Luister naar

Kerk tussen yuppen en allochtonen

Nieuws
AMSTERDAM - ,,Is er nog hoop in het leven?'', roept iemand voor de deur van de Noorderkerk in Amsterdam. ,,Er is nog een héle hoop'', beantwoordt hij zijn eigen vraag, wijzend naar de tweedehands spullen die hij aan de man probeert te brengen. Elke zaterdag en maandag is er markt op de Noordermarkt, aan de Prinsengracht. De hervormd-gereformeerde Noorderkerkgemeente maakt van de gelegenheid gebruik om het evangelie door te geven. 'Kerk is open' meldt een spandoek met grote letters bij de hoofdingang.
redacteurDaniël Gillissen
donderdag 20 maart 2003 om 09:43

Mensen wringen zich tussen opgezette vossen, dozen met telefoons en oude stoelen heen naar de ingang van de kerk. Voor een maandagochtend is het druk binnen. Tientallen mensen genieten van de pianomuziek, de monumentale architectuur of de rust. Aan de koffietafel zit ds. Cees van Duijn te praten met twee vrouwen. Een van hen komt al jaren even iets drinken en een praatje maken als de kerk open is. ,,Er hangt een lekker sfeertje. De mensen zijn heel opgewekt.''

Henny Boerhout schenkt samen met enkele andere gemeenteleden koffie. Een kopje kost vijftig eurocent, want cafés in de buurt zijn bang voor omzetderving. 'Mooi dat de kerk er nog is', hoort ze vaak. Soms komt het tot een goed gesprek. ,,Als ik kort de essentie van het geloof kan vertellen, ben ik heel blij.''

Een Surinaamse vrouw vertelt ds. Van Duijn ondertussen dat ze een paar weken geleden voor het eerst op zondagavond in de Noorderkerk zat. De dominee preekte toen over psalm 2. ,,Sindsdien lees ik die psalm elke dag. Zo mooi.''

Het doet Van Duijn goed zulke dingen te horen, vertelt hij. Als kerk in een geseculariseerde cultuur worden ,,gewone dingen weer heel bijzonder''. ,,Dat een mevrouw daarnet zei: 'Jezus kan mij helpen', daar wordt ik heel blij van.'' In Amsterdam komt de geestelijke meetlat niet te snel te voorschijn.

Minderheid

De Amsterdamse predikant is morgen spreker op een symposium in Kampen over het boek Metamorfose; intercultureel begeleiden van kerken in een niet-christelijke omgeving. Van Duijn zit midden in zo'n omgeving waar het boek van missioloog drs. C.J. Haak over gaat. De Nederlandse cultuur begint gelijkenissen te vertonen met het zendingsveld. Steeds meer Nederlanders weten niets meer over het christelijke geloof.

De kloof tussen kerkmensen en niet-kerkelijken is groter dan vaak wordt gedacht, denkt Van Duijn. Bovendien zijn in de stad christenen in de minderheid. ,,Het gaat er om of je kunt uitleggen wat de relevantie van het geloof is.''

Dat probeert de predikant zijn gemeenteleden tijdens de preek mee te geven. ,,Afgelopen zondag preekte ik over Zondag 11 van de Catechismus, waar wordt gevraagd waarom we de Zoon van God Jezus, dat is Zaligmaker, noemen. Voor de mensen in de kerk brengt het antwoord in eerste instantie niet veel nieuws. Maar lees het op maandagmorgen eens voor aan je collega. Hij zal je met grote ogen aankijken.''

Begrippen als verlossing, zonde en heil zijn onduidelijk voor niet-gelovigen. ,,Maar zijn ze voor ons wel helder?'', vraagt de gereformeerde-bondspredikant zich af. Volgens hem staan christenen bij het benaderen van niet-kerkelijken voor ,,een dubbele hobbel''. Niet alleen de relevantie van het christelijke geloof voor de ander moeten ze uitleggen; eerst moet duidelijk zijn wat het geloof hun zelf zegt. Van Duijn heeft wel eens gedacht er een boekje over te schrijven. Niet om te publiceren, maar om te kijken waar hij tegenaan loopt bij de verwoording van de betekenis van zijn geloof. ,,Zo'n oefening zou goed zijn voor elke christen.''

Van Duijn vindt de Nederlandse situatie niet helemaal vergelijkbaar met een zendingssituatie. ,,In een zendingsgebied breng je het evangelie voor het eerst. Nederland heeft een enorme christelijke bloeiperiode gekend. Men zegt wel eens dat het bederf van het beste het slechtste is. Dat vraagt om een andere methodiek dan op het zendingsveld.''

Buitenlanders

De wijk van de Noorderkerk is veelkleurig. De Jordaan waar de kerk middenin staat, was vroeger de buurt van de armen. Nu wonen er yuppen. Het andere gedeelte is de Spaarndammerbuurt een wijk met veel buitenlanders.

Het is redelijk makkelijk in contact te komen met hulpbehoevenden weet Van Duijn uit ervaring. Kortgeleden lag onder het raam van de kerkenraadskamer een zwerver te slapen. Na de vergadering bracht een van de ouderlingen hem eten en drinken. ,,Ik heb ook nog even met de man gepraat. Daar kun je concreet op inspringen en dan komt vanzelf de vraag 'Waarom doe je zoiets?'.''

Moeilijker is het als iemand geen problemen lijkt te kennen. ,,Hoe krijg je dan contact?'' Daar denkt Van Duijn over na. Belangrijk is in elk geval dat gemeenteleden in de wijk van de kerk wonen. ,,Dat geeft de kerk een gezicht.'' Maar de Noorderkerkgemeente is, behalve een wijkgemeente, ook een regiogemeente. Tachtig procent van de leden komt 'van buiten'. Van Duijn ook. Hij is al een paar jaar op zoek naar een woning in de wijk die geschikt is voor zijn gezin met vijf kinderen.

Voor de vele verschillende doelgroepen heeft de Noorderkerkgemeente activiteiten bedacht. Met Pasen zijn de scholen uitgenodigd in de kerk, tijdens de kerstzangdienst op 24 december zit de kerk vol met niet-kerkgangers uit de Jordaan.

In de Spaarndammerbuurt heeft de gemeente een wijkgebouw dat door de buurtbewoners ,,de Hebronkerk'' wordt genoemd. De evangelist organiseert er een kinderclub en andere doordeweekse bijeenkomsten, zoals maaltijden. Elke zondagmiddag is er een missionaire dienst omdat tussen de Jordaan en de Spaarndammerbuurt ,,een wereld van verschil'' ligt, aldus Van Duijn. ,,De diensten in Hebron sluiten goed aan bij de mensen daar.''

Ongedwongen

Tijdens de zondagse diensten in de Noorderkerk probeert ook Van Duijn zijn preek ,,verstaanbaar'' te houden. ,,Voor de verpakking van het evangelie ben ik verantwoordelijk.'' Hij probeert met relevante voorbeelden buitenstaanders aan te spreken.

De kinderen hebben tijdens de preek hun eigen zondagsschool. Hun vertrek is even een ongedwongen moment. Ze komen eerst naar voren en Van Duijn verlaat de kansel om met ze te praten. De spontaniteit van dat moment kan de bijeenkomst voor nieuwkomers aantrekkelijker maken, denkt de predikant.

Na afloop verdwijnt hij niet in de consistorie, maar gaat Van Duin bij de uitgang staan. ,,Niet in de deuropening, maar zo dat mensen mij kunnen aanschieten als ze dat willen. Ik heb op die plek al heel wat goede gesprekken gevoerd.''

Volgens Van Duijn hoeven kerken niet al te bescheiden te zijn. ,,Denk niet te snel dat bezoekers het niet begrijpen of niet naar een dominee willen luisteren. Ze komen in de kerk en dan verwachten ze een preek.'' Ook moet een predikant zich verlossen van ,,de kramp dat elke preek een evangelisatiepreek moet worden die flitsend en uitnodigend is''.

Van Duijn hoort tegenwoordig vaak zeggen dat een dominee zo goed mogelijk moet preken om niet-kerkelijken erbij te krijgen. Hij zet er kanttekeningen bij. ,,Niet alles hangt van de preek af.'' Het gaat volgens hem vooral om gastvrijheid. Gemeenteleden spelen een belangrijke rol door mensen uit te leggen wat er gebeurt en hun na de dienst te vragen hoe het was. ,,Ik hoop dat bezoekers voelen dat de kerk een kring van mensen is die om elkaar geeft.''

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Patrick van der Linden (48), Niels Stouten (30) en Lia Verhaar (46)

De muziek van Bach verwondert deze mensen: 'De Johannes-Passion laat Jezus al 300 jaar als Heer zien'

De Johannes-Passion van Bach bestaat 300 jaar. Daarom wordt het stuk dit jaar extra vaak uitgevoerd tijdens de passietijd. Drie liefhebbers over hun ervaringen: 'Al ken ik het stuk goed, elke uitvoering is weer anders.'

De helft van de Duitse bevolking vindt dat het dansverbod op Goede Vrijdag wel wat versoepeld mag worden.

Waarom dansen op Goede Vrijdag is verboden in Duitsland en dat voorlopig zo blijft

Dansen in discotheken is op Goede Vrijdag verboden in Duitsland. Lang niet iedereen is het eens met het ‘dansverbod’. Toch blijft het van kracht. ‘Juist in onze tijd is het goed om even stil te staan.’

Petraeus werd uitverkoren om de serie te schieten, onder andere in de Armeens Apostolische Kerk Surp Hoki.

Voor zijn bekroonde fotoserie bezocht Bram 36 migrantenkerken. 'Soms is het prachtig, soms totale herrie'

Zesendertig zondagen ging fotograaf Bram Petraeus naar een migrantenkerk. Voor zijn fotoserie krijgt hij de Zilveren Camera 2023, een journalistieke prijs. 'Na een paar zondagen heb ik toch maar oordopjes meegenomen.'

Job Aantjens en Gerrita van de Haar komen uit dezelfde reformatorisch traditie, maar gaan verschillend om met hun homoseksualiteit.

Allebei christen en homo: Job leeft celibatair, Gerrita heeft een relatie. 'God geeft mij hier rust over'

Wat doe je als je als jonge christen ontdekt dat je homo bent? Job Aantjes (20) en Gerrita van de Haar (32) in gesprek over hun ervaringen. ‘Niet al mijn familieleden komen nog op de koffie, nu ik samenwoon met een vrouw.’

Afbeelding

Kleurrijk nieuw jaar voor hindoes

Ieder jaar in februari of maart breken grote delen van India uit in een kleurrijke feestvreugde. Tijdens het Holi-feest vieren hindoes zowel nieuwjaar als de overwinning van het goede op het kwade, van de lente op de winter.

Blindentolk Hilbert Geerling tolkt live bij The Passion in Zeist op 28 maart

Dankzij Hilbert kunnen ook blinden The Passion 'zien'. 'Het werkt als een tierelier'

Kippenvel krijgen van The Passion terwijl je het niet kunt zien. Blindentolk Hilbert Geerling maakt dat mogelijk op Witte Donderdag. ‘Als iedereen begint te lachen, moet ik zorgen dat een blinde op hetzelfde moment lacht.’