Luister naar

'Voor nog tien jaar EO zet ik m'n handtekening'

Nieuws
HILVERSUM - Een dinosaurus mag je hem natuurlijk niet noemen. Die benaming past ook in geen enkel opzicht bij de bevlogen mens Andries Knevel. Desondanks zijn hij en de Evangelische Omroep al 25 jaar hartstochtelijk aan elkaar verbonden.
Fija Nijenhuis
donderdag 14 oktober 2004 om 11:37

Vanaf het begin bemoeide hij zich met álles, tot de kleur van de vloerbedekking in het EO-gebouw toe.

De journalist/evangelist/directeur - in willekeurige volgorde - viert zijn jubileum vandaag met een dankdienst en een symposium.

Het is tegenwoordig bijzonder om 25 jaar bij een bedrijf te werken. Knevel weet het. Maar hij verwijst onmiddellijk naar vele anderen in 'orthodox christelijk Nederland' die momenteel een jubileum vieren. Alsof hij ze heeft ingestudeerd, zo snel noemt hij een aantal organisaties die werden opgericht of in ontwikkeling waren in de tijd dat Knevel bij de EO in dienst kwam: Dorcas, Friedensstimme, de RPF, de Evangelische Hogeschool, Woord en Daad, ZOA, Koers.

,,En de EO natuurlijk, die al wat eerder was begonnen, maar in de tweede helft van de jaren zeventig echt tot bloei kwam. Ik zie nu nog mannen - het waren alleen mannen - met wie ik als het ware aan de wieg heb gestaan van die nieuwe beweging in orthodox christelijk Nederland, die later de 'oecumene van het hart'-beweging is geworden.''

Deze mannen van het eerste uur hadden een visie voor Nederland. Ze hadden het gevoel ontwikkelingen ten positieve te kunnen keren en gaven zich met hart en ziel over aan hun organisaties. De invloed op orthodox christelijk Nederland was volgens Knevel groot, maar is tot zijn spijt de afgelopen jaren minder geworden. Ook de EO merkt dat mensen zich niet meer zomaar binden aan een organisatie. De omroep studeert op nieuwe manieren om leden, die nu denken vanuit de vraag wat een lidmaatschap hun oplevert, vast te houden.

Gezin

Het gezin kwam bij de mannen van het eerste uur nogal eens op de tweede plaats. Ook bij Andries Knevel. Maar hij heeft niet het idee dat vrouw en kinderen onder zijn werkijver geleden hebben. Echtgenote Rietje is ,,behept met hetzelfde virus''. Ze komt uit dezelfde generatie en steunt haar man in zijn werk voor omroep en Koninkrijk, aldus Knevel, die erop wijst dat het ook modieus is om als man van vijftig te zeggen: 'Ai, ik heb te weinig tijd besteed aan mijn gezin'.

,,Ik ken dat type gevoelens natuurlijk wel. Maar ik vind dat ik aardig wat tijd aan hen heb besteed. Mijn beide zonen heb ik leren voetballen, ik heb een vrij goede techniek in m'n rechterbeen. En ik ga één keer per jaar met m'n tweede zoon doordeweeks naar Feyenoord. Ook in vakanties hebben we altijd veel tijd gestoken.''

Andries Knevel komt tevreden over. Hij is ook erg druk met hoe hij overkomt. Regelmatig klinkt het, met een blik op de cassetterecorder: ,,Dat woord heb ik niet gebruikt.'' Of: ,,Dat wil ik er niet in hebben.''

Sneldenken

Elk woord is gecontroleerd, hoe soepeltjes de EO-presentator ook praat. Knevel oefent wekelijks in het sneldenken. De drie gesprekken die hij in Het elfde uur voert, moeten inhoudelijk wat voorstellen en hebben tegelijk een vastgestelde lengte van dertien minuten en dertig seconden. Sinds Knevel in 1992 het programma ging presenteren, is vriend en vijand het erover eens dat de EO in elk geval één goede interviewer in huis heeft. Het elfde uur maakte Andries Knevel beroemd en gewaardeerd tot ver over de EO-grenzen heen. Hij baande daarmee de weg voor opvolgers als Tijs van den Brink.

Het elfde uur overleefde een belangrijke carrièrestap. In 1992 vroeg het EO-bestuur of Knevel directeur wilde worden. Op die vraag, die naar eigen zeggen totaal onverwacht kwam, zei hij ja. Hij bemoeide zich toch al met alles, omdat ,,de EO in mijn ogen van groot belang is in zowel orthodox christelijk Nederland als in de samenleving''. Knevel stelde wel een voorwaarde: Het elfde uur wilde hij blijven doen. Hij dacht zo van het meeste nut te kunnen zijn voor de EO. Het bestuur juichte dat alleen maar toe.

Knevel is nu anderhalve dag per week kwijt aan directietaken, die vooral bestaan uit het radiobeleid en allerhande vergaderingen. De rest van de tijd gaat op aan werkzaamheden rondom zijn programma's op dinsdag en zaterdag. Ook heeft hij sinds deze week een nieuw, eigen radioprogramma waarin hij een halfuur lang met één gast praat.

De diepgang van radio mist hij bij tv. ,,Ik zou graag een stevig programma maken om elf uur 's avonds, voor mensen die wat hogeropgeleid zijn. Een onderwerp dat ikzelf heel boeiend vind, is geloof en wetenschap. Zo'n programma zal niet de vorm hebben van een de-bijbel-heeft-toch-gelijksetting, zoals vroeger. Het worden portretten van prominente wetenschappers die ook christen zijn. Door hen te laten vertellen over de spanning waarin zij staan, kunnen ze fungeren als een soort rolmodel voor mij en mensen die met die problematiek bezig zijn. Zo'n type programma vind ik buitengewoon waardevol. Maar je weet dan wel dat je voor kijkcijfer één gaat. Meer niet.''

Kijkcijfers

En kijkcijfers en marktaandelen zijn voor de EO in de afgelopen 25 jaar een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Diplomatiek zegt Knevel het niet vervelend te vinden om in een benauwd omroepbestel te moeten opereren. Het is juist een uitdaging om ondanks de vele eisen missionaire programma's te kunnen aanbieden. Want dat doet de EO volgens hem nog steeds voluit. Knevel bestrijdt de opvatting dat zijn omroep het evangelie meer verpakt of alleen in de marge van programma's aansnijdt. ,,Het gaat juist steeds meer over God bij de EO. Kijk eens naar onze programmering na halfelf, met De verandering en Zij gelooft, zij niet.''

Ook op prime time, tussen negen en half elf, toont de EO een christelijke omroep te zijn, aldus Knevel. ,,In programma's als Het familiediner en In voor en tegenspoed laten we iets zien van de waarde van het Koninkrijk, door thema's als herstel van huwelijken en relaties aan te pakken.''

Zelf kijkt hij er niet naar, behalve dan beroepshalve. Emotietelevisie, waarmee de omroep zich al een aantal jaren profileert, is niet de persoonlijke favoriet van Andries Knevel. ,,Ik sta er voor honderd procent achter dat we die programma's uitzenden, maar ik heb er niets mee. De EO is die kant opgegaan omdat de laatste vijf jaar emoties in de cultuur een grote rol spelen. Kijk maar naar de eredienst voor Hazes, de hype rond Fortuyn en Diana en de waxinelichtjescultuur die in Nederland is ontstaan. Als EO willen we aansluiten bij trends in de cultuur om nog zoveel mogelijk relevant te zijn met onze programmering.''

,,Als we geen marktaandeel moesten halen, weet ik niet of we zoveel emo-programma's zouden hebben gehad. Maar omdat die eis er ligt en omdat we de centrale waarden van het evangelie ook op prime time willen communiceren, hebben we deze keuze gemaakt. Niet van de ene op de andere dag, overigens.''

Emotie-tv blijft nog wel een tijdje. ,,Twee weken geleden hebben we binnen het managementteam wel gesproken over de vraag of we niet té veel op de emo-cultuur zitten. Ja, dus, was de conclusie. En we hebben afgesproken dat we weer gaan zoeken naar iets waarin de weerbarstigheid van het evangelie, hoe moeilijk die ook te communiceren is op tv, tot uiting komt.'' Concrete voorbeelden heeft hij niet, behalve dan het programma over geloof en wetenschap.

Bestel

De EO voelt zich veilig in het publieke bestel, zolang de raad van bestuur van de Publieke Omroep en de politiek roepen dat onderscheidenheid noodzakelijk is. ,,We doen pas niet meer mee in het bestel als mensen gaan vertellen dat wij geen programma's meer over God mogen maken. Maar dat zal niet gebeuren, nu het juist zo'n trend is om als publieke omroep jezelf te zijn.''

Teruggaan naar de C-status, dus een kleinere omroep worden, is voor de EO geen verleiding en ook geen uitdaging, zegt Knevel. ,,We bedanken ervoor een ,,steegjesomroep'' te worden, want we zijn niet opgericht om programma's voor de eigen achterban te maken. De EO is een missionaire organisatie, we staan op het marktplein, in de Kalverstraat.'' Commercieel gaan is voor de EO ook al geen optie, zelfs niet als het publieke bestel wordt opgeheven. ,,We krijgen de achterban financieel niet mee. En dan zullen we in een systeem terechtkomen met driehonderd kanalen. Dat betekent dat noch de wereld je ziet, noch de eigen achterban. Je zit dan dus in het verste achterafsteegje van de omroep.''

Op de vraag wat de EO gaat doen als het publieke bestel ter ziele gaat, wil hij geen antwoord geven. ,,Ik antwoord nooit op stel-vragen.''

Andries Knevel heeft alle vertrouwen in de vereniging EO. Die bestaat nog zeker twintig jaar. ,,Als mogelijkheid om uit te zenden via de Publieke Omroep, vind ik twintig jaar een beetje veel. Voor tien jaar wil ik nog wel mijn handtekening zetten.''

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.

Anniek Pheiher leidt een trainingssessie voor activistische beleggers bij The Field in Leiden.

Klimaatactivistische beleggers trainen voor de confrontatie met CEO's: 'Ik wil ja of nee horen'

In de aanloop naar het aandeelhoudersseizoen stoomt Milieudefensie honderden klimaatactivisten klaar om een duurzamer beleid af te dwingen bij bedrijven. Actrice Anniek Pheifer traint de activistische beleggers.