Nederland verspilt miljoenen aan onbenutte megatestlabs en betaalt elders extra voor tests
Den Haag
Afgelopen najaar ontstond onrust toen Nederlanders zich nauwelijks konden laten testen. De kleine (ziekenhuis)laboratoria hadden te weinig capaciteit om het toen sterk groeiende aantal coronatests te analyseren. Daarop sloot het ministerie van Volksgezondheid contracten met acht grote laboratoria, waaronder Eurofins, Unilabs en U-diagnostics. Bij elkaar zijn ze goed voor de verwerking van ruim 120.000 tests per dag. Minister De Jonge zei in november dat deze megalabs de hoofdrol zouden gaan spelen in het Nederlandse testlandschap, met een bijrol voor de kleinere laboratoria. Daar is vooralsnog totaal geen sprake van. De acht ‘hoogvolumelabs’ ontvangen een vergoeding voor een gegarandeerd aantal tests, of die nu worden afgenomen of niet, tot een maximum van 30 procent. Dat betekent dat een lab dat heeft afgesproken 30.000 tests per dag te kunnen analyseren, daarvan hoe dan ook zo’n 10.000 per dag vergoed krijgt, zo’n 60 euro per test. In dit voorbeeld betekent dat een kleine 2 miljoen euro per dag aan garanties.
De acht krijgen nu gezamenlijk zo’n 55 procent van de tests toebedeeld, blijkt uit de cijfers van de Dienst Testen. De overige 45 procent gaan naar 56 laboratoria, waarmee geen garantiecontracten zijn afgesloten.
Het nieuwe megalab in Utrecht analyseerde tot vorige week zo’n tweeduizend tests per dag; het kreeg betaald voor tienduizend. Tegelijk gingen er dagelijks zo’n tweeduizend tests naar het ziekenhuislab van het UMCUtrecht, waarvoor de overheid per test betaalt, zo’n 65 euro. Dat is, alleen al in deze regio, bijna 1 miljoen euro per week aan tests die vijf kilometer verderop ‘gratis’ hadden kunnen worden geanalyseerd.
‘De garantiestellingen zijn aangegaan om labcapaciteit te kunnen garanderen in een tijd waarin deze capaciteit schaars was en de testvraag hoog', zegt minister de Jonge desgevraagd. Hij wil niet bekend maken om hoeveel geld het gaat en hoeveel betaalde tests onbenut blijven.
Betrokkenen noemen het ‘pure geldverspilling'. Volgens de minister is daarvan geen sprake. Door tests te blijven sturen naar kleine labs kan ‘de regionale diagnostische infrastructuur' in stand worden gehouden. ‘Dan wegen de testkosten tegen de baten op, namelijk het voorkomen van het verspreiden van het virus.'
Betrokkenen zeggen dat de Dienst Testen, die de tests verdeelt over de laboratoria, de kleinere labs niet buitenspel wil zetten, nadat die een jaar lang veel hebben geïnvesteerd om aan de testbehoefte te voldoen. Daarbij valt er ook veel geld te verdienen met het analyseren van coronatests en zijn de belangen groot. <