De uitzetting van ND-correspondent Robert Dulmers uit Oekraïne: een reconstructie

Odesa - Amersfoort

Sinds 1 maart deed Robert Dulmers als freelance-journalist voor het Nederlands Dagblad verslag van de Russische inval in Oekraïne. Zondag 3 april werd hij door de Oekraïense geheime dienst het land uitgezet nadat hij een filmpje van 29 seconden plus enkele foto’s op Twitter had geplaatst.

Dit nieuws leidde tot vragen naar zowel de gerechtvaardigdheid van de uitzetting als naar mogelijk door Dulmers gemaakte professionele fouten. En het leidde op sociale media tot insinuaties en beschuldigingen aan zijn adres. 

Zijn uitzetting werd de afgelopen dagen ook ideologisch ingezet door zowel pro-Russische media in bijvoorbeeld Rusland, Belarus en Hongarije, als door (pro-Oekraïense) anti-FvD-twitteraars vanwege een vroegere vriendschap tussen Dulmers en Thierry Baudet. Een reconstructie aan de hand van de informatie waarover het Nederlands Dagblad momenteel beschikt.

de tweet van 29 seconden

Op zondag 3 april vuurt het Russische leger in de vroege ochtend enkele raketten af op de derde stad van Oekraïne. Vier van deze raketten boren zich rond zes uur ‘s ochtends lokale tijd in oliedepots op het haventerrein. 

Dulmers staat op die vroege ochtend naast een Europese collega op straat nadat hij enkele minuten eerder wakker was geworden door de explosies en trillende ruiten. Zijn appartement bevindt zich op tien minuten van het haventerrein. Hij ziet er de gigantische rookpluimen die opstijgen. Het is dan ongeveer half zeven in de ochtend, lokale tijd. Een klein half uur eerder waren de Russische raketten ingeslagen. De gitzwarte rook is tot in de wijde omtrek te zien.

Hij maakt een 29 seconden durend filmpje en plaatst dat op Twitter. 

Ook publiceert Dulmers tussen 5:39 en 6:51 uur (Nederlandse tijd, zie foto's) een vijftal rookwolkfoto’s op Twitter.

de jacht op Dulmers

Drieënhalf uur na de eerste tweet, om 10:02 uur lokale tijd, post een jonge Oekraïense freelance journaliste uit Odesa een foto van Robert Dulmers op haar Facebookpagina. ‘Wie deze journalist in Odesa ziet, schrijf me alsjeblieft dringend’, schrijft Julia Himerik erbij. ‘Ook als je anderen hebt gezien die tijdens de aanval publiceerden. Post geen inslagen als de aanvallen bezig zijn. Daardoor kunnen ze opnieuw toeslaan.’

Himerik schrijft in het Russisch, de voertaal van het overgrote deel van de inwoners van Odesa, hoewel het Oekraïens de officiële taal is. 

Deze oproep is in de loop van de daaropvolgende uren meer dan vijftig keer op Facebook gedeeld, ook in Facebookgroepen van inwoners van de stad. De oproep is door vele duizenden mensen gezien. 

In de loop van de daaropvolgende uren, tot diep in de nacht, zal ze haar post meer dan twintig keer aanpassen en uitbreiden. Met teksten zoals deze: ‘We zullen hem niet in elkaar slaan. We zullen hem alleen de regels uitleggen, we zullen een video opnemen waarin hij deze regels zal doorgeven aan andere collega’s. En we zullen hem naar een plek brengen waar de gevolgen hem nader worden uitgelegd’, schrijft ze onder meer.

Wie ‘we’ is, wordt niet duidelijk. Op vragen van het Nederlands Dagblad hierover reageert de journaliste, die zichzelf presenteert als ‘journalist, schrijver en mensenrechtenactivist die nooit normaal of serieus zal zijn en vaak risico’s neemt’, niet. Wel is duidelijk dat de banden tussen haar en overheidsinstanties nauw zijn. Dat ze op vrijwillige basis met deze instanties samenwerkt, bevestigt ze later in een gesprek met deze krant.

‘Ik hoop dat ze hem zijn accreditatie zullen afpakken’, voegt ze op een gegeven moment aan haar bericht toe. (Ineens staat er niet meer ‘we’, maar ‘ze’.) Even later heeft ze een boodschap voor ‘fixers’, lokale burgers die journalisten ter plekke met hand-en-spandiensten helpen: ‘Leg de regels uit aan de buitenlanders.’

Weer later nog een toevoeging: ‘We zijn naar hem op zoek, niet omdat hij een spion is, hij is geen spion. We willen hem alleen de regels laten zien, want buitenlandse journalisten kennen ze echt niet.’ Inderdaad opnieuw ‘we’, wie dat ook precies mogen zijn.

In een commentaar onder haar eigen post schrijft ze vervolgens: ‘Misschien weet iemand in welk hotel ze zitten of ziet iemand hem op straat of in een café.’

de Russen

Waarom wordt er via Facebook een jacht op Dulmers ingezet? Wat is er tussen Dulmers’ tweets en deze Facebook-oproep gebeurd?

Om 7:02 meldde de stad Odesa via haar officiële Telegramkanaal in het Russisch dat de stad ‘vanuit de lucht is aangevallen’. Sommige raketten zouden door het Oekraïense leger zijn neergehaald, maar ‘op sommige plekken is brand gemeld’. Men herinnert de bevolking aan de sinds 27 maart geldende regel ‘geen foto’s of video’s van de gevolgen van inslagen te publiceren’.

Een klein half uur eerder, precies op hetzelfde moment van de eerste foto van Dulmers, had een Argentijns medium, Mundo en Conflito, ook een video van de bominslagen zelf getwitterd. Niet alleen de rookpluimen zoals in de tweet van Dulmers. Tegen Mundo en Conflito hebben de Oekraïense autoriteiten echter geen maatregelen genomen. 

🔴 #AHORA | Una serie de bombardeos golpean Odessa, Ucrania - BNO. pic.twitter.com/ex7uDmFUwU

— Mundo en Conflicto 🌎 (@MundoEConflicto) April 3, 2022

Vlak na zes uur melden ook de BBC en journalisten van Reuters en de Washington Post de explosies. De BBC brengt beelden ervan vlak voor negen uur. Ook het persbureau AFP brengt heel snel informatie, inclusief beelden. En Al-Jazeera. Ook hier geen maatregelen door de autoriteiten.

Maar wat er vooral gebeurde tussen de tweets van Dulmers en de oproep van Himerik: een bekende twitteraar die dagelijks pro-Russische propaganda en flagrant fakenieuws verspreidt nam het filmpje van de tweet van Robert Dulmers over. 

💥Закон, по которому украинец может на 10 лет отправиться в тюрьму за фото и видео последствий ударов, на иностранную прессу, видимо, не распространяется и он-лайн картинка из Одессы видна четко pic.twitter.com/OP5nJOVObM

— Alexander Bunin (@abunin) April 3, 2022

‘De wet, volgens welke een Oekraïner tien jaar de cel in kan voor foto’s en video’s van de gevolgen van inslagen, is blijkbaar niet van toepassing op de buitenlandse pers’, schrijft deze Alexander Bunin om 8:29 uur, daarmee suggererend dat de westerse pers het verhaal van de Oekraïense regering vertelt. 

Deze tweet valt op. Dulmers’ objectieve berichtgeving wordt ineens voor Russische propaganda ingezet. 

wantrouwen en agressie

Burgers in Odesa worden door de lokale autoriteiten regelmatig opgeroepen niets te posten over inslagen. Zij die dat wel doen worden daarop aangesproken of zelfs bestraft. In de voor het overgrote deel Russischtalige stad bestaat namelijk de gedachte dat er een geheime Russische ‘vijfde kolonne’ aanwezig is die informatie aan de Russen doorspeelt. Onder meer via sociale media.

Het toont de angst in de stad. Angst ook voor de mogelijkheid dat journalisten bedoeld of onbedoeld informatie aan de Russen kunnen verschaffen. 

Deze angst gaat gepaard met wantrouwen, frustratie en zelfs agressie tegenover buitenlandse journalisten. Burgers van de stad controleren het werk van journalisten op straat. 

Enkele minuten nadat Dulmers zijn tweet online zet, worden hij en een collega op een andere plek aangesproken door enkele burgers. Dulmers toont hun zijn militaire accreditatie. Zij willen de politie bellen om beide journalisten te laten controleren en maken foto’s van de Nederlandse kentekenplaat van Dulmers' auto. Beide journalisten vertrekken na enig heen en weer gepraat.

Julia Himerik schrijft zelf in een van haar Facebook-commentaren dat ze als fixer voor buitenlandse journalisten zelf ook te maken heeft gehad met agressie vanuit de bevolking. 

In verschillende commentaren op Facebook wordt door andere inwoners van Odesa gepleit voor harder optreden tegen buitenlandse journalisten. 

Himerik suggereert echter dat deze journalisten ‘gewoon niet weten dat je dit niet mag doen tijdens de aanvallen’. ‘Ze hebben geen kwade bedoelingen.’ En even later: ‘Het is niet de eerste keer dat ik dit tegenkom’. Nog weer later geeft ze haar eigen verklaring voor het feit dat journalisten deze regels van de Oekraïense overheidsinstanties niet kennen: ‘Misschien is het probleem dat ze niet in het Engels schrijven.’

Dat schijnbaar veel buitenlandse journalisten van de sinds 27 maart geldende regels niet op de hoogte zijn, maakt de verklaringen van Dulmers zeer aannemelijk, namelijk dat hij nooit persoonlijk en officieel op de hoogte is gesteld van het verbod op het publiceren van foto’s of video’s van aanvallen. Dit verbod ging meer dan twee weken nadat hij zijn militaire accreditatie ontving in.

suggestie van spionage

En dan is er bij sommigen op sociale media de suggestie van spionage door Dulmers of andere journalisten. Er klinken oproepen om gevangenisstraffen voor mensen als Dulmers. Anderen schrijven dat Dulmers vast ‘niet toevallig’ om zes uur ‘s ochtends buiten op straat zou zijn, daarmee impliciet suggererend dat hij wellicht van te voren op de hoogte was van de aanvallen. ‘Hij wist duidelijk waar het bombardement zou plaatsvinden’, schrijft een van hen. 

Maar er klinken ook andere geluiden. Iemand bekritiseert ‘voorstellen om zulke journalisten ter plekke neer te schieten’. Voor je het weet denkt men namelijk in het Westen dat er in Oekraïne geen persvrijheid bestaat, vindt hij. Precies op het moment dat er grove Russische oorlogsmisdaden aan het licht komen, zou dat funest zijn. ‘We moeten voorzichtig zijn’, roept hij op. ‘Dankzij mensen als Dulmers ziet de wereld wat de Russen Oekraïne aandoen en dat versterkt de steun aan ons land’, vindt een ander. 

Ook is er dit veelzeggende commentaar over de situatie van journalisten in Odesa ter verdediging van hun werk als reactie op boze commentaren op buitenlandse journalisten: ‘Dit klinkt allemaal als intimidatie. Ik zag ze vanochtend werken bij ons huis. Ze waren van grote afstand aan het filmen met veel lokale bevolking in de buurt. Militairen controleerden hun documenten. Journalisten hebben helemaal geen ruimte meer voor hun werk, behalve hetzelfde te tonen wat ook onze officiële persdienst laat zien. Agressieve retoriek tegenover buitenlandse journalisten zal ertoe leiden dat ze hier niet meer komen en dat de informatie niet meer naar de buitenwereld zal komen’.

aanhouding

Om kwart over een voegt de journaliste Julia Himerik een zoveelste update aan haar Facebookpost toe, waaruit blijkt dat Dulmers is gelokaliseerd. Even later schrijft ze in een commentaar onder haar post: ‘Hij is gevonden. Onze Oekraïense regels worden hem uitgelegd, bedankt iedereen!’.

In de tussentijd had Dulmers zelf ook al informatie gekregen dat er iets helemaal fout zat. Vlak na zeven uur appt een voorganger van een protestantse kerk, waar Dulmers eerder een reportage over had gemaakt, hem naar aanleiding van zijn tweets: ‘Nergens publiceren. Het is ten strengste verboden.’

‘Dat was de eerste keer dat ik hoorde over een verbod op publicatie’, zegt Dulmers erover. Enkele minuten later krijgt hij WhatsApp-berichten van een contactpersoon, een Oekraïense burger die goede contacten heeft bij de burgemeester en als vrijwilliger het Oekraïense leger helpt.

‘Je mag geen video’s over inslagen delen die locaties zichtbaar maken’, schrijft hij Dulmers om 7:24 uur. ‘Ik ben daar nooit over geïnformeerd’, antwoordt Dulmers hem verbaasd.

‘De overheid is woedend’, schrijft deze burger hem. ‘Het kan vast kalm worden opgelost. Zeg hen dat je geen kwade bedoelingen had’, krijgt Dulmers als advies.

telefoontje

In een zoveelste update van haar Facebookpost meldt de journaliste later die dag dat Dulmers ‘een telefoontje’ zou hebben gekregen ‘waarin hem gevraagd is niet te publiceren’. Volgens haar informatie zijn ze bij de militaire inlichtingendienst ‘verbaasd dat hij het toch deed, aangezien hij de regels kent’. 

Dulmers zegt nooit een telefoontje te hebben ontvangen. De belgeschiedenis van het telefoontoestel van Dulmers toont op die zondagochtend geen gesprekken met mensen van de Oekraïense autoriteiten. Wel met een contactpersoon, een collega en de hoofdredactie van de krant, met wie Dulmers sinds het begin van zijn reis naar Oekraïne meermaals per dag contact onderhoudt.

Himerik beweert ook dat Dulmers in Mykolaiv het verbod om verslag te doen van inslagen uitgelegd heeft gekregen.

Wat was er namelijk aan de hand? Op 29 maart bezocht Dulmers evenals een handjevol andere internationale journalisten het district Mykolaiv. Om daar te mogen werken werd hem een verklaring voorgelegd met zeer restrictieve regels voor verslaggeving op ‘het grondgebied van het district Mykolaiv’.

Dulmers ondertekende en beloofde daarmee geen informatie te publiceren over zaken als militaire brigades, wapens, troepen, locaties. Checkpoints mochten niet gefotografeerd of gefilmd worden en militairen zelf uitsluitend met expliciete toestemming. Binnen twaalf uur na een mogelijke aanval door de Russen mogen geen foto’s of video’s gepubliceerd worden of gedetailleerde locatiegegevens. Deze restricties werden door Dulmers ondertekend voor het district Mykolaiv, waar Russische grondtroepen al dicht genaderd zijn, zoals de titel van de tekst aangeeft. Mykolaiv ligt op twee uur rijden van Odesa, dat de hoofdstad is van een naburig district. 

aanhouding

Vlak na een uur in de middag wordt Dulmers, op dat moment in zijn appartement, per Whatsapp gesommeerd naar buiten te komen, naar zijn auto. Hij doet dat terwijl hij een meeluisterende vertegenwoordiger van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken aan de telefoon houdt. ‘Drie mannen in burger kwamen heel dicht om me heen staan en vroegen of ik Russisch sprak.’ Dulmers' telefoon wordt hem ontfutseld, evenals zijn persaccreditatie en zijn paspoort. Hij wordt gewelddadig in een nekklem gezet en krijgt een pistool op zijn hoofd gezet dat wordt doorgeladen. 

Na een bezoek aan het politiebureau in het militaire district, waar hem wordt verteld dat hij ‘persona non grata’ is, gaat hij met een politieagent en drie leden van de geheime dienst naar zijn appartement om zijn spullen te pakken voor vertrek. Als Dulmers protesteert, wordt hij met de dood bedreigd. ‘Stop hiermee anders ga je slapen’, zegt men tegen hem.

Rond een uur of vier in de middag staat Dulmers aan de grens met Moldavië. Daar wordt hij door de geheime dienst overgedragen aan een politieman die hem ook zijn paspoort teruggeeft. Met een rood stempel erin: verboden toegang voor tien jaar, tot 2032.

verklaring

Diezelfde zondagavond, om kwart voor zeven, publiceert Sergey Bratchuk, de woordvoerder van de militaire administratie in Odesa informatie van de ‘veiligheidsdienst van Oekraïne’, de SBU, over Dulmers.

Bratchuk meldt dat Dulmers een toegangsverbod van drie jaar had gekregen en hem de persaccreditatie is ontnomen. Redenen daarvoor geeft Bratchuk niet. ‘De buitenlander’ had er volgens hem ‘mee ingestemd het grondgebied van Oekraïne vrijwillig te verlaten via een internationale controlepost in de richting van de Republiek Moldavië’. 

Bratchuk voegt er echter aan toe dat Dulmers, ‘ondanks de verzekering van het feit dat hij de aan hem gemaakte opmerkingen begreep’ gepoogd had terug te keren naar Oekraïne. Daarop zouden de luchtmachtofficieren aan de Moldavische grens hem de toegang tot Oekraïne voor tien jaar hebben ontzegd.

Waar deze beweringen op gestoeld zijn is onduidelijk en zij worden stellig door Dulmers weersproken. In zijn paspoort is een stempel gezet met de tekst ‘toegang geweigerd tot 2032, getekend 2022’. Nergens is een stempel te bekennen waarop een eerdere uitzetting en een toegangsverbod van drie jaar staat vermeld. Dulmers hoorde pas van een toegangsverbod toen hij zijn paspoort aan de grens terugkreeg. 

perscentrum

Vanuit Moldavië heeft Dulmers dan nog WhatsApp-contact met het perscentrum in de West-Oekraïense stad Lviv waar hij begin maart zijn militaire accreditatie ontving. Daar bevestigt men hem dat er over de regels ‘gebrek aan communicatie en uitleg aan journalisten is’. Ook suggereert de contactpersoon dat het wellicht noodzakelijk is deze regels ‘minder strikt te maken’.

Het heeft er alle schijn van dat Dulmers de nieuwe, enkele dagen eerder voor Oekraïne afgekondigde regels in strikte zin heeft overtreden. Dat hij daarover nooit is geïnformeerd, is geloofwaardig. Ook verschillende andere journalisten ter plekke bevestigen dat, zoals een Nederlandse verslaggever die de regels slechts bij toeval ontdekte dankzij de dochter van een hoteleigenaar. 

De gehele situatie roept een aantal vragen op. Onder meer waarom andere journalisten die eerder en later die ochtend over de inslagen berichtten, met tekst en ook met foto’s en video’s, geen problemen hebben gekregen. Een vraag is ook of het Russische leger inderdaad veel aan de tweet van Dulmers heeft gehad. Hun eigen informatiekanalen en satellieten hebben de inslagen zonder twijfel veel nauwkeuriger kunnen volgen. De rookwolken waren bovendien van hele grote afstand te zien. Een derde vraag is of Dulmers niet een waarschuwing had kunnen of moeten krijgen alvorens te worden uitgezet. 

Daarnaast is er de meer algemene vraag of de regels van 27 maart voor journalisten acceptabel zijn. Thomas Bruning, algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), zei tegen deze krant begrip te hebben voor Dulmers' keuze de foto’s en video op Twitter te zetten. ‘Ik snap zijn logica dat deze beelden geen strategisch aspect hadden’, zei Bruning. ‘Het is niet een militair object dat hij in beeld brengt, maar een grote brand boven een stad. Dus ik begrijp zijn redenering, maar de Oekraïense autoriteiten denken daar blijkbaar anders over.’

Militair historicus Christ Klep zei naar aanleiding van de uitzetting van Dulmers dat in het algemeen oorlogsverslaggeving over publiek toegankelijke gebeurtenissen zoals de raketinslagen in Odesa niet valt onder het onthullen van geheimen.

Dulmers zelf blijft bij zijn keuze de inslagen wel te melden, ook al had hij geweten van de nieuwe regels: ‘Ik zou als journalist geen knip voor de neus waard zijn als ik van de grote aanval op Odesa geen verslag zou hebben gedaan’, zegt hij terwijl hij met zijn auto onderweg is naar Nederland.

de tweede fase

Maar hiermee is de zaak nog niet af. Er volgt nog een tweede akte. Als de uitzetting van Dulmers bekend wordt, gebeurt er namelijk op Twitter ineens ook het een en ander. En opnieuw speelt de Oekraïense journaliste Julia Himerik een centrale rol.

Terwijl Himerik op Facebook consequent in het Russisch schrijft, gebruikt ze op haar Twitteraccount de Engelse taal. Twee informatiekanalen, twee talen, twee verschillende doelgroepen. 

Om 20:42 uur twittert ze voor het eerst over Dulmers. Ze meldt dat de Oekraïense veiligheidsdienst hem heeft opgepakt. ‘Hij werd onder dwang het land uit gezet voor drie jaar. Hij gaf niet om onze wetten en onze levens.’ Bratchuk had op dat moment inmiddels de uitzetting van tien jaar gemeld, maar dat blijkt Himerik op dat moment nog niet te weten.

Vanaf dat moment ontspint zich op Twitter een tweede klopjacht op Dulmers, geen reële door Himerik in het Russisch gelanceerde zoektocht in Odesa, maar een virtuele. Een oude, in 2016 verbroken vriendschap tussen Dulmers en Thierry Baudet speelt daarin een opvallende rol.

Dulmers, die in zijn artikelen op geen enkele wijze blijk heeft gegeven van ook maar enige sympathie voor Rusland en meermaals publiekelijk afstand had genomen van de denkbeelden van Baudet, wordt door verschillende Nederlandse twitteraars op deze voormalige vriendschap afgerekend. De suggestie wordt impliciet gewekt dat de pro-Russische houding van Baudet te maken zou kunnen hebben met Dulmers' uitzetting. 

Een dag later, maandag om 14:25 uur, twittert Himerik dezelfde boodschap opnieuw, nu wel met de vermelding van tien jaar. Maar ze voegt er ineens een extra zinnetje aan toe: ‘Hij liegt ook over de situatie in Odesa’, zonder te vermelden wat er gelogen zou zijn in de berichtgeving van Dulmers. 

Ze voegt er bovendien een tweet aan toe waarin ze twee foto’s toont van een visitekaartje van Dulmers met al zijn privé-gegevens die daarmee nu publiekelijk op Twitter staan, wat verboden is maar mogelijk ook diens veiligheid in gevaar kan brengen. Op de achterkant staat met de pen geschreven: ‘Diner? Wodka? R’.  

Himerik schrijft dat Dulmers ‘naast het overtreden van de wet, die verspreiding van informatie over locaties van aanvallen tijdens de aanval verbiedt’, ook nog eens ‘mannen in Odesa verleid’ zou hebben, een verwijzing naar Dulmers' homoseksualiteit, waar Nederlandse twitteraars haar mogelijk op hebben gewezen. Dulmers zou bovendien wodka aanbieden, ‘wat verboden is in ons land’. 

(De persoonlijke gegevens van Robert Dulmers zijn op deze screenshot door de redactie onzichtbaar gemaakt.)

Dulmers heeft een verklaring voor het visitekaartje, dat gefotografeerd is in een café in Odesa. Een 28-jarige politiek wetenschapper, die momenteel op de diplomatenacademie zit, wilde met Dulmers praten, vertelt hij. Dulmers werd door deze man in het bewuste café, waar hij samen met zijn vriendin was, aangesproken en wilde informatie met Dulmers delen. Beiden spraken af elkaar de dag later opnieuw te ontmoeten. Maar de diplomaat in spe verscheen niet en Dulmers liet voor hem daarop bij de café-eigenaar, die met het stel bevriend was, het bewuste visitekaartje achter. 

Tijdens een audiogesprek met deze krant vertelt Himerik dat het deze toekomstige diplomaat is die de foto van het kaartje naar haar heeft gestuurd naar aanleiding van haar oproep op Facebook. 

Dat wodka in Oekraïne verboden zou zijn is aantoonbaar onjuist. Een alcoholverbod dat vlak na de Russische inval overal van kracht werd, is halverwege de maand maart in de meeste regio’s weer opgeheven. Dulmers is in het bezit van het kassabonnetje van de op 24 maart, volledig legaal gekochte wodka in een drankhandel in de stad Uman. 

Dulmers heeft volgens Himerik ‘een provocatie in scène heeft gezet in opdracht van Nederlandse politici die voor Rusland werken en tegen Oekraïne zijn’, zo meldt zij deze krant. Deze verwijzing naar Baudet is haar waarschijnlijk door FvD-bestrijders op Twitter ingefluisterd. Ze zegt ‘een onderzoek’ daarnaar te zullen ‘verspreiden en tot uw politici te richten’. 

Ze heeft zich in haar eigen, mede dankzij Nederlandse twitteraars tot stand gekomen, complottheorie vastgebeten, zo blijkt uit haar Facebookpagina waar ze een oproep doet voor hulp om ‘te schrijven en editen’. ‘Om degenen te straffen die in Odesa een provocatie hebben opgezet in opdracht van pro-Russische politici (hallo, Nederlandse krant).’

Update 11 april 2022

De journaliste Julia Himerich heeft haar aangekondigde 'onderzoek' inmiddels gepubliceerd. Zij beweert op haar Facebookpagina dat het Nederlands Dagblad 'banden onderhoudt met Rusland en pro-Russische politici' in Oekraïne en in haar artikel op een Oekraïense site voor bloggers dat Dulmers 'banden heeft met het Kremlin'. 

Ook beweert zij onder meer onterecht dat het Nederlands Dagblad 'pas in maart over de oorlog in Oekraïne begon te berichten' en dat 'sommige berichten' die bij het ND verschenen 'versluierde steun aan Rusland bevatten'. Dit komt volgens de journaliste waarschijnlijk 'door het feit dat de eigenaren van de krant Oekraïne van de moorden beschuldigen'. Commentaar is verder overbodig.

Verantwoording

Alle hierboven beschreven feiten zijn zo grondig mogelijk op hun nauwkeurigheid gecontroleerd. Van alle geciteerde uitlatingen op sociale media heeft de redactie screenshots in haar bezit. Mocht er nieuwe informatie bekend worden, dan zal de redactie die hier toevoegen.