaat om een verandering in bewustzijn.’

Klanten van Orna zijn rijke Fransen die naar Israël trekken. Een subtiele verwijzing naar groeiend antisemitisme in Europa?

‘Nee, dat is niet mijn punt. Onze overheid moedigt rijke Joden aan om naar Israël te komen, waardoor de vastgoedprijzen in bijvoorbeeld Tel Aviv omhoog schieten. De kustlijn wordt volgebouwd met dure appartementencomplexen. Het uitzicht voor gewone mensen wordt rijke mensen met uitzicht. Dat haat ik.’