Luister naar

'Afrika heeft interreligieuze dialoog nodig'

Nieuws
AMERSFOORT - ,,Een van de meest actuele gaven van de kerk, is de gave van verdraagzaamheid, van tolerantie'', zegt bisschop Mvume Dandala. Deze Zuid-Afrikaanse methodistische bisschop is algemeen-secretaris van de All African Council of Churches, de Afrikaanse Raad van Kerken. Vorige week was hij even in Nederland, ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van de oecumenische ontwikkelingsorganisatie Oikos.
aldwin geluk
woensdag 28 april 2004 om 09:29

Oecumene; interreligieuze dialoog; tolerant zijn voor andere godsdiensten. In het Westen zijn dit uitgesleten begrippen, die vooral nog voorkomen in liberale en vrijzinnige stromingen in de kerk. In Nederland bijvoorbeeld stranden interreligieuze dialogen nogal eens in weinigzeggende 'vieringen', waarin christenen, moslims, joden en liefst ook hindoes zich allemaal moeten herkennen, en vooral geen aanstoot aan elkaar mogen nemen.

Dandala realiseert zich dat, maar haast zich te zeggen dat híj niet bereid is concessies te doen aan zijn geloof. ,,Jezus Christus is Heer van de kerk en van mijn leven. Dat staat vast; daar morrel ik niet aan.''

Toch voert Dandala voor zijn continent een warm pleidooi voor meer toenadering tussen de verschillende kerken, en zelfs godsdiensten. Waarom eigenlijk? Om door gesprekken tot een betere maatschappij te komen.

De noodzaak voor deze gesprekken liggen in het verleden, zegt de bisschop. ,,Het evangelie is door westerlingen naar Afrika gebracht. Zij namen wereldse machten mee, kolonisten, die Afrika vooral wilden exploiteren'', zegt Dandala. ,,De vorige eeuw stond in het teken van de onafhankelijkheidsstrijd.''

Inmiddels heeft Afrika zich aan het westerse juk ontworsteld, maar dat heeft niet altijd voorspoed en vrede gebracht, zegt Dandala, terugblikkend. Zeker tijdens de Koude Oorlog werd zijn continent volgens de bisschop nogal uitgebuit door zowel het Oosten als het Westen. ,,Pas na de val van het communisme kon er rust komen in Afrika. Nu zie je dat er een nieuwe generatie leiders opstaat, die meer oog heeft voor individuele vrijheid en democratie. Ik ben God daar dankbaar voor.''

Dandala mag een nieuwe trend zien, vanuit Nederland lijkt Afrika vooral het continent van hongersnood, aids en spanningen tussen godsdiensten en stammen. Twee voorbeelden: nog maar tien jaar geleden kwamen bij de genocide in Rwanda 800.000 mensen om, en vandaag de dag dreigen in Sudan de spanningen tussen christenen en moslims tot uitbarsting te komen.

Dandala zucht. ,,Daarom ben ik ook in Nederland. Wij hebben hulp nodig. Niet alleen politieke strategiën en geld. Veel meer dan dat heeft Afrika normen en waarden nodig. Wij moeten streven naar verdraagzaamheid, naar respect voor menselijk leven, naar onderlinge zorg, naar dienstbaarheid en naar rentmeesterschap. Dat zijn bijbelse waarden, waar de hele samenleving baat bij heeft.''

Dandala vindt dat alle christelijke kerken in Afrika de handen ineen moeten slaan, om zich gezamenlijk in te zetten voor hun continent. ,,Nederlandse christenen kunnen daarbij helpen. Zij kunnen contact zoeken met hun Afrikaanse broeders en zusters, om ze te bemoedigen. Ook kunnen zij hun kerkleiders hier erop aanspreken dat de kerk in Afrika meer ondersteuning nodig heeft. Bovendien kunnen zij de Nederlandse overheid mobiliseren. Waarom blijft het Westen toekijken in Afrika? Waarom zijn de aids-medicijnen nog zo duur? Waarom verhongeren er nog mensen? Dat zijn vragen van leven en dood, die elke christen aangaan.''

Dandala spreekt maar amper over zending en evangelisatie. En dat terwijl hij zich profileert als evangelicaal (bijbelgetrouw) christen. Volgens andere christenen heeft Afrika vooral gebed nodig, en is een opwekking de enige oplossing voor alle problemen. ,,Natuurlijk is dat allemaal belangrijk'', reageert Dandala, ,,maar het is niet reëel om ervan uit te gaan dat, bijvoorbeeld in een land als Sudan, alle inwoners christen worden. Er wonen daar nu eenmaal moslims, en daar zullen we het mee moeten doen.''

Dandala moet daarom ook niet veel hebben van evangelische zendelingen die ,,een exclusief geloof verkondigen''. ,,Zij zeggen: 'jij moet precies geloven wat ik geloof, en anders doe je het verkeerd'. Zo'n houding werkt onrust in de hand.''

In plaats daarvan zoekt Dandala het heil van de kerk liever in dialoog met de niet-christelijke omgeving. ,,Ik roep alle christenen op tot het voeren van interreligieuze dialogen.''

Is het gevaar daarmee niet groot dat zij hun radicaliteit laten varen en hun eigenheid verliezen? ,,Nee. Andersdenkenden, binnen of buiten het christendom, zijn geen vijanden. Juist als je overtuigd bent van je eigen geloof, hoef je het gesprek niet uit de weg te gaan. Met wie sprak Jezus? Vooral met mensen die het niet met hem eens waren. Hét klassieke voorbeeld van een interreligieuze dialoog is zijn discussie met de duivel zelf. Jezus sprak open met satan, zonder zijn hoofd voor hem te buigen. Als dialoog betekent dat je concessies moet doen aan je geloof, ben je op de verkeerde weg.''

In landen als Sudan, Uganda en Nigeria zijn spanningen tussen christenen en moslims aan de orde van de dag. ,,Ook de meeste moslims willen die spanningen niet'', zet Dandala ,,Ook zij willen in vrede samenleven met de 'kinderen van Abraham', zoals zij christenen zien. Neem dat als uitgangspunt en probeer zo het gesprek op gang te brengen. Daarmee kun je de samenleving, en daarmee Gods schepping dienen. Natuurlijk zullen er altijd bij zitten die niet willen praten, maar goedwillenden zijn er ook altijd.''

Christenen moeten in zulke dialogen wel echt luisteren, zegt de algemeen-secretaris van de Afrikaanse Raad van Kerken. ,,Ga er niet heen met een houding van: 'jij moet luisteren naar mijn preek en anders niet'. Je moet je ook durven openstellen voor het geloof van die ander.''

Van moslims is bekend dat zij in Afrika een nogal overrompelend beleid voeren. Juist op centrale plaatsen verschijnen grote moskeeën, ook als er maar amper moslims in de buurt wonen. Sommige christenen maken zich daarover boos. ,,Maar zulke acties zeggen wel iets over het geloof van de moslims'', zegt Dandala. ,,Zij stellen al hun middelen ten dienste van Allah. Veel Afrikaanse christenen daarentegen zijn erg naar binnen gericht. Als je kijkt naar het budget van Afrikaanse kerken gaat negentig procent op aan de kerk zelf, en hooguit tien procent van het geld gaat naar de zending. Christenen hebben dus nog best wat te leren van hun omgeving.''

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Patrick van der Linden (48), Niels Stouten (30) en Lia Verhaar (46)

De muziek van Bach verwondert deze mensen: 'De Johannes-Passion laat Jezus al 300 jaar als Heer zien'

De Johannes-Passion van Bach bestaat 300 jaar. Daarom wordt het stuk dit jaar extra vaak uitgevoerd tijdens de passietijd. Drie liefhebbers over hun ervaringen: 'Al ken ik het stuk goed, elke uitvoering is weer anders.'

De helft van de Duitse bevolking vindt dat het dansverbod op Goede Vrijdag wel wat versoepeld mag worden.

Waarom dansen op Goede Vrijdag is verboden in Duitsland en dat voorlopig zo blijft

Dansen in discotheken is op Goede Vrijdag verboden in Duitsland. Lang niet iedereen is het eens met het ‘dansverbod’. Toch blijft het van kracht. ‘Juist in onze tijd is het goed om even stil te staan.’

Petraeus werd uitverkoren om de serie te schieten, onder andere in de Armeens Apostolische Kerk Surp Hoki.

Voor zijn bekroonde fotoserie bezocht Bram 36 migrantenkerken. 'Soms is het prachtig, soms totale herrie'

Zesendertig zondagen ging fotograaf Bram Petraeus naar een migrantenkerk. Voor zijn fotoserie krijgt hij de Zilveren Camera 2023, een journalistieke prijs. 'Na een paar zondagen heb ik toch maar oordopjes meegenomen.'

Job Aantjens en Gerrita van de Haar komen uit dezelfde reformatorisch traditie, maar gaan verschillend om met hun homoseksualiteit.

Allebei christen en homo: Job leeft celibatair, Gerrita heeft een relatie. 'God geeft mij hier rust over'

Wat doe je als je als jonge christen ontdekt dat je homo bent? Job Aantjes (20) en Gerrita van de Haar (32) in gesprek over hun ervaringen. ‘Niet al mijn familieleden komen nog op de koffie, nu ik samenwoon met een vrouw.’

Afbeelding

Kleurrijk nieuw jaar voor hindoes

Ieder jaar in februari of maart breken grote delen van India uit in een kleurrijke feestvreugde. Tijdens het Holi-feest vieren hindoes zowel nieuwjaar als de overwinning van het goede op het kwade, van de lente op de winter.

Blindentolk Hilbert Geerling tolkt live bij The Passion in Zeist op 28 maart

Dankzij Hilbert kunnen ook blinden The Passion 'zien'. 'Het werkt als een tierelier'

Kippenvel krijgen van The Passion terwijl je het niet kunt zien. Blindentolk Hilbert Geerling maakt dat mogelijk op Witte Donderdag. ‘Als iedereen begint te lachen, moet ik zorgen dat een blinde op hetzelfde moment lacht.’