Luister naar

Nooit eerder nam een kabinet zo veel maatregelen

Nieuws
AMSTERDAM - Nooit nam een kabinet zo veel maatregelen die zo sterk ingrijpen in het leven van zo veel Nederlanders. Jong, oud, werkend of niet, hulpbehoevend of gezond: vanaf morgen krijgt iedereen hiermee te maken.
de Volkskrant
zaterdag 3 januari 2015 om 05:25

Sinds donderdag is Nederland onherkenbaar veranderd. En voor bijna iedereen. Het stempel dat het kabinet-Rutte II sinds 1 januari op het land drukt, is groot. Sinds mensenheugenis kwam geen kabinet met meer maatregelen die zo sterk ingrijpen in het leven van zo veel Nederlanders en daar heeft de VVD-PvdA-coalitie slechts twee jaar voor nodig gehad. Het Jaar van de Invoering begint.

Dat gaat nog veel onrust geven. Het proces waarmee twee ouderen in Friesland hun thuiszorg moesten veiligstellen, is slechts een voorbode. Ook de onrust over het voortbestaan van werk in instellingen van jeugd- tot ouderenzorg zal nog voortduren. Over het nieuwe ontslagrecht zal de rechter zich nog vaak moeten uitspreken. Veel maatregelen moeten nog worden ingebed in de maatschappelijke verhoudingen.

De contouren van de maatregelen staan in het regeerakkoord dat VVD-leider Mark Rutte en PvdA-voorman Diederik Samsom op 29 oktober 2012 presenteerden. De plannen legden de route In voorbereiding, Raad van State, Tweede Kamer, Eerste Kamer, Uitvoering niet ongeschonden af. Vooral door de akkoorden die het kabinet sloot. Eerst met de vakbeweging en de werkgevers, later met de gedoogpartijen D66, ChristenUnie en SGP. Telkens veranderden de plannen iets.

Nu gaan ze allemaal zichtbaar en voelbaar worden. Voor iedereen van jong tot oud, werkend, met een uitkering of pensioen, gezond of hulpbehoevend. Per saldo is het effect licht positief: de koopkracht stijgt gemiddeld grofweg met driekwart procent.

Het gaat dit kabinet in de eerste plaats om mensen met werk. Die hebben hun lasten in de voorbije crisisjaren sterk zien stijgen en het is tijd om dat iets te compenseren. Werkenden met een inkomen tot circa twee keer modaal betalen tot 2017 minder belasting, door de verhoging van de arbeidskorting.

Sinds 1 januari wordt ook na ruim twintig jaar soebatten de arbeidsmarkt op de schop genomen, met achtereenvolgens de normalisering van flexwerk, de vereenvoudiging van het ontslagrecht en de geleidelijke versobering van de WW.

En dan krijgen alle werkenden ook nog te maken met versobering van het pensioensparen, waardoor ze minder pensioen opbouwen. Hoe jonger de werkende, des te groter dat effect. Doordat minder gespaard mag worden zouden de premies omlaag kunnen. Daardoor krijgen werknemers netto meer uitbetaald, is de idee. Óf de premies omlaag gaan, is de vraag. Want tegelijk gelden nieuwe spelregels voor de pensioenfondsen. Als vuistregel geldt dat een fonds veel reserves in kas moet hebben voordat de pensioenen omhoog mogen. De meeste pensioenen zullen de komende jaren niet verhoogd worden, tot de reserves op peil zijn. Dat is lastig te combineren met premieverlaging.

Ouders met of zonder werk krijgen te maken met de versobering van de zogenoemde kindregelingen. Van de elf vormen van inkomensondersteuning aan gezinnen met kinderen blijven er vier over: de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de combinatiekorting en de kinderopvangtoeslag.

kindregelingen

Hoe meer verschillende kindregelingen een gezin gebruikte, des te groter de tegenvaller zal zijn in 2015. Gescheiden ouders zullen sámen moeten uitvogelen hoeveel dat is.

Omdat iedereen moet wonen, wordt ook iedereen geraakt door de al ingezette hervorming van de woningmarkt. De huren gaan omhoog, de eisen voor hypotheken zijn aangescherpt en de belastingaftrek van hypotheken wordt heel geleidelijk minder.

Chronisch zieken en gehandicapten zijn ook aan de beurt. Ze krijgen minder compensatie voor hun hoge ziektekosten. Gemeenten krijgen budget om hen bij te staan, maar dat geld komt niet automatisch bij hen terecht. Sommige gemeenten gebruiken het bijvoorbeeld voor het verbeteren van de collectieve ziektekostenverzekering die zij voor bijstandsgerechtigden en minima afsluiten. Een chronisch zieke met een redelijk inkomen heeft daar niets aan.

Gemeenten zijn sinds 1 januari bovendien verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het is de bedoeling dat gemeenten die zorg laagdrempelig aanbieden, probleemkinderen in een vroeg stadium herkennen en met één regisseur per gezin hulp aanbieden in plaats van met een handvol hulpverleners.

De derde taak die gemeenten erbij krijgen gaat over de onderkant van de arbeidsmarkt. Ze waren al verantwoordelijk voor de bijstand en de sociale werkplaatsen, daar komen nu de jonggehandicapten bij mensen die op jonge leeftijd gehandicapt zijn geraakt.

Met werkgevers en vakbeweging gaan gemeenten jonggehandicapten aan werk helpen buiten de sociale werkplaatsen, want die gaan grotendeels dicht. De komende jaren moeten er 100.000 participatiebanen in het bedrijfsleven komen en 25.000 bij de overheid.

Het meest hervormende kabinet van na de oorlog, zegt de premier over zijn Rutte II. Hij zegt het vaak, alsof hij twijfelt aan de onomkeerbaarheid van zijn hervormingen. Maar nu het Jaar van de Invoering begint, weet Rutte dat de maatregelen die sinds donderdag op Nederland zijn neergedaald, niet meer zijn terug te draaien.

de gemeente komt langs bij elke zorgvrager

De grote hervorming van de zorg raakt alle hulpbehoevenden en hun naasten ouders, kinderen, buren, vrienden. De WMO 2015, de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning, maakt gemeenten op 1 januari verantwoordelijk voor alle zorg aan thuiswonende hulpbehoevenden, behalve de lijfgebonden zorg zoals thuisverpleging. Die gaan verzekeraars met wijkverpleging regelen. Als het goed is gaan gemeenten langs bij elke hulpbehoevende die in 2014 zorg van rijkswege kreeg of deze na 1 januari vraagt, om de persoonlijke situatie te beoordelen.

Daarbij staat zelfredzaamheid voorop. Wat kan iemand zelf doen of zelf aan zorg regelen en zelf betalen? Wat kunnen familie, buren of vrienden betekenen? Pas daarna komt de gemeentezorg in beeld. Dat moet steeds een individuele afweging zijn: maatwerk.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.