Luister naar

Nachtelijke jacht op gele linten

Nieuws
De ene groep brengt in het straatbeeld van Catalonië gele linten aan, de andere verwijdert ze.
Maartje Bakker redactie vk
dinsdag 2 oktober 2018 om 09:13

Teià

‘Alle teams klaar? Vanaf nu stilte. Vamos!’ Daar gaan ze. Ladder tegen de lantaarnpaal, omhoog klimmen, een paar halen met een stanleymes, en de gele linten dwarrelen naar beneden. Vervolgens op een drafje naar de volgende lantaarn. Net zo lang tot de hoofdstraat van het Catalaanse dorpje Teià vrij is van linten.

In de verte slaat de klok van het gotisch-renaissancistische dorpskerkje kwart voor twee. Honden slaan aan, een uil roept. Verder is het stil.

Plotseling komt er een auto de hoek om. Een vrouw van een jaar of 20 draait het raam open. ‘Wat denken jullie dat jullie aan het doen zijn? Fascisten!’ Ze pakt haar telefoon om de lintenknippers te filmen. Die werken stug door. Ze weten dat ze onherkenbaar zijn in hun witte pakken met capuchons en met de sjaals die ze voor hun gezichten hebben gebonden.

Even later, nog een auto. Een oudere man, geruit overhemd, een door drank vertroebelde blik. Hij sist een scheldwoord. En dan, kijkend naar de witte overalls waarin de ‘schoonmakers’ zijn gehuld: ‘Spookverschijningen. Laat jullie gezicht dan zien!’

lintenoorlog

Een jaar na het ongrondwettelijke referendum en de nog ongrondwettelijkere onafhankelijkheidsverklaring heeft het Catalaanse conflict de gedaante aangenomen van een lintenoorlog.

Het gele lint is overal in Catalonië. De voorstanders van onafhankelijkheid schilderen het op wegdekken en viaducten, hangen het in bomen en lantaarnpalen en dragen het ook op hun jassen. Het symboliseert hun verzet tegen wat in hun ogen ‘politieke gevangenen’ zijn: de politici en protestleiders die al bijna een jaar gevangen zitten in afwachting van hun proces.

Maar voor de tegenstanders van de Catalaanse afscheiding is die vergeling in het straatbeeld een bron van ergernis. Zij menen dat ze erdoor in de verdrukking raken. Daarom besloten ze ‘schoonmaakbrigades’ op te richten. Honderden mensen sloten zich inmiddels aan.

De schoonmakers van deze groep trekken er ’s nachts op uit om rechtstreekse confrontaties te vermijden, vertelt Gabriel Romero (52), de coördinator. Toch worden ze vaak het slachtoffer van scheldpartijen, en werden ze onlangs zelfs met stenen bekogeld, opgeraapt van de spoorbaan. Andersom zijn er ook brigades die juist de confrontatie zoeken met het onafhankelijkheidskamp. Al een paar keer raakten er ‘independentistas’ gewond doordat ze werden aangevallen terwijl ze linten of vlaggen ophingen.

hymne

De groep die vannacht op pad is in Teià noemt zich De Maaiers, een ironische verwijzing naar de gelijknamige hymne van Catalonië, tevens strijdlied van de nationalisten. Er zitten voornamelijk Catalanen bij, maar er is ook een Nederlandse. Natalie Leenders (51) trouwde met een Spaanse man en woont al jaren in een dorp iets ten noorden van Barcelona. Ze heeft zichzelf sportief gekleed voor de actie van vannacht, in legging en knalroze hemdje. ‘Als je hieraan meedoet, hoef je niet meer naar de sportschool.’

Waarom mengt Leenders zich als buitenlandse in het Catalaanse strijdgewoel? ‘Ik wil in Spanje wonen, niet in de republiek van Catalonië’, zegt de lerares Engels beslist. Ze vindt het een ‘eng gevoel’ dat Catalonië buiten Europa zou kunnen vallen als het onafhankelijk wordt. ‘Ik heb kinderen, tieners. Ook voor hen wil ik niet dat de economie hier instort. Dat wordt een ramp voor hun toekomst.’

Aan de gele linten ergert ze zich verschrikkelijk. ‘Het is één ding om je mening te uiten op een bepaalde dag, of gedurende een week. Maar het is iets anders om de openbare ruimte maandenlang volledig in beslag te nemen. Ze zeggen dat ze vreedzaam zijn, maar dit is niet vreedzaam meer. Het is een aanval op ons geluk. Elke dag zie ik overal geel plastic, en voor mij is het een symbool van haat, van leugens en van valse beloftes.’

staatsgreep

In de ogen van de schoonmakers is het volkomen terecht dat negen Catalaanse politici en protestleiders vast zitten − ook al heeft een Duitse rechtbank geoordeeld dat de aanklacht van rebellie zelfs in het geval van ex-premier Puigdemont overtrokken is.

‘Ze hebben een staatsgreep gepleegd’, oordeelt José Casado (36) zonder omhaal. Hij werkt als boksleraar en beveiliger, en is een van de weinigen die er niet voor terugschrikt met zijn hoofd op tv te komen. ‘Wat mij betreft blijven ze voor altijd in de gevangenis. Ze hebben zo veel schade aangericht. De samenleving ligt aan stukken. Families zijn uit elkaar gescheurd. Er zijn mensen ontslagen om hun politieke ideeën. Ook voor mij is er, nu ik me uitspreek, plotseling minder werk op de sportschool.’

De Maaiers naderen het einde van de straat in Teià. Als coördinator heeft Gabriel Romero niet gesjouwd met ladders, maar maande hij de anderen tot doorwerken. Hij stuurde zijn leven lang teams aan in de beveiligingssector en heeft het consequent over de ‘operaties’ die ze uitvoeren. Achteraf blijkt hij niet tevreden. ‘We deden er 48 minuten over’, constateert hij. ‘En dat terwijl het record op 26 minuten staat.’

politie

De lokale politie staat hen op te wachten. Romero legt uit wat ze hebben gedaan, en ze mogen gaan. ‘De politie staat in dit dorp aan onze kant’, zegt hij, eenmaal terug in zijn auto. Elders is het voorgekomen dat de Catalaanse politie boetes uitdeelde aan de schoonmaakbrigades. Het Catalaanse regiobestuur waarschuwde zelfs dat wie linten verwijdert een boete tot 30.000 euro riskeert.

Romero richtte De Maaiers eind 2017 op. ‘We begonnen allemaal als lone wolfs’, zegt hij. ‘Door de sociale media hebben we elkaar gevonden.’ De witte pakken zijn met opzet gekozen. Romero: ‘Weet je nog dat de olieramp met de Prestige gebeurde? De mensen die de olie van de Galicische kust schraapten, droegen ook witte pakken. Wij doen eigenlijk hetzelfde: ook wij ruimen rotzooi op. Want de zee is hier vlakbij, en je moet er niet aan denken dat al dat plastic in het water terechtkomt.’

Toch maakt Romero zich geen illusies. Ook hij weet: het lintenknippen is uiteindelijk niet meer dan een symbolische daad. ‘Morgenochtend hangen er nieuwe.’ <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Amit Soussana op 29 januari kort na haar vrijlating door Hamas.

Ex-gijzelaar Hamas vertelt over seksueel misbruik tijdens 55 dagen van gevangenschap in Gaza

Voor het eerst heeft een vrijgelaten Israëlische gijzelaar openlijk verteld over seksueel geweld gepleegd door Hamas tijdens haar gevangenschap. Amit Soussana zegt onder meer seksueel te zijn misbruikt door haar bewaker.

Demonstranten dinsdagavond in Boedapest. Dit is de tweede keer dit jaar dat Hongaren in groten getale de straat opgaan.

Duizenden Hongaren de straat op om gelekt telefoongesprek in corruptieschandaal

Duizenden Hongaren hebben dinsdagavond gedemonstreerd tegen de regering. Aanleiding voor het spontane protest is een gelekt telefoongesprek, over hoe kabinetsmedewerkers een corruptieonderzoek hebben geprobeerd te dwarsbomen.

In Texas en Kansas vroegen veeboeren zich af waarom sommige van hun koeien ziek zijn: ze eten slecht, geven minder melk en hebben soms koorts en diarree.

Koeien en geiten in Amerika besmet met H5N1: gevreesde vogelgriep rukt weer iets verder op. Vijf vragen

Epidemiologen zijn zeer ongerust nu het vogelgriepvirus H5N1 in Amerika koeien en geiten heeft besmet en ze ziek lijkt te maken. Tegelijkertijd waarschuwen kenners voor overhaaste conclusies. Vijf vragen over dit virus.

Demissionair minister-president Mark Rutte krijgt een rondleiding door de wijk Dashilar tijdens een werkbezoek aan Volksrepubliek China.

Premier Rutte in zijn element op bezoek bij 'goede vriend China': 'Oekraïne was voor mij onderwerp nummer 1'

Oekraïne en de handelsrelaties, dat zijn de belangrijkste thema’s bij Ruttes bezoek aan China. Het meest was hij op dreef op de universiteit. Maar het is de vraag of zijn verhaal indruk heeft gemaakt op de Chinese overheid.

Sinds de trekkerdemonstraties van begin dit jaar wordt de ene na de andere maatregel ingetrokken of verwaterd.

Onder druk van boeren sneuvelt ene na andere groene ambitie van de Europese Unie

Na Europabrede boerenprotesten is de Europese groene revolutie tot stilstand gekomen en deels zelfs teruggedraaid. De gevolgen voor klimaat en milieu zijn aanzienlijk, en het einde van de contrarevolutie is nog lang niet in zicht.

Een van de verdachten van het bloedbad in de Crocus City Hall in Moskou wordt de rechtszaal in gebracht.

Onder Poetin is het taboe op martelen verdwenen, blijkt na het bloedbad in Moskou

‘Prima kerels!’, prees Dmitri Medvedev de agenten die vier verdachten van de terreuraanslag in Moskou oppakten. Maar de huidig ondervoorzitter van de Russische veiligheidsraad sprak met geen woord over de heftig toegetakelde verdachten.