Bom onder toekomst van België

Het is al weer enkele weken geleden dat in België parlementsverkiezingen werden gehouden. De formatie van een nieuw kabinet is een behoorlijk probleem.

Op 13 juni werden in België niet enkel Europese verkiezingen gehouden, maar ook verkiezingen voor de regionale parlementen. En door die laatste zijn onze zuiderburen nu in een wel erg moeilijk politiek steekspel verzeild geraakt.

De situatie in Vlaanderen is (hoewel complex) voor Nederlanders misschien nog het gemakkelijkst te begrijpen. De christen-democraten (tijdens de afgelopen kabinetsperiode in de oppositie) wonnen er op overtuigende wijze de verkiezingen, waardoor hun voorzitter Yves Leterme meteen informateur werd, met als opdracht een nieuwe Vlaamse regering te vormen. Na een (beleefdheids)gesprek met het extreem-rechtse Vlaams Blok, dat opnieuw flinke vooruitgang boekte, besloot hij verder te praten met de drie grote partijen en te werken aan een 'tri-partite'.

Die samenwerking van liberalen, socialisten en christen-democraten, heeft op nationaal niveau een slechte ervaring opgeleverd (maar 'drie' is daar 'zes'), in Vlaanderen is het een nieuw experiment. Men kan zich daarbij nochtans afvragen of het cordon sanitaire tegen het Vlaams Blok een goede strategie is. Velen, waaronder de vereniging van Vlaamse bedrijfsleiders, twijfelen hier openlijk aan. De recente uitslag van Jörg Hayder in Oostenrijk geeft hen trouwens gelijk dat deelname aan de macht voor een dergelijke partij electoraal wordt afgestraft..

Vertrouwensbreuk

Het probleem van België ligt actueel niet in Vlaanderen, maar vooral in Wallonië. Daar heeft PS-baron Elio Di Ruppo (de gevleugelde ex-premier die zich ooit uitte als coryfee van de roze beweging, maar dit terzijde) laten weten niet meer te willen samenwerken met de MR, de liberalen van buitenlandminister Louis Michel. Op de vraag of dit geen probleem zou opleveren voor de nationale regering, antwoordde laatstgenoemde diplomatiek dat die in een federaal land los staat van de deelregeringen. En hoewel hij daarin in principe gelijk heeft, was het opvallend dat hij als minister van Buitenlandse Zaken uitzonderlijk afwezig bleef op de NAVO-top in Istanbul, omdat ... hij in België weerhouden was vanwege de regeringsonderhandelingen!

Wettelijk en theoretisch is asymmetrie denkbaar in een federaal model. Maar of het ook werkbaar is, lijkt minder waarschijnlijk. Door het veto tegen de liberalen in hun gewestregering, hebben de Waalse socialisten in de paarse nationale coalitie alvast een ernstige vertrouwensbreuk veroorzaakt. De Vlaamse socialistische sterke man Frank Vandenbroeke kiest alvast het zekere voor het onzekere en liet weten 'met veel goesting' de federale regering van Guy Verhofstadt te verlaten, om minister te worden in de nieuwe Vlaamse regering. En misschien heeft ook de ambitieuze premier rustiger wateren opgezocht, toen hij zich (tevergeefs) kandideerde voor het Commissievoorzitterschap van de EU.

Gehakketak

Tussen beide 'grote' onderhandelingen in, hoort men in het Brusselse gewest het klassieke communautaire gehakketak. Hoewel deze regering numeriek de kleinste is, kan ze nog de angel van België worden, omdat Wallonië druk uitoefent om daar een identieke strategie te volgen.

Vandaag stapelt men vanuit Wallonië dus munitie onder de Belgische regering, maar op termijn zal de bom waarschijnlijk pas echt in Vlaanderen ontploffen, wanneer het sterke Vlaams Blok als underdog nog meer stemmen haalt en niet meer van deelname aan de macht kan worden uitgesloten. Want als het aan hen ligt wordt de republiek Vlaanderen een feit en behoort België voor altijd tot de voltooid verleden tijd.

Rudy Liagre woont nu in Almere, maar daarvoor woonde hij 45 jaar in Vlaanderen.