25 oktober 2018 om 20:17
Commentaar
Sjirk Kuijper
Luister naar

Commentaar: geen overheidsexcuses voor falen van de beschaving na de Bezetting

Veel meisjes en vrouwen die tijdens de bezetting (1940-’45) verkering hadden met een Duitse soldaat, zijn in de dagen na de bevrijding publiek vernederd, kaalgeschoren en soms zelfs verkracht.

Voor deze vrouwen en hun nabestaanden vraagt de Stichting Werkgroep Herkenning, in een brief aan premier Rutte, om excuses. De Nederlandse overheid zou daarbij een voorbeeld kunnen nemen aan Noorwegen. Bij de herdenking van het 70-jarig bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens beleed de Noorse minister-president Solberg dat haar land de mensenrechten heeft geschonden van vrouwen die in de oorlog relaties aanlegden met Duitse militairen.

Het probleem met dit verzoek aan Rutte is, dat de vergelijking met Noorwegen niet opgaat. In dat land werden in 1945 duizenden ‘moffenmeiden’ zonder ­gerechtelijk bevel in kampen opgesloten, zogenaamd om verspreiding van geslachtsziekten te voorkomen. Dát is de schande waarvoor Solberg officieel schuld beleed: ‘Duizenden vrouwen zijn vanwege hun relatie met Duitsers gearresteerd; velen van hen zijn zonder wettelijke basis maandenlang geïnterneerd.’

Wie met een Duitser was getrouwd, verloor zelfs de Noorse nationaliteit en burgerrechten en moest het land verlaten. Met terugwerkende kracht (en daarom in strijd met de Grondwet) werd daartoe de burgerschapswet aangepast. Dat zijn overheidsdaden waarvoor een huidige regering, in successie, verantwoordelijkheid draagt en dus excuses kan aanbieden.

De Nederlandse overheid moest in de chaotische meidagen van ‘45 orde scheppen door de hand van de Binnenlandse Strijdkrachten. Die hebben op sommige plaatsen misdadige wraakacties tegen ‘moffenmeiden’ toegelaten en mogelijk gemaakt, of traden er niet direct tegen op. Dat is een van de vele schandelijke en ­beschamende herinneringen aan de bezetting én wat daarop volgde. En veel landgenoten voelden zich tóén al schuldig over de wijze waarop het bijltjesdag-sentiment juist op weerloze vrouwen en meisjes werd gebotvierd. Maar het was geen door de overheid gelegitimeerd volksgericht. En de zojuist uit ballingschap teruggekeerde regering heeft geen besluiten genomen om de mensenrechten van deze vrouwen te schenden of terzijde te stellen, zoals in Noorwegen. Een overheid kan geen schuld dragen of belijden voor elk verlies van moraal en beschaving in de samenleving. De bezetting heeft een generatie Nederlanders getraumatiseerd. Een deel (misschien wel vooral degenen die ‘vanaf mei 1945 in het verzet zaten’?) uitte dat per ommegaande, in primitieve wraakzucht. Anderen bleven hun leven lang lijden; sommigen ook onder hun eigen keuzes.

In het commentaar verwoorden redacteuren
de mening van het Nederlands Dagblad
Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
nd

Als we nou eens stoppen met vliegschaamte en die vervangen door treintrots?

Het is belangrijk om stil te staan bij wat er allemaal wél bereikt wordt in de strijd tegen klimaatverandering. En dat is best een boel. Ons gedrag is al flink veranderd in de afgelopen jaren.

Afbeelding

Wilders zal Kaag wel dankbaar zijn: zijn gedroomde kabinet kan met een gezonde staatskas aan de slag

Geert Wilders zal Sigrid Kaag wel heel dankbaar zijn. Ze heeft de schatkist in blakende welstand nagelaten voor zijn gedroomde kabinet. Maar naast een gezonde staatskas, vergt regeren een eenheid van visie.

Afbeelding

Een terreurdaad is in Moskou net zo erg als in Parijs. We zijn niet met 'de Russen' in oorlog

De terreuraanslag in Moskou was bijna een kopie van die in het Bataclan-theater in Parijs (2015). Of vinden we deze terreurdaad toch wat minder erg, omdat ‘de Russen’ nu onze vijanden zijn?

Afbeelding

David de Vos is onderdeel van de brede beweging van de 'milde orthodoxie' geworden

De charismatische prediker David de Vos is kerkelijk mainstream geworden. Geen wonder: evangelische en traditionele gelovigen vinden elkaar steeds vaker. Dat is goed voor beide, want ze kunnen veel van elkaar leren.

nd

Kinderen wel/niet vaccineren is een grote verantwoordelijkheid, maar in de eerste plaats van ouders zelf

De vaccinatiegraad daalt; kinderziektes komen weer vaker voor. Maar met een ramkoers vanuit de overheid, die onder meer de VVD voor ogen staat, win je niet het vertrouwen van burgers met vaccinatietwijfel.

commentaar

Defensie is niet alleen een militaire taak, het gaat om de veerkracht van de hele samenleving

Defensie is niet alleen een militaire taak, de verdediging van de democratische samenleving moet door militairen en burgers samen worden gedragen. Maar dat betekent een omslag in het denken, waarmee Europa nu begint.

n

Help de boeren hun schapen te beschermen, maar over het afschieten van wolven moeten we het nu nog niet hebben

Natuurlijk lopen de emoties hoog op als er weer schapen zijn doodgebeten door een wolf. Maar het is echt nog te vroeg om nu al te gaan praten over het afschieten van wolven.

Afbeelding

Houd ruimte open voor water, lucht en horizon, boven het laatste reepje achtertuin van Amsterdam

Het is kortzichtig om de plannen voor enorme bedrijfshallen in de Lutkemeerpolder bij Amsterdam domweg door te zetten, nu we intussen weten wat 'klimaatadaptief bouwen' in dit lage, natte land zou moeten betekenen.

Commetaar

Poetins referendum over de oorlog en het 'nieuwe Rusland' waarvan hij alleen de bestemming bepaalt

Vladimir Poetin heeft zich verzekerd van een zesde termijn. Daarin heeft de Russische natie volgens hem ervoor gekozen de bestemming van het land in handen van één persoon te leggen - die van hem en hem alleen.