Moskou treft economie Turkije. Maar hoe?
Rusland staat op het punt Russisch-Turkse projecten ter waarde van enkele tientallen miljarden dollars af te blazen, meldde Kommersant woensdag. De Russische zakenkrant putte kennelijk uit betrouwbare bron, want even later stond op de website van de Russische overheid dat Turkse bedrijven hun aandeel op de Russische markt zullen verliezen. Premier Dmitri Medvedev beschuldigt Ankara ervan ISIS te steunen en Turkse officials zouden ‘financiële belangen hebben in de oliehandel met ISIS’.
Hoe kan Moskou de Turken economisch raken? Een overzicht.
Nadat de Su-24 bommenwerper was neergehaald, riep minister Sergei Lavrov (Buitenlandse Zaken) dinsdag alle Russen op niet meer naar Turkije te gaan. Het grote reisbureau Natali Tours staakte direct de verkoop van reizen.
Het toerisme is een pijler onder de Turkse economie; jaarlijks geven dertig miljoen toeristen twintig miljard dollar uit. Na de Duitsers vormen de Russen met ruim vier miljoen toeristen de grootste groep.
De oproep van Lavrov komt de Turken slecht uit, want door de spanningen in Turkije was het aantal internationale aankomsten de eerste zes maanden van dit jaar al met 2,25 procent gedaald. Vooral Russische toeristen lieten het afweten (min 25 procent). Turkije hoopte juist dat de Russen zouden terugkeren nu Egypte voor hen te gevaarlijk is geworden.
In 2009 zetten Putin (Rusland) en Erdogan (Turkije) hun handtekening onder een contract voor vijftien energieprojecten. Nu levert Rusland 60 procent van het gas dat de Turken jaarlijks gebruiken.
Een hoogtepunt in deze relatie moet de aanleg worden van de Turk-stream-pijplijn, een negenhonderd kilometer lange buis van Anapa (Rusland) door de Zwarte Zee naar Kiyikoy (Turkije). Volgens het Russische persbureau Sputnik gaat Gazprom de aanleg van de 11,4 miljard dollar kostende pijplijn na de recente gebeurtenissen tegen het licht houden.
Of het project daadwerkelijk wordt afgeblazen, is echter de vraag. Rusland zelf heeft immers belang bij een betrouwbare export van zijn gas.
Zes maanden geleden werd in het dorp Akkuyu het startsein gegeven voor de bouw van de eerste kerncentrale op Turks grondgebied. De Russen bouwen én exploiteren de centrale samen met Turkije, weet de krant Zaman Vandaag.
De bouw markeert de Turks-Russische betrekkingen, maar woensdag meldde de bouwer, het Russische staatsbedrijf Rosatom, dat wordt overwogen de centrale in Akkuyu niet af te maken.
Sinds de zomer van 2014 stijgt de export van Turkse landbouwproducten naar Rusland. Na de ban van het Kremlin op de import van levensmiddelen uit de EU brachten Russische delegaties bezoeken aan Ankara om de handel te vereenvoudigen. Sindsdien neemt de Turkse export van gevogelte en vis een hoge vlucht. Datzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor champignons. En recent werd een samenwerkingsverband tussen beide landen opgericht om de export van Turkse kersen te vergemakkelijken.
Zullen de boze Russen deze ontwikkeling nu durven afremmen? Dat is niet uitgesloten, ondanks alle coöperatie op dit punt. Moskou strafte de Turken het afgelopen jaar al eerder: toen Rusland merkte dat er landbouwproducten uit de EU via Turkije het land binnenkwamen, werden tonnen Turkse granaatappelen, tomaten en grapefruit bij de grens teruggestuurd. <
Volgens het Turkije Instituut in Leiden heeft het einde van de Sovjet-Unie (1991) de Turkse economie goedgedaan. ‘Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie resulteerde in het wegvallen van de grootste dreiging aan de Turkse grenzen. Het nieuwe Rusland was niet langer een vijand, maar een potentiële handelspartner.’
De Turkse economie groeide jarenlang spectaculair, mede door de handelsbanden met Rusland. Maar de groei neemt af. Werd begin dit jaar voor 2015 nog een economische groei verwacht van 4 procent, in juli werd deze door de Wereldbank verlaagd tot 3 procent. De inflatie stijgt waarschijnlijk naar 7 procent.
Het Russische leger bestookt door opstandelingen bezet gebied in de Syrische provincie Latakia. Rebellenwoordvoerder Jahed Ahmad spreekt van een ‘wraakoefening’ voor het dinsdag neerhalen van een Russisch gevechtsvliegtuig door Turkije. Dat land is nauw verbonden met de Turkmeense opstandelingen waartoe hij behoort.
De Russen voerden luchtaanvallen uit op de bergachtige grensstreek waar de Russische Su-24 dinsdag werd neergeschoten. De Russische luchtmacht gaf dekking aan Syrische grondtroepen die samen met strijders van de geallieerde Hezbollah in de regio aan een opmars bezig zijn, zei Ahmad. Rusland stuurt ook een aantal van de nieuwste luchtverdedigingssystemen, het S-400-afweergeschut, naar Syrië.
De Russische piloot die dinsdag het neerschieten van zijn straaljager door Turkije overleefde, zegt dat hij en zijn copiloot nooit zijn gewaarschuwd door de Turkse autoriteiten. Hij ontkent ook dat hij en zijn copiloot zich in het Turkse luchtruim hebben begeven. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov sprak van een Turkse ‘geplande provocatie’.