Minder ggz-opnames, meer zorg thuis
'Psychiaters moeten achter hun bureau vandaan en de wijk ingaan.' Simpeler kan Marleen Barth van GGZ Nederland het nieuwe akkoord dat maandag is gesloten over de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) niet samenvatten. Psychiaters en hun teams moeten straks bezoekjes afleggen bij patiënten die ondanks hun ziekte niet meer worden opgenomen in de kliniek. Want door meer patiënten thuis te laten wonen tijdens de behandeling kan het aantal bedden in de psychiatrische klinieken fors worden teruggebracht. En dat scheelt weer geld. Afgesproken is dat het aantal bedden in de GGZ-instellingen ten opzichte van 2008 in 2020 met een derde zal zijn afgenomen.
Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) sloot dit akkoord met brancheorganisatie GGZ Nederland, een cliëntenorganisatie, zorgverzekeraars en de beroepsverenigingen van psychiaters en psychologen. De partijen vergaderden bijna elf maanden lang over de vraag hoe tegen lagere kosten goede ggz geboden kan worden. Door de zorg rond de patiënt te organiseren en niet de patiënt rond de zorg, was het uiteindelijke, unanieme antwoord. Patiënten moeten meer zorg op maat krijgen: niet te weinig zorg, maar zeker ook niet meer dure zorg dan noodzakelijk is. Om dat voor elkaar te krijgen, zal een belangrijkere rol worden weggelegd voor de huisarts. Die moet psychische klachten als eerste herkennen en behandelen met bijvoorbeeld de hulp van een sociaal-psychiatrisch verpleegkundige.
thuis wonen is goedkoper
Wanneer het om een echte officiële stoornis gaat en hulp van een psycholoog of psychiater geboden is, kan de huisarts de patiënt doorverwijzen naar wat de basis-ggz gaat heten. De patiënt blijft gewoon thuis wonen, maar krijgt hulp om met zijn licht tot matige psychische klachten om te gaan. Eenmaal behandeld is er voor de patiënten nazorg, ondersteuning en terugvalpreventie om te voorkomen dat ze opnieuw dezelfde klachten krijgen. Deze basis-ggz zal in de plannen zo worden opgetuigd dat ook patiënten met veel ernstigere maar stabiele problematiek thuis kunnen blijven wonen. Dat kan voor de patiënt beter zijn, menen de partijen die het akkoord sloten én het is goedkoper. Verwacht wordt dat minimaal 20 procent van de patiënten die nu zeer specialistische zorg krijgen, straks met de basis-ggz uit de voeten kunnen.
De patiënten zelf, vertegenwoordigd door het Landelijk Platform GGZ, roemen het feit dat de patiënt en zijn familie in de plannen centraal komt te staan. Maar de zorg uit de klinieken halen kent naast 'enorme kansen' ook risico's, geeft voorzitter Henny Vermolen eerlijk toe: 'Risico's op overbelasting van de familie, vereenzaming en crisissituaties', noemt ze als voorbeelden.