De hemel op aarde
Inmiddels telt het netwerk vele honderden leden verspreid over de hele wereld, waaronder wereldberoemde namen als de dirigenten Herbert Blomstedt, Masaaki Suzuki, Osmo Vänskä en de jonge aanstormende pianist Martin Helmchen. Sinds zeven jaar organiseert Crescendo een Summer Institute voor muziekstudenten.
In augustus vonden ongeveer tweehonderd muziekstudenten de weg naar het Hongaarse Sárospatak. Ze waren onder meer afkomstig uit vrijwel alle West- en Oost-Europese landen, Rusland, Japan, Canada, de Verenigde Staten en zelfs één uit Australië. Ze konden masterclasses bijwonen in opera- en orkestklassen en in vrijwel alle instrumenten, gegeven door een imponerende faculteit van docenten. Om een paar namen te noemen: dirigent Delta David Gier (assistent-dirigent van het New York Philharmonic Orchestra), trompettist Julian Poore (Chamber Orchestra of Europe), hoornist Jeffrey Powers (speelde ooit in het Cleveland Orchestra), fagottist Koji Okazaki (NHK Symfonieorkest Tokio), violiste Ellen Rose (Dallas Symphony Orchestra). Voor de pianisten was er onder meer de eerder genoemde Martin Helmchen, die in juni zijn debuut maakte bij de Berliner Philharmoniker.
Rio Watanabe
Hoeveel studenten er ook gekomen waren, de Nederlanders schitterden door afwezigheid. De enige 'Nederlandse' deelnemer die ik tussen alle studenten trof, was de Japanse-Amerikaanse Rio Watanabe (26), vierdejaars pianostudent aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Anderhalve maand later zocht ik Rio (net terug uit Bulgarije, waar ze een pianoconcours had gewonnen) nog eens op om haar bevindingen over het Crescendo Summer Institute te horen.
,,Ik was al een tijdje op zoek naar iets geschikts voor de zomer'', vertelt ze, ,,toen ik plotseling op de website van Crescendo stuitte. En ik wist het meteen: daar moet ik naartoe. Het was alsof God me riep.''
Christelijk perspectief
Haar bevindingen van die twee weken in augustus vat ze samen als 'de hemel op aarde'. ,,Wat deze zomerschool onderscheidt van alle andere, is dat je hier omringd bent door medestudenten en docenten die ook christen zijn. Dat is z inspirerend. Je spreekt met elkaar ook over composities vanuit een christelijk perspectief. Ik had ondermeer de 'Barcarolle' van Chopin meegenomen en mijn docent, Endre Hegedús, vertelde me dat het werk in zijn eigen geestelijke leven veel had betekend. Eigenlijk is God het grote verschil tussen Crescendo en alle andere festivals die ik ooit meemaakte. Natuurlijk weet je wel dat God en Jezus er altijd zijn, maar daar leefde het veel meer voor me dan normaal.''
Het merendeel van de tijd gaat op aan studeren en musiceren. Van de studenten wordt verwacht dat ze minimaal vier uur per dag studeren. Maar gedurende het Summer Institute wordt er ook aandacht aan het geestelijke leven geschonken. Iedere dag begint met een ochtendwijding met lofprijzing en een overdenking uit de Bijbel. 's Avonds waren er gespreksgroepen, dit jaar rondom het thema van de Tien Geboden, waarbij de gesprekken werden toegespitst op de vraag wat deze geboden voor de musicus betekenen. Verder is er een team voor gebed en voor pastorale zorg.
Directeur Beat Rink licht toe dat musici vaak specifieke, sterk vakgerelateerde problemen kennen in hun geestelijk leven, waar kerken en 'gewone' geestelijke verzorgers meestal door gebrek aan ervaring verlegen mee zijn.
Karakter
Het intrigerende aan het Crescendo Summer Institute is dat het christelijk geloof en een professionele attitude hand in hand gaan. Er zit wel degelijk ook een competitief element in de zomerschool: de beste studenten uit de diverse instrumentengroepen spelen in een wedstrijd tegen elkaar met als inzet een solo-optreden op het volgende Summer Institute en diverse optredens in en buiten Hongarije. Rio is één van de pianisten die aan deze wedstrijd mocht deelnemen.
In verband met deze wedstrijd onderstreept Rio nogmaals het bijzondere karakter van Crescendo: ,,Voorafgaand aan de wedstrijd vertelde meneer Hegedús mij, dat hij voor me had gebeden. Mijn Vietnamese vriendin Trang was ook geselecteerd voor de wedstrijd. Goed beschouwd waren Trang en ik op dat moment elkaars rivalen, maar we hebben tijdens de wedstrijd voor elkaar gebeden.''
De wedstrijd werd uiteindelijk gewonnen door de tenor Máté Gál, die met een meeslepende vertolking van de aria 'Che gelida manina' uit Puccini's opera 'La Bohème' de hele zaal plat kreeg. Rio's optreden tijdens het Gala-concert was echter een memorabel moment. Precies op het moment dat ze haar vertolking van 'Rain Tree Sketch' van Toru Takemitsu inzette, begon het buiten hard te regenen en zelfs te onweren, wat resulteerde in een fabelachtige match tussen natuur en muziek.
Niet-professioneel
Nederlandse muziekstudenten waren dus niet naar aan het Crescendo Summer Institute gekomen! Als ik Rio vraag waarom 'onze' landgenoten zouden moeten komen, antwoordt ze beslist: ,,Het verandert je leven. In de seculiere muziekwereld zijn we vaak alleen. Bij Crescendo word je zowel muzikaal als geestelijk bemoedigd''.
Er is ook plaats voor niet-professionele musici. Voor een masterclass met de Hongaarse componist Maté Holloz speelde Rio samen met een Duitse violist die geen professionele aspiraties heeft, maar met wie ze prima kon samenwerken om tot een uitvoering van het werk te komen.
Voor volgend jaar staat het Crescendo Summer Institute gepland op 25 juli t/m 8 augustus 2011. Voor meer informatie en voor foto's: www.hungary.crescendo.org