De WHO blijft erbij: coronavirus kwam via een tussendier, niet uit een lab
Genève
Dat herhaalt de WHO-onderzoeksmissie in haar eindrapport naar de herkomst van het virus, dat op het punt van verschijnen staat. Een haast afgeronde conceptversie van het rapport kwam in handen van persbureau Associated Press.
Een directe overdracht van het virus van vleermuizen naar de mens acht de WHO-missie iets minder waarschijnlijk: in Wuhan leven geen grotvleermuizen, en bovendien zit er tientallen jaren evolutie tussen vergelijkbare coronavirussen bij vleermuizen en het coronavirus dat de pandemie veroorzaakte.
beperkt inkijkje
De conclusies in het rapport wijken niet af van de standpunten die de missieleden in januari al verkondigden op een persconferentie in Wuhan, direct na afloop van hun ‘feitenonderzoek’.
Vooral de bevinding dat het virus waarschijnlijk niet uit het lab is ontsnapt, gaf toen veel ophef, niet in de laatste plaats omdat China de missie maar een beperkt kijkje achter de schermen gunde. De missie zou zich door China een rad voor ogen hebben laten draaien, luidde de kritiek.
Een andere omstreden theorie, dat het coronavirus via ingevroren dierenvlees in Wuhan is aangekomen, kwalificeert de WHO-missie als ‘mogelijk maar niet waarschijnlijk’. Ook die theorie is politiek beladen: China propageert immers de theorie dat het virus niet uit China, maar uit een ander land is gekomen.
Wetenschappelijke aanwijzingen dat het coronavirus een tijdje kan overleven in of op diepgevroren voedsel zijn er wel degelijk, erkent de WHO. Maar dat waren wél aanwijzingen uit een tijd dat het virus al volop rondging onder de mens. ‘In 2019, toen het virus nog niet breed circuleerde, zou zoiets uitzonderlijk zijn’, aldus de WHO in het door AP geciteerde concept.
afronding
Het rapport van de WHO-missie is al enkele weken in afronding, nadat de WHO een eerder aangekondigde samenvatting uitstelde. Zo’n samenvatting zou vooral maar weer vragen oproepen, meende de missie: beter om het complete verhaal in een keer te vertellen.
Ook in haar eindrapport trekt de WHO volgens AP ‘geen stevige conclusie’ over het precieze moment waarop de uitbraak begon. Van COVID-19 werd voor het eerst gewag gemaakt na een uitbraak op een grote dierenmarkt in Wuhan.
Maar de vroegst bekende patiënt – van begin december 2019 – had met die markt geen banden. Dat doet vermoeden dat het virus al op een zacht pitje rondging onder de mens, en dat de markt vooral het toneel was van een eerste echte ‘superverspreiding’ van het virus.
Dat wetenschappers de herkomst van het virus willen achterhalen, heeft vooral een praktische reden: alleen op die manier kan men herhaling van de besmetting proberen te voorkomen. <