Begraafplaats wil af van luguber imago
In Nederland worden sinds 2003 meer mensen gecremeerd dan begraven. Iedereen moet daar zijn eigen afweging in maken, vindt Wim van Midwoud van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. Maar hij betwijfelt of mensen daarvoor de juiste argumenten in handen hebben. Om een beter beeld te geven van begraven en begraafplaatsen, doet Nederland dit jaar voor het eerst mee aan de Week van de begraafplaats, die morgen begint. Zo'n veertig begraafplaatsen doen daaraan mee door onder meer rondleidingen en concerten te organiseren. Dat moet er aan bijdragen dat mensen anders tegen begraafplaatsen gaan aankijken, zegt Van Midwoud. 'Nu komen begraafplaatsen vooral in de krant onder koppen als 'Begraven weer duurder geworden', 'Botjes gevonden op begraafplaats', 'Diefstal van voorwerpen bij graven'. Maar er is ook een ander verhaal.'
Wat zou u over begraafplaatsen in de krant willen lezen?
'Wat begraafplaatsen nu te bieden hebben, hoe begraafplaatsbeheerders meegegaan zijn met de tijd.'
Een begraafplaats heeft maar een beperkte functie, zit daar ontwikkeling in?
'Begraafplaatsbeheerders moeten het publiek opzoeken en goed luisteren waarom mensen wel of niet voor hun begraafplaats kiezen. Zij kunnen inspelen op individuele wensen. De tijd van achteroverleunen en wachten op de volgende plechtigheid is achter de rug. Punt is dat begraafplaatsen eigendom zijn van een gemeentelijke of een kerkelijke instelling. Die lopen niet voorop in commercieel denken en inspelen op vraag van de markt. Bij crematoria is dat heel anders, die zijn vrijwel allemaal in handen van commerciële partijen.
Het aantal crematies overstijgt het aantal begrafenissen. Hoopt u dat er weer meer begraven gaat worden?
'Iedereen moet daar zelf een keuze in maken. Maar dat moet wel met de juiste argumenten gebeuren, niet op basis van halve verhalen die mensen ergens opvangen.'
Wat is het belangrijkste misverstand over begraven?
'Dat het zo duur geworden is. Wij doen jaarlijks onderzoek naar grafkosten, en dat wijst uit dat het niet zoveel uitmaakt of je begraaft of cremeert. De gemiddelde prijs voor een graf is tien tot dertien euro per maand. Voor zo'n 1200 euro heb je dus tien jaar een graf, voor een crematie met auladienst ben je ook zoiets kwijt, en dat duurt maar een uurtje.'
Een graf vergt wel onderhoud.
'Sommige begraafplaatsen bieden pakketten aan om het onderhoud voor lange tijd uit handen te nemen van nabestaanden. Je kunt ook kiezen voor een onderhoudsarm of zelfs onderhoudsvrij graf. Dat is een ontwikkeling van de laatste jaren.'
Liggen de Nederlandse begraafplaatsen er over het algemeen goed bij?
'Dat kun je wel zo zeggen. Veel begraafplaatsen zijn mooie plekken om naar toe te gaan, het zijn haast parkachtige gebieden.'
Toch hebben mensen volgens u het beeld dat het een lugubere plek is. Hoe komt dat?
'Men kijkt te veel horrorfilms. En het zijn de naweeën van de jaren zestig en zeventig, toen alles wat met de dood te maken had een taboe was. Een begrafenis werd snel afgehandeld. Die tijd is voorbij, men probeert zowel de uitvaart als het graf persoonlijk te maken. Mensen hebben veel mogelijkheden. Laten ze de begraafplaatsbeheerder tijdens de Week van de begraafplaats maar eens aan de tand voelen.'