19 oktober 2015 om 03:00
Luister naar

Over de andere kant van de feiten: Zelfstandig Catalonië verspeelt plaats in EU

Junts pel Sí, een coalitie van separatisten, won onlangs de verkiezingen in Catalonië. Zij wil de rijke regio afscheiden – bínnen de EU. Schotland en Vlaanderen beogen dat ook.

Maar met het ogenblik dat Catalonië de landspapieren tekent, plaatst ze zich buíten de Europese Unie – naar verwachting. De toekomst van zo’n losgescheurde regio is vaag; het Europese project is er niet bekend mee. Hoewel het van interpretatie afhangt, menen de meeste rechtsgeleerden dat heraanvraag van EU-lidmaatschap vereist is. En dan zal Spanje tégen stemmen.

Bijna scheidde Schotland vorig jaar van het Verenigd Koninkrijk, via een referendum. Toen dreigde Londen ook al met een veto. Angela Merkel en de Europese Commissie herhalen: na afsplitsing ben je een ‘derde land’, buiten de EU en de euro. ‘Achter in de rij aansluiten’, zei David Cameron. De regeringen werpen blokkades op, omdat het in Europa wemelt van ambitieuze provincies: zou Catalonië de onafhankelijkheid uitroepen mét behoud van al het goede, dan moedigt dat anderen aan én schept het mogelijk een precedent.

De Europese Vrije Alliantie (EVA), de groep in het Europees Parlement die deze regio’s verenigt, telt 36 partijen – ook uit Wales en Beieren, Sardinië en Silezië. Als ‘staatloze naties’ willen zij autonomie, of minderheidsrechten, of pleiten ze voor behoud van taal en cultuur – zoals de Fryske Nasjonale Partij.

En nu betuigt Junts pel Sí in 2017 Spanje vaarwel te zeggen – ‘als 29e EU-staat’, joelden de Vlaamse collega’s.

Wel of geen EU-lid; dat bepaalt een deel van Europa’s toekomst én het enthousiasme van de regio’s. Zonder de Unie vervallen veel voordelen: EU-subsidies, vrijhandel, inspraak. Catalonië, evenals Schotland en Vlaanderen, vindt dat ze te veel afdraagt aan de centrale macht, en zou alléén rijker zijn. Maar als de EU afgesloten blijft, kan de krimp in Catalonië oplopen tot tien procent, schrijven economen in de Spaanse krant El País.

‘De Spaanse grondwet verbiedt een referendum ter afscheiding, dat verschilt van Schotland’, zegt Xosé-Manoel Núñez, hoogleraar Contemporaine Geschiedenis. Vorig jaar verklaarde het Hof een volksstemming in Catalonië illegaal. Mocht Catalonië gewoonweg voortgaan, dan vallen de kosten ten slotte hoger uit, vermoedt ook Núñez: ‘Madrid deinst niet terug en zal EU-toegang ­vetoën.’ Immers: ook Galicië, Aragón, Baskenland, Andalusië en de Balearen delen de Catalaanse wens. Spanje erkent Kosovo niet, enkel om rebellie in eigen huis te smoren.

Voor de EVA-regio’s is Europa essentieel: een vorm van ‘glokalisme’; het grote en kleine verband, zonder middendeel. Een veelstemmig Europa, dat zich eenstemmig tot de wereld wendt. De Catalaanse eigenheid is in de EU veiliger dan onder de teugels van Madrid, vindt Junts pel Sí. Evenwel zullen de Catalanen op Spaanse machtspolitiek stuiten. Zo mogen rechters de leiding van Junts pel Sí wegsturen als die hen negeert, Madrid mag met geweld de ‘eenheid’ bewaren, en het veto is het ultieme wapen; de EU-staat Catalonië is ver weg. Maar, onderlijnt Junts pel Sí, ‘ons pad naar autonomie is vreedzaam: we zijn geen Basken’.

 

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.

Bart Jan Spruyt is historicus en docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.

Nederlandse benadering van mensen met twijfels over hun gender wordt steeds meer bekritiseerd

Het beleid om jonge mensen met genderdysforie met puberteitsblokkers te behandelen, wordt in steeds meer landen herzien, ziet Bart Jan Spruyt. Hij betreurt dat die kentering bij Nederlandse politici niet doordringt.

beeld nd

Hoe maak je van duurzaam leven een vrolijke worsteling? We kunnen leren van Psalm 119

Duurzaam leven voelt soms als gerommel in de marge, ervaart Alexander Bosma. Het is makkelijk om het dan maar te laten, terwijl je ervan overtuigd bent dat het moet. Hoe maak je er toch een vrolijke worsteling van?