Biblejournaling: de Bijbel als schildersdoek

Biblejournaling is een trend in christelijk Nederland. Kris Bossenbroek (44) knikt boven een grote kop cappuccino. Sinds zij ruim drie jaar geleden het schrijven, tekenen en verven in de Bijbel introduceerde, verspreidt het zich als een lopend vuurtje door christelijk Nederland. Soms voorzichtige teksten en tekeningen, in de kantlijn. Dan weer uitbundig, in felle kleuren over de hele tekst. Wat is dat toch met die combinatie van geloof en creativiteit? Wat gebeurt er als de Bijbel ook een creatieve inspiratiebron wordt? Kan dat eigenlijk wel, Gods Woord als schildersdoek?

kleurloos

Kris Bossenbroek was direct enthousiast toen ze ontdekte dat ze haar enorme creativiteit via biblejournaling aan haar geloof kon verbinden. ‘Dat kwam nooit bij elkaar, tot ik werd gevraagd om een creatieve invulling voor de bijschrijfbijbel van Royal Jongbloed te bedenken. We noemden het ‘craften in je bijbel’.’

Bossenbroek werkte eerst heel bescheiden, maar ontdekte via de Amerikaanse organisatie Illustrated Faith technieken om uitbundiger in de Bijbel te werken. ‘Dat sprak mij aan en ik voelde wel aan dat veel meer mensen hier enthousiast over zouden worden. Vrouwen vooral, maar ik zie ook mannen met de Schrijfbijbel werken. Daarom ben ik begonnen producten voor de Nederlandse markt te ontwikkelen.’

Een schot in de roos, maar ze ziet zelf vooral dat het God is die de boel regelt. ‘Ik vond de kerkwereld lang saai en kleurloos, voelde mij daar niet in thuis. Ik kon er mijn creativiteit niet kwijt en had geen zin meer om nog energie in de kerk te steken. Ik was er klaar mee, maar God blijkbaar niet. Met biblejournaling begon ik mijn geloof en mijn creativiteit te verbinden. Een ontdekking! Niet alleen als ondernemer, maar ook als mens kon ik iets aan die saaie kerkwereld doen door eerlijk te zijn en mijn creativiteit te delen. Inmiddels draaien er in onze gemeente al een paar groepen van vrouwen die elkaar opzoeken, onder meer via biblejournaling. Een cadeautje.’

onvervuld verlangen

Dagboeken in je bijbel. De vertaling van de Engelse term geeft voor Els Hartog (32) het beste weer wat biblejournaling voor haar betekent. Ze ontdekte het journalen via een Amerikaanse internetchallenge, een soort wedstrijd, van een maand. ‘Ik was meteen verkocht. Elke dag zat ik met mijn neus in de Bijbel en las ik zo veel mooie dingen. De Bijbel ging letterlijk en figuurlijk open na een periode waarin het Bijbellezen was verwaterd. Druk, een jong gezin, je kent het wel. Ik voelde mij daar niet schuldig over, maar hield wel een stuk onvervuld verlangen. Ik wilde niet alleen via de preek of een Bijbelstudieavond met de Bijbel bezig zijn, maar ook door er zelf tijd aan te besteden. Door creatief met de Bijbel aan de slag te gaan, onthoud ik niet alleen veel beter wat ik lees, maar springen er ook woorden of teksten uit en word ik nieuwsgierig naar de betekenis van Bijbelgedeelten.’

betekenis

Het is die verbinding van creativiteit en geloof die biblejournaling zo populair maakt onder vrouwen in christelijk Nederland, ziet ook Bossenbroek. ‘Ze gaan weer met aandacht de Bijbel lezen en beleven. Je kunt een tekst honderden keren gehoord hebben, maar door ermee aan de slag te gaan, onthoud je het en krijgt het betekenis.’ Dat was ook de reden dat Sanne Stoel (30) in november de Schrijfbijbel kocht. ‘Ik vond het lastig om te beginnen. Het is toch de Bijbel waarmee je bezig bent.’

Na een workshop bij Els kreeg ze de slag te pakken. ‘Mijn eerste pagina was rustig, ik gebruikte bijvoorbeeld nog geen waterverf. Omdat ik via Instagram zag dat de verf toch toevoegt, ben ik dat ook gaan gebruiken. Ik merk inderdaad dat ik veel aandachtiger uit de Bijbel lees. Vervolgens ga ik aan de slag met het stuk dat mij aanspreekt. Ik onthoud daardoor de teksten, maar begrijp ze ook beter. Sommige momenten geeft het journalen mij ook rust, omdat de tekst bijvoorbeeld precies gaat over een situatie waarmee ik te maken heb.’

‘Omdat ik ’s morgens een Bijbelgedeelte lees, deze gedurende de dag overdenk en meestal ’s avonds tijd vind om te journalen, heeft het effect op heel mijn dag’, voegt Hartog toe. ‘Teksten die ik verwerk blijven hangen en mag ik soms doorgeven aan iemand die ik ontmoet. Onlangs had ik een gesprek met een meisje dat tobde over haar zelfbeeld en zich erg onrustig voelde. Ik was net met Psalm 62 bezig geweest, een psalm over rust. Dat kan ik dan met haar delen. Omdat de Schrijfbijbel vaak open op de keukentafel ligt, stellen mijn kinderen er ook vrijwel dagelijks vragen over. Of ik betrek hen zelf bij wat ik aan het maken ben. Neem de tekst ‘Gods wegen zijn hoger’ uit Jesaja 55. Ik vroeg de kinderen waaraan zij dachten bij het woord ‘hoger’. “Een luchtballon”, zei mijn jongste. De beelden die zij bedacht hebben, laten ze vervolgens enthousiast aan hun vriendjes zien. Biblejournaling is in ons gezin ook een stukje geloofsoverdracht.’

schildergeloof

Is daar dan altijd penseel en verf bij nodig? Nee, geeft Hartog toe. ‘Alleen de Heilige Geest. Maar Hem moet je wel verstaan, ook in de drukte van de dag. Het journalen helpt mij daarbij, zoals een ander daarvoor muziek gebruikt of een lekkere wandeling maakt.’

‘God heeft ons creativiteit gegeven’, vult Stoel aan. ‘Daarom heb ik er geen moeite mee om te schrijven, kleuren en verven in de bijbel. Soms ga ik met een fineliner buiten de kantlijnen, maar ik vind het wel belangrijk dat je de tekst nog kunt lezen.’ ‘En voor wie wel wil journalen, maar daarvoor niet in de bijbel wil schrijven, zijn er talloze leuke notitieboekjes om in te werken’, tipt Hartog.

perfectionisme

Over die notitieboekjes gesproken, perfectionisme is wel een dingetje voor wie aan het journalen slaat, weten de drie vrouwen. ‘Veel mensen zijn bang dat hun werk niet goed genoeg is’, knikt Bossenbroek. ‘Maar biblejournalen is iets tussen jou en God. Hoezo moet het dan perfect zijn?’ Hartog: ‘Het gaat uiteindelijk niet om wat je maakt. Het is al goed voordat je begint. Geniet van het mooie wat daaruit voortkomt.’

Stoel: ‘Ik herken die spanning tussen werken in Gods Woord en het meteen goed willen doen.Biblejournaling is voor mij ontspanning, maar soms ga ik door totdat ik ­tevreden ben. Ik heb echter nog nooit ervaren dat de betekenis van de tekst daardoor verloren gaat.’ ¦

Wie popelt om zich onder te dompelen in creatief Bijbellezen, maar niet weet hoe te beginnen, start met een Bijbeltekst ...

Kris Bossenbroek: ‘Je hebt echt niet meteen een Schrijfbijbel nodig. Zoek een oude bijbel in de kringloopwinkel, begin bij Psalm 1 (op de website biblejournaling.nl kun je een gratis sjabloon downloaden bij deze tekst) en huppakee, tekenen maar!’

Hartog: ‘Begin gewoon met lezen en kijk wat eruit springt. Daar kun je vervolgens mee aan de slag.’ Dit jaar gebruikt ze een leesrooster bij de veertigdagentijd. ‘De eerste week was het thema ‘God voorziet’, wat begon met het verhaal over het offer dat Abraham moest brengen op de berg Moria. Daarbij maakte ik het beeld van een schattig lammetje met als contrast een doornenkroon als verwijzing naar Jezus, het perfecte offerlam.’ Als Sanne Stoel niet weet welke tekst ze moet kiezen, zoekt ze op internet naar teksten via woorden als ‘troost’, ‘liefde’ of ‘boosheid’. ‘Mijn geloof is de afgelopen maanden echt gegroeid. Of God is veranderd? Nee, ik ben veranderd. Ik had nooit gedacht dat biblejournaling mij zo veel zou brengen.’