Luister naar

Geheimen zijn heilzaam en functioneel

Nieuws
Den Haag - De onthullingen door Wikileaks maken ons voorzichtiger en krampachtiger. Geheimen zijn een onmisbaar smeermiddel in contacten tussen mensen.
Hilbert Meijer Hilbert Meijer
woensdag 1 december 2010 om 08:28
Geheimen zijn heilzaam en functioneel
Geheimen zijn heilzaam en functioneel

Geen geheim lijkt meer veilig sinds de 'klokkenluiders' van Wikileaks het ene na het andere vertrouwelijke overheidsdocument publiceren. Terwijl geheimen heilzaam kunnen werken en een belangrijk smeermiddel zijn in sociale contacten. Wat houden we over als de geheimen uit de menselijke communicatie worden gebannen?

Psycholoog dr. Andreas Wismeijer, geheimenexpert en auteur van het boek Alles over geheimen:

'Iedereen heeft kleine of grote geheimen en het delen daarvan is erg belangrijk in het contact tussen mensen. Als ik jou iets vertrouwelijks vertel, hoe klein het ook is, vind je me aardiger.

Voor docenten die voor een nieuwe groep staan, is het een beproefd middel om iets persoonlijks te vertellen. Want dan hebt je de groep voor je gewonnen. Het zal nooit gebeuren dat alle geheimen uit de menselijke communicatie verdwijnen. Dan hebben we binnen de kortste keren met iedereen ruzie; er zijn altijd mensen die liegen of egocentrisch zijn, en dat komt dan aan het licht.

De onthullingen van Wikileaks zorgen ervoor dat politici en diplomaten krampachtiger te werk gaan en meer verhullende taal zullen gebruiken. Je krijgt dan wat je ziet bij voorlichters van organisaties die niet alles willen prijsgeven. Dat is werkelijk niet om aan te horen. Als we allemaal zo gaan praten wordt het een saaie bedoening.'

Prof.dr. Jan Melissen van Clingendael, gespecialiseerd in diplomatie:

'Geheimhouding is een heel normaal verschijnsel in onderlinge contacten. Als vakbonden en de overheid een overleg achter gesloten deuren hebben, is er geen haan die daar naar kraait. Rond diplomatie hangt veelal de sfeer van geheimhouding, maar het grootste deel van diplomatie vindt plaats in het publieke domein. Ik denk niet dat Wikileaks de meest geheime documenten te pakken heeft. Die worden vaak versleuteld in een geheimtaal, die ook voor deze site niet toegankelijk is. Het voeren van vertrouwelijke gesprekken is erg belangrijk, anders komt een akkoord er vaak niet. Dat vraagt geheime diplomatie en die zal er altijd blijven.'

Dr.ir. Jan van der Stoep, lector Religie in media en publieke ruimte:

'Er bestaat een enorme behoefte en ideologische drive om alles transparant te maken. Ik ben daar beducht voor. Het kan heel heilzaam zijn om dingen binnenskamers te bespreken. Er moet ruimte zijn voor gesprekken achter gesloten deuren, een plek waar vertrouwelijk onder vier ogen informatie wordt uitgewisseld, waar ruimte is om te onderhandelen. Mensen spreken vaak in negatieve zin over achterkamertjespolitiek, maar je kunt niet zonder in de politiek. Het kan zelfs zo zijn dat het publieke belang geschonden wordt als je te veel bovenop de besluitvorming zit. De kwaliteit van de besluitvorming wordt daar minder door. Wel vind ik dat je bereid moet zijn achteraf verantwoording af te leggen.'

Muriël Steegstra, samensteller van de tentoonstelling Briefgeheimen in het Museum voor Communicatie in Den Haag:

'Als we geen geheimen hebben, kennen we geen angst en schaamte. Dat bestaat niet, geheimen zijn een overlevingsmechanisme dat mensen beschermt tegen afwijzing. Kijk naar Facebook of Hyves: daar staan altijd de leukste foto's op, daar gaat het altijd goed met iedereen - maar daar schuilen veel geheimen achter. Voor onze tentoonstelling Briefgeheimen konden mensen anoniem geheimen in sturen. Dat varieert van 'er zit iemand in de gevangenis voor iets wat ik heb gedaan' tot 'ik breek in de Albert Heijn altijd de steeltjes van de paprika's af voordat ik ze afweeg'.

Heel veel mensen zitten ergens mee en dat drukt zwaar op hen. Een geheim hebben is heel inspannend. Tegelijk is het voor veel mensen een verslaving om andermans geheimen te kennen. Het maakt nieuwsgierig, maar het bevestigt mensen ook: gelukkig, ik ben niet de enige.'

Dr. Peter Van Aelst, docent politieke psychologie en politieke communicatie aan de Rijksuniversiteit Leiden:

'Het is niet gezond dat er zoveel geheimen uitlekken, de wereld van de diplomatie en regeringsonderhandelingen kan de openbaarheid niet aan. Diplomatie functioneert bij de gratie van geheimen. Daar moet vertrouwen opgebouwd worden, en dat wordt door Wikileaks geschonden door alles zonder enige context in de openbaarheid te gooien. Geslotenheid in de politiek is soms onmisbaar om tot een compromis te komen, zonder dat partijen gezichtsverlies hoeven te lijden. Anders moet iedereen heel krampachtig met elkaar omgaan. Geheimen zijn nodig en daar is niks verkeerds aan, ook niet in een democratie.'

Woordvoerder Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD):

'Het belang van geheimen, ja daar vraagt u wat. Mag ik daar even over nadenken?'

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.