Californië bezorgd over leegloop ICT'ers

,,Programmeren is tegenwoordig een verwerkende industrie. De high-tech banen die naar het buitenland zijn overgeplaatst komen niet meer terug'', zegt Dale Carlson. Dat is een forse aderlating voor de regio rond San Francisco, waar Carlson woont en werkt. Maar de vice-president van de Pacific Exchange (aandelenbeurs) wil niet alleen somberen. Er gloren nieuwe kansen, zegt hij, op het gebied van medische apparatuur en biotechnologie bijvoorbeeld.

Het is tegenwoordig de gewoonste zaak van de wereld in de VS. Wie een hulpnummer belt om een computerprobleem op te lossen, komt al snel terecht bij een 'helpdesk' in India of de Filipijnen. Eerst gingen de productiebedrijven naar de lage lonenlanden, toen call-centers en ondersteunende diensten. Sinds kort vinden bedrijven ook software-ontwikkeling een activiteit die kan worden uitbesteed, zo weet Steve Blanton, de vertegenwoordiger van de high-techbedrijfstak (AeA) in San Francisco.

Hij wijst er op dat overzees uitbesteden voor bedrijven vaak een kwestie van overleven is. ,,De kosten moeten omlaag. Dit is een manier om dat te bereiken. En met internet, e-mail en televergaderen is het allemaal een stuk eenvoudiger geworden, alhoewel je het voordeel van synergie en kruisbestuiving mist.'' Hij weet niet hoe groot de exodus is, maar wat hij wel weet, is dat de arbeidskosten in India maar een kwart van die in de VS bedragen. ,,En een taalbarrière is er niet.'' Eerst kwamen Indiërs naar Silicon Valley voor een baan, nu gaan de banen naar India.

Volgens Ron Hira, een assistent-hoogleraar aan het Rochester Instituut voor Technologie, is het aantal bedrijven dat aankondigt zijn heil buiten de VS te zoeken de afgelopen vijf maanden fors toegenomen. ,,Je ziet Amerikaanse multinationals als IBM en EDS (ICT-dienstverlener) projecten overplaatsen. Ook ingenieurs- en ontwerpbanen verhuizen. De hogere banen vertrekken nu sneller.''

Kwetsbaar

Het is inmiddels drie jaar geleden dat de 'dotcom-bel' barstte en de gevolgen ervan zijn nog steeds goed te voelen aan de baai van San Francisco, in Silicon Valley. ,,In de afgelopen tweeëneenhalf jaar zijn in de Bay Area bij San Francisco 341.000 banen verloren gegaan'', zegt Carlson. De VS maakten een recessie door en meer dan 1,1 miljoen Californiërs zijn werkloos, met een gemiddelde dat in juli 0,4 procent boven het landelijk gemiddelde (6,2) zat.

Het mager economische herstel in de VS leidt nog niet tot verbetering van de werkgelegenheid, omdat bedrijven productiever zijn geworden en investeringen uitstellen vanwege de onzekerheid over de instabiliteit in de wereld. San Francisco en high-tech bakermat Silicon Valley zijn extra kwetsbaar voor verlies van werkgelegenheid omdat de concurrentiepositie van Californië binnen de VS onder druk staat.

Grond in de regio is kostbaar, wat niet alleen een hindernis is voor bedrijfsuitbreiding en -vestiging, maar ook de woonlasten van werknemers omhoog stuwt. Werkgevers klagen over te hoge premies voor arbeidsongeschiktheid en werkloosheid in de staat, het woud aan regels en de verkeersproblemen. ,,Bedrijven verlaten Californië voor andere staten, zoals Nevada, Arizona, Colorado, Utah en Texas'', zegt Bill Hauck van de Business Roundtable, een werkgeversclub in Californië. In Reno (Nevada) is bijvoorbeeld een omvangrijke distributiesector van de grond gekomen.

Korte termijn

Carlson vindt die vlucht naar andere staten niet zo vanzelfsprekend. Het grootste probleem zijn de stijgende kosten voor ziektekostenpremies en daar hebben werkgevers in de gehele VS hoofdpijn van, zegt hij. ,,En Californië heeft het voordeel dat het een onderscheidende cultuur heeft. We hebben verbeeldingskracht, dat zit er bij ons ingebeiteld.''

Creativiteit en kennisontwikkeling zijn ook stokpaardjes van de IEEE, de club van electronica-ingenieurs die strijdt tegen het wegvloeien van Amerikaanse high-techbanen naar Azië of Oost-Europa. Volgens Ron Hira, tevens bestuurslid van de IEEE, denken technologiebedrijven bij uitbesteding te veel aan de korte termijn en is de banenexodus in de Amerikaanse high-tech slecht voor de concurrentiepositie op lange termijn.