Gefilmd tijdens het omkleden. ‘Op verzoek van de trainer paste ik dat nieuwe setje kleding’
Zeeland
Anne van Dijk (17) werd drie jaar geleden het slachtoffer van seksuele intimidatie. De Brabantse werd door haar volleybaltrainer op film gezet toen ze zich in de sporthal omkleedde. Nu zet Van Dijk zich in voor lotgenoten in de sportwereld die hun verhaal kwijt willen. ‘Het is heel waardevol om te kunnen bijdragen aan een veiliger klimaat.’
Daar waar belangstelling overgaat in viespeukerij, liggen de wonden nadrukkelijk op de loer. Van Dijk, vorige week geslaagd voor het eindexamen van de havo, bloost lichtjes als de gedachten teruggaan naar het voorjaar van 2017.
‘Op verzoek van de trainer paste ik dat setje kleding voor het beachvolleybal.’
De volleybalster uit het Noord-Brabantse dorp Zeeland dacht zich in de lokale sporthal in alle rust in beachvolley-outfit te kunnen hijsen. Ze maakte deel uit van een Eindhovense selectie en het hoorde er nu eenmaal bij om het beachtenue te passen. ‘Maar terwijl ik me aan het omkleden was, zag ik plotseling hoe ik gefilmd werd’, zegt Van Dijk in de woonkamer van het riante ouderlijk huis. ‘Op verzoek van de trainer van mijn amateurclub en tevens beachselectie paste ik dat setje kleding voor het beachvolleybal. Ik zocht er totaal geen kwaad achter, maar die jongen bleek toch niet zo aardig als hij altijd leek. Ik heb dezelfde avond samen met mijn ouders nog aangifte gedaan bij de politie in het dorp. De trainer is onderweg naar huis aangehouden en er werd belastend materiaal bij hem thuis gevonden. Hij kreeg acht maanden celstraf, een werkstraf van 150 uur en ook behandeling opgelegd. Hij heeft zijn straf dus wel gehad. Maar ik zat ondertussen met de nare gevolgen opgescheept.’
angstig en onveilig
De impact van seksueel overschrijdend gedrag mag niet worden onderschat, vervolgt Van Dijk, terwijl haar moeder thee inschenkt. De trainer was over haar grenzen heen gewalst en alleen thuis zijn was een tijdlang een onmogelijke opgave. ‘Ik voelde me soms erg angstig en nam dat onveilige gevoel mee naar huis. Het lukte me niet meer om zonder mijn ouders in onze woning te zijn. Ik heb ook een jaar bij ze op de kamer geslapen. Pas veel later, toen ik een EMDR-traject ben ingegaan, is de spanning langzaam maar zeker naar een aanvaardbaar niveau gegaan.’
‘Het heeft een tijd geduurd voor ik weer met een beetje plezier naar volleybal ging.’
Van Dijk had veel baat bij de bijzondere therapeutische sessies voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring.
Haar moeder, die net als haar vader onmiddellijk een luisterend oor had geboden, kwam op het internet de voetballer Renald Majoor op het spoor. ‘Renald had bij zijn club Vitesse een vergelijkbaar incident meegemaakt en ik heb contact met hem opgenomen’, zegt Van Dijk. ‘Ik heb met Renald over mijn gevoelens gesproken en ook dat heeft me erg geholpen. Hij is nu al dik in de dertig, dus een heel stuk ouder dan ik. Maar het leeftijdsverschil maakte me helemaal niet uit. Het was gewoon fijn om mijn hart te kunnen luchten bij een ander slachtoffer.’
De beide sportmensen intensiveerden het contact en lanceerden eind mei een platform dat slachtoffers van seksuele intimidatie wil ondersteunen.
Sporters Helpen Sporters is de naam van het platform dat de zwijgcultuur rondom het navrante onderwerp wil verbreken. ‘Renald en ik vinden het belangrijk dat lotgenoten gehoord worden’, zegt Van Dijk met een zekere zelfbewustheid. ‘Ze kunnen ons bellen of mailen en afgelopen week hebben al vier mensen contact met ons gezocht. Dat is erg veel natuurlijk, ik ben daar op een bepaalde manier best trots op. Ik vind het heel erg natuurlijk dat mensen het slachtoffer worden van seksuele intimidatie. Maar we hebben wél aangetoond dat ons initiatief echt wel bestaansrecht heeft.’
Opnieuw toont Van Dijk haar flair, die in het eerste halfuur van het interview achterwege is gebleven. Ze heeft de schroom duidelijk van zich afgeschud en er verschijnt een brede lach op het gelaat. ‘Ik merk dat het me goed doet dat er erkenning en waardering voor ons project is’, zegt de tiener dan. ‘Ik vind het fijn om wat voor anderen te betekenen door mijn eigen ervaringen te delen. Het geeft me kracht, ik krijg er energie van; ik ben ook heel blij dat Renald en ik de cursus voor slachtofferhulp hebben mogen volgen. We zijn natuurlijk geen professionele begeleiders, maar weten wél hoe we mensen die ons benaderen adequaat te woord kunnen staan: zowel mondeling als schriftelijk. We kunnen hun verhaal in alle rust aanhoren en verwijzen ze indien gewenst vervolgens verder naar een echte hulpverlener. Daar kan het slachtoffer dan vervolgstappen zetten.’
Het is geen toeval, weet Van Dijk, dat de vier genoemde lotgenoten vorige week allemaal per e-mail reageerden. Het contact op de digitale snelweg is nu eenmaal minder direct dan een verbinding per telefoon. ‘Ik vind het al heel moedig dat die mensen ons zo snel aangesproken hebben. Ik verwacht dat de drempel om contact te zoeken lager zal worden, naarmate Sporters Helpen Sporters meer bekendheid heeft gekregen. Er komt een moment dat iemand de telefoon durft te pakken – en dat moment zal ook voor ons spannend zijn. Ik hoor van veel mensen wel dat ze het knap vinden dat ik me op mijn jonge leeftijd al met dit werk bezighoud.’
niet thuis
De sportkoepel NOC*NSF gaf drie jaar terug niet thuis toen Van Dijk zich met haar nare ervaringen meldde, zegt de Brabantse. Aangifte doen, zo was het devies, zou alleen maar het risico op betichting van smaad tot gevolg hebben. ‘Maar inmiddels staat het NOC*NSF er heel anders in. Ze vinden het nu heel belangrijk dat slachtoffers gehoord worden. Renald heeft van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ook een heel mooie subsidie gehad om fulltime voor zijn eigen stichting ‘De Stilte Verbroken’ te kunnen werken. Ook dat is een teken dat seksuele intimidatie steeds serieuzer wordt genomen.’
Hoe kan het ook anders in een wereld waarin één op de acht sporters te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag van trainers of leiders, zou je zeggen? Recent onderzoek wees uit dat seksuele intimidatie eerder regel dan uitzondering is bij sportclubs, zowel op amateurniveau als in het profmilieu. ‘Dat is meer dan tien procent’, rekent Van Dijk terecht voor. ‘Als je daar echt over nadenkt, schrik je je natuurlijk helemaal kapot. Het heeft bij mij ook een tijd geduurd voordat ik weer met een beetje plezier naar het volleybal toe ging. Nu speel ik in Oss, al ben ik lang niet zo fanatiek meer als ik vroeger was.’
Haar trainer heeft ze nooit meer gezien na 9 maart 2017, besluit Van Dijk. En dat is niet omdat ze zelf drie jaar lang de confrontatie uit de weg is gegaan. ‘Ik zou hem dolgraag eens willen spreken, want ik heb nog zo vreselijk veel vragen. Maar hij houdt alles af, en dat doet best een beetje pijn.’ <
