Chinese politie doet Mahjong in de ban, hoe geliefd het spel ook is

Peking

In vele straten in China is het al tientallen jaren een vertrouwd gezicht. Groepjes ouderen die op de straathoek of in het park een potje Mahjong spelen, een gezelschapsspel dat enigszins te vergelijken is met Rummikub. In sommige Chinese regio’s komt nu een einde aan dit ‘nationale tijdverdrijf’. Lokale autoriteiten willen namelijk een stokje steken voor de gokcultuur rond Mahjong, waarbij spelers vaak geld inzetten.

Omdat het in China illegaal is om te gokken en Mahjong een lawaaierig en verslavend spel zou zijn, moeten Mahjongclubs in Yushan en Xinzhou het veld ruimen. Zeker twee steden in de provincies Hubei en Anhui zeiden vorige maand ook dat zulke samenkomsten met entertainment ‘zich schuldig maken aan het beïnvloeden van mensen waarbij de sociale moraal wordt aangetast’. Wie daarvoor wordt opgepakt, riskeert een boete of een celstraf.

De sluiting van Mahjongclubs heeft in China voor ophef gezorgd. Op het socialemediaplatform Weibo stromen de kritische reacties binnen. Het van oorsprong Chinese spel is ontstaan ??tijdens de Qing-dynastie (1644 tot 1912) en wordt gezien als cultureel erfgoed. Bovendien is het spelen van Mahjong op straat een belangrijke manier voor ouderen om sociale contacten te onderhouden, aangezien het leven steeds digitaler wordt.

vrouw als inzet

Mahjong was ook al verboden in ­China toen Mao Zedong nog aan de macht was, vertelt Jan Warbout, voorzitter van de Nederlandse Mahjong Bond. Met reden. ‘Mannen konden toen zelfs hun vrouw inzetten. Dit is wel de meest extreme variant van gokken die ik heb gehoord. Anderen zetten vooral geld of goederen in.’ Op die manier met elkaar en met goederen omgaan, past niet in de Chinese, communistische filosofie, zegt Warbout. ‘Goederen mochten niet via gokken van de een naar de ander. Daar werd toen streng op toegezien. Wie gearresteerd werd, kreeg gevangenisstraf.’ Tegenwoordig gaat het gokken bij Mahjong in China er minder heftig aan toe, weet Warbout. ‘Als er wordt gegokt, gaat het vaak om kleine bedragen. Of er wordt helemaal niet meer gegokt. Daarom liet de Chinese overheid het spel op gegeven moment oogluikend toe.’ Ondanks het negatieve imago dat kleeft aan Mahjong, heeft het spel een belangrijke plek in de Chinese samenleving. ‘Mahjong is het spel van het volk dat al geruime tijd bij het land hoort. Op straat en thuis, het is een soort familiespel. Je hoeft bovendien niet rijk te zijn om Mahjong te spelen, want er zijn niet veel materialen voor nodig.’

Peking-bikini

Het verbod op Mahjong is onderdeel van een landelijke overheidscampagne om inwoners ‘keurige manieren’ aan te leren en China een beter imago te geven. Afgelopen zomer werd duidelijk dat in sommige gebieden mannen niet langer de zogenoemde ‘Peking-bikini’ mochten dragen – het T-shirt oprollen en rondlopen met een blote buik om af te koelen. Ook spugen en luidruchtig slurpen, wat volkomen normaal was, is niet langer toegestaan. <

Het traditionele Mahjong-spel wordt meestal met vier personen gespeeld. Een volledige set Mahjongstenen bevat 144 stenen, waarop Chinese nummers, karakters en symbolen staan. Elke speler krijgt dertien stenen, waarvan een muur wordt gemaakt. Door stenen te wisselen moet een zo hoog mogelijke combinatie worden bereikt. De speler met de hoogste combinatie wint en wordt beloond met punten van de andere spelers.

In China wordt het spel vaak op straat of thuis gespeeld. Op hoger niveau wordt er bijvoorbeeld gespeeld tijdens het WK Mahjong. Volgens Jan Warbout, voorzitter van de Nederlandse Mahjong Bond, wordt daar niet gegokt. ‘Het gaat om de eer. Die regel hanteert de Wereldorganisatie Mahjong, die vooral in Chinese handen is. De Nederlandse Mahjong Bond doet dat ook. Die regel past beter bij de Chinese filosofie.’

Sinds begin 1900 is Mahjong ook populair in het Westen. In Nederland werd het spel geïntroduceerd door Amerikanen, die het leerden kennen door Chinese migranten. Nederlanders kwamen ook in aanraking met het spel door contacten in Nederlands-Indië. Modernere versies van Mahjong worden ­online gespeeld.