Strijd om koopzondagen gaat door
De Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie (KNS) en de Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemers Vereniging (NBOV) zeggen naar de rechtbank te stappen. Ze eisen namens 230 winkeliers die bij de brancheorganisatie MKB Enschede zijn aangesloten, dat ze elke zondag van 16.00 tot 20.00 uur open mogen zijn.
De beide organisaties vinden het vreemd dat de gemeenteraad onlangs besloot dat 57 supermarkten in de stad elke zondag open mogen vanaf vier uur 's middags, maar andere winkels niet. Kleinere winkeliers vrezen dat supers zo een steeds groter deel van hun omzet inpikken. Het moment van de ruzie in Enschede is opmerkelijk, want 1 januari is ook de jongste wijziging van de Winkeltijdenwet ingegaan: deze maakt het gemeentebesturen moeilijker om extra koopzondagen aan te wijzen. Volgens de wet mogen gemeenten twaalf koopzondagen per jaar aanwijzen, maar een groter aantal als in een plaats sprake is van veel toerisme. Van deze uitzonderingsbepaling maakten allerlei gemeenten waar nauwelijks toeristen komen, misbruik.
In december scherpte de Eerste Kamer deze regel aan: lokale bestuurders die extra koopzondagen willen aanwijzen, moeten goed onderbouwen in hoeverre het toerisme het voor winkeliers nodig maakt om ook op zondag de deuren structureel te openen.
Vooralsnog wijst niets erop dat koopzondagen aan banden worden gelegd. Allereerst omdat er een overgangsperiode is: tot 1 januari 2012 hebben gemeenten de tijd om gehoor te geven aan de nieuwe regels rond de koopzondag. Bij het geven van de nieuwe vrijstelling voor extra koopzondagen moet een gemeente op grond van nieuwe criteria een afweging maken: het bestuur moet kijken naar de belangen van de lokale economie, de werkgelegenheid, winkeliers met weinig of geen personeel, de zondagsrust, de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde. Elke gemeente moet motiveren op welke wijze deze belangen in de besluitvorming zijn betrokken, maar de animo om deze procedure te starten, lijkt nihil. Veel gemeenten vinden de nieuwe wet onduidelijk en moeilijk uitvoerbaar, aldus de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Een tweede reden dat zondagsopenstelling van winkels toeneemt, is dat gemeenten steeds vaker gebruik maken van een nieuwe vluchtroute: met een beroep op de zogenoemde avondwinkelbepaling staan ze winkeliers toe op zondag vanaf 16.00 uur open te zijn. Onder meer Enschede maakt hiervan gebruik, maar ook een kleinere gemeente als het Gelderse Druten.
De ruimte die Kok-I (PvdA/VVD/D66) gemeenten gaf om winkels vaker op zondag open te stellen, dateert uit 1996. Dat is lang genoeg geleden om veel Nederlanders de indruk te geven dat hier sprake is van een verworven recht.