Bos: waarden als nieuwe ideologie
PvdA-leider Wouter Bos plaatste deze kanttekening bij een debat rond het 24e jaarboek van de Wiardi Beckmanstichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA. Dat jaarboek heeft als thema de druk waaronder politieke partijen staan als gevolg van bovengenoemde ontwikkelingen.
Bos erkende de toegenomen rol van personen in een tv-democratie. Dat wil niet per se zeggen dat de politieke partijen niet meer van belang zijn. Zelfs de opkomst van het fenomeen Pim Fortuyn kan niet dienen als bewijs van de stelling dat het Nederlandse partijenstelsel zijn tijd heeft gehad. ,,Omdat Fortuyn niet aan regeren kon toekomen, blijft dat een onbewezen stelling'', aldus Bos. Volgens hem moeten partijen op een ,,verstandige manier omgaan'' met zaken die verband houden met de opkomst van de 'entertainmentcultuur'. Een cultuur die ook de politiek via de massa-media, vooral de televisie, diepgaand beïnvloedt. Bos stelde dat de 'personendemocratie' niet ten koste hoeft te gaan van de ideologie in de politiek. ,,Ik denk zelfs dat naarmate de rol van personen in de media-demcoratie groeit, de noodzaak van ideologie ook toeneemt.'' Wel is het volgens Bos zo dat een ouderwets beginselprogramma niet meer kan in deze eeuw. ,,Dat is te statisch en doet geen recht aan de snelheid en complexiteit van onze samenleving.'' Bos daagde zijn partij uit de ,,waarden van de sociaal-democratie'' te benoemen als ,,nieuwe ideologie''. Met die waarden kan de partijleider het vertrouwen van de kiezers winnen en vasthouden.
Oud-VVD-lijsttrekker Hans Dijkstal herhaalde zijn eerder geuite waarschuwingen over de beeldcultuur. Die beeldcultuur is dermate dominant geworden dat de gevaren te weinig onder ogen worden gezien. Zijn opmerking: ,,televisie is wel leuk, maar onderweg zijn we de rechtsstaat kwijtgeraakt'', leverde de VVD'er veel applaus op. Dijkstal wees erop dat media hun eigen agenda voeren die direct is gekoppeld aan kijkcijfers. ,,Berlusconi met zijn eigen media in Italië heeft wat dat betreft grenzen overschreden''. Ook die opmerking van Dijkstal werd instemmend begroet. Dijkstals opponent, de politicoloog Van Praag, stelde dat kritiek op de media en op de beeldcultuur van alle tijden is.