Literatuur: Polderkoorts. Hoe de Zuiderzee verdween - Emiel Hakkenes
Emiel Hakkenes. Uitg. Thomas Rap, Amsterdam 2017. 415 blz. € 22,99
Emiel Hakkenes verdiept op een boeiende manier je kennis van de vaderlandse geschiedenis. Polderkoorts. Hoe de Zuiderzee verdween confronteert met historische en nog steeds relevante veiligheidsvragen. De Lelystedelingen zelf weten ongetwijfeld wel wie de grote man is naar wie hun stad vernoemd is, maar de rest van Nederland?
Bijna honderd jaar geleden, op 14 juni 1918, werd de Zuiderzeewet ondertekend: het begin van de Zuiderzeewerken. Cornelis Lely heeft zich decennialang ingezet voor het aanleggen van de Afsluitdijk en het inpolderen van de Wieringenmeer, de Noordoostpolder en Flevoland. In Polderkoorts. Hoe de Zuiderzee verdween neemt Hakkenes de lezer mee de geschiedenis in. Hakkenes is redacteur van het dagblad Trouw. Met zijn prettige journalistieke stijl houdt hij je van het begin tot het eind geboeid. Misschien dacht je veel van de geschiedenis te weten, maar Hakkenes laat zien dat er nog veel te leren valt. De God van zijn voorouders sijpelt tussen de regels door, bijvoorbeeld bij het eerste dromen over de nieuwe aarde die gecreëerd moet worden. De verwijzing naar Openbaring 21 is duidelijk. ‘Hij trok streepjes tussen de eilanden van de Wadden en iets ten zuiden daarvan tekende hij een vloeiend gebogen lijn van Den Helder tot aan Ameland. En zie, de zee was niet meer: de lijnen op het papier stelden dijken voor, en als het aan Buma lag werd al het water daarbinnen weggepompt.’
Hakkenes laat twee kanten van de zaak zien en dat is meteen ook het verfrissende aan het verhaal. Cornelis Lely was een fanatiek voorstander van de inpoldering, maar er waren ook tegenstanders. Een van de belangrijkste mannen die zich fel verzetten tegen het afsluiten van de Zuiderzee was Eibert den Herder. Hij waarschuwde keer op keer tegen de inpoldering. Het zou een economische ramp voor Nederland betekenen, omdat de visserij eronder zou lijden. Wij lachen de meeste kritische punten die aan de orde komen weg. Maar wij weten hoe de geschiedenis zich verder ontwikkeld heeft. Soms worden echter ook vragen gesteld die nu weinig ter sprake komen en toch actueel blijven. Wat als een vijand een paar flinke bommen op de dijk laat vallen? En dan is de stijging van de zeespiegel nog niet eens aan de orde. Het Zuiderzeeplan was een meesterlijk plan met een vakkundige uitvoering. De twaalfde provincie is niet meer weg te denken uit de Lage Landen. En toch blijft het een kwetsbaar stukje Nederland.
+ leerzaam
+ actuele vragen over veiligheid