Stuiptrekking
Europa en de VS zijn de kredietcrisis van 2008 nog lang niet te boven en nu is de situatie nog ernstiger geworden door de schuldencrisis. In de VS probeert president Barack Obama te voorkomen dat de grootste economie ter wereld over drie weken failliet wordt verklaard. In Europa staan Griekenland, Portugal en Ierland alleen nog financieel overeind omdat de rest van de eurozone diep in de buidel tast. Nu dreigt Italië om te vallen en lijkt het een kwestie van tijd dat België door zijn hoeven zakt.
De welvaartsstaat trilt op zijn benen. We zien de stuiptrekkingen van een tijdperk dat is gebaseerd op het waanidee dat geluk hetzelfde is als het vervullen van zo veel mogelijk materiële verlangens.
In het westen hebben we ongeveer een halve eeuw achter de rug waarin we elkaar voorhielden dat bomen tot in de hemel groeiden. Winsten van bedrijven, inkomens van burgers en vermogens van gezinnen groeiden gestaag. Langzaamaan gingen we geloven dat geld iets toevoegt aan de menselijke waarde en werd rijkdom een doel in zichzelf.
Tegelijk werd een economisch systeem gebouwd dat burgers en staten alle ruimte bood hun verantwoordelijkheden te ontlopen. Zo kon het bijvoorbeeld gebeuren dat burgers veel meer consumeerden dan goed was voor Gods schepping en dat overheden de welvaart financierden door zich dieper in de schulden te steken dan verantwoord was. Het optimisme kreeg zulke hoogmoedige trekken, dat in de jaren negentig het geloof in een Nieuwe Economie zonder recessies zijn duizenden versloeg.
Nu krijgen we in Europa en de VS de rekening gepresenteerd. Staatsschuld ook die in Nederland blijkt de spiegel van een zieke westerse ziel.
Hoe komen we hier uit? Opvallend is de onmacht van de dames en heren politici. Beangstigend, zeggen sommigen. Uit het getalm, het onderlinge gekrakeel en het voortdurend oplepelen van weer een nieuwe oplossing stijgt een geur op van politici die niet alleen de weg kwijt zijn, maar boven alles hun Europese c.q. Amerikaanse kiezers vrezen.
Echt leiderschap ontberen zij. Leiderschap bijvoorbeeld om hun electoraat erop te wijzen dat de consumptiemaatschappij zoals we die kennen, helemaal niet zo normaal is. En dat de schuldencrisis eerder een ethische dan een financiële crisis is.
Wie van jullie die een toren wil bouwen, gaat niet eerst de kosten berekenen, om te zien of hij wel genoeg heeft voor de bouw?, zegt Jezus in Lucas 18.
Stel dat we de huidige financiële crises leren zien als een wake-up-call van een God die ons in zijn Woord leert ons verre te houden van overconsumptie, onze motieven te doordenken en niet weg te lopen voor onze verantwoordelijkheden. Dan kan het inslaan van een nieuwe weg niet meer zo heel moeilijk zijn.
de mening van het Nederlands Dagblad