Rotterdam wil anticonceptie kunnen verplichten
Rotterdam
Dat vindt de Rotterdamse jeugd- en zorgwethouder Hugo de Jonge (CDA). Hij gaat zich hard maken voor zo’n wettelijke maatregel. ‘Sommige kinderen hebben het recht om niet geboren te worden’, stelt De Jonge bij de start van een stedelijk project om ‘kwetsbare ouders’ via intensieve gesprekken en met lichte drang te bewegen op vrijwillige basis anticonceptie te gebruiken. Het is een methodiek die in Tilburg succesvol is gebleken: daar is de afgelopen twee jaar 80 procent van de doelgroep overgegaan op adequate vrijwillige anticonceptie, vooral via spiraaltje of hormonaal implantaat in de arm.
Maar er zullen altijd vrouwen zijn die dat niet willen. Die hebben soms al verscheidene kinderen gekregen, die allemaal uit huis zijn geplaatst, maar ze blijven zwanger worden. ‘Soms gaan ze net zo lang door tot ze er eentje mogen houden’, aldus De Jonge. ‘De frustratie bij hulpverleners is groot. Iedereen heeft er buikpijn van en vindt het onverantwoord, maar niemand kan er iets tegen doen.’ Daarom wil hij, samen met anderen, een maatschappelijke discussie uitlokken over verplichte anticonceptie voor ‘onmachtige ouders’ – meestal alleenstaande vrouwen met een ernstige verslavings- of psychiatrische problematiek of verstandelijke beperking, of een combinatie daarvan.
maatwerk
Het is een juridisch en ethisch gevoelig onderwerp dat eens in de zoveel jaar wordt aangekaart. Het heeft echter nimmer tot een concreet wetsvoorstel geleid. Want door critici werd die discussie vaak verengd tot: mogen ouders met het syndroom van Down of een andere verstandelijke beperking geen kinderen meer krijgen? Volgens de Tilburgse hoogleraar jeugd- en familierecht Paul Vlaardingerboek, al jaren voorstander van verplichte anticonceptie, gaat het daar helemaal niet om. ‘Er zijn ouders met het syndroom van Down die prima ouders kunnen zijn’, zegt hij. ‘Het gaat om kwetsbare ouders, niet om verstandelijk gehandicapte ouders. Het is maatwerk en het is altijd de rechter die daarover moet oordelen op basis van de omstandigheden, net zoals een rechter dat nu al doet bij een uithuisplaatsing.’
Het recht van individuen op gezinsvorming is beschermd in zowel nationale wetten als internationale verdragen. Ook is iedereen baas over zijn eigen lichaam en mag de overheid niets doen met je lichaam als je dat niet zelf wilt, zo staat in de grondwet.
Maar er is geen wettelijke regeling die gericht is op het voorkomen van zwangerschap in geval van ‘aantoonbaar onverantwoord ouderschap’. CDA-wethouder De Jonge denkt dat de tijd rijp is voor een wettelijke maatregel, die alleen gerechtvaardigd is als alle andere middelen van drang ontoereikend zijn gebleken. <