Is een muziekje op de achtergrond goed voor je concentratie?

‘Elk muziekgenre kan de concentratie vergroten, of het nou hiphop, hardrock of klassiek is’, stelt Erik Scherder, professor neuropsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en auteur van Singing in the Brain (2017). Hij verwijst naar onderzoek van de Universiteit van Colorado uit 2015, waaruit blijkt dat muzikale ­ritmes ook delen van het brein positief kunnen beïnvloeden die niet met horen te maken ­hebben. ‘Naar welke muziek je luistert doet er niet toe, mits die opgaat in de achtergrond, en degene die ernaar luistert ermee bekend is’, zegt Scherder.

Scherder legt uit wat er op zo’n moment in het brein gebeurt: ‘Muziekklanken gaan via de ­perifere auditieve banen vanuit het oor naar de hersenstam, waar zich gebieden bevinden die een rol spelen bij opwinding.’ Als je de muziek fijn vindt, komt er dopamine vrij die bijdraagt aan een geluksgevoel, een blij gevoel omdat je naar je favoriete muziek luistert. Vanuit de ­hersenstam lopen verschillende baansystemen omhoog, naar de hersenschors. Het voorste deel van de hersenschors wordt ook wel de frontale kwab genoemd - een gebied in de hersenen dat verantwoordelijk is voor het concentratievermogen. Dopamine stimuleert dit deel van de hersenen. Scherder: ‘Als een bepaald lied de aanmaak van dopamine vergroot, heeft dat dus effect op het concentratievermogen.’

En mensen die juist de stilte opzoeken? Moeten die toch maar wat muziek op de achtergrond aanzetten? Dat is volgens Scherder volledig afhankelijk van de persoon in kwestie. Een overduidelijke winnaar is er dan ook niet: ‘Sommige mensen zijn beter in het verdelen van aandacht dan anderen. Het hangt echt af van persoonlijke voorkeur.’

Klassieke muziek heeft bij sommigen de reputatie extra bij te dragen aan de concentratie. Dat idee stamt uit 1993, toen de Amerikaanse psychologe Francis Rauscher een onderzoek publiceerde waarin zij pleitte voor het zo­geheten ‘Mozart Effect’. Volgens haar had het luisteren naar Mozarts Sonata K448 een significante invloed op het ruimtelijk inzicht van de proefpersonen. Het onderzoek maakte furore in Amerika en in de volksmond werd ‘invloed op het ruimtelijk inzicht’ al gauw vervangen door ‘invloed op het IQ’.

Mozart

Ondanks de populariteit van het onderzoek is het Mozart Effect niet erg goed onderbouwd, stelt Scherder: ‘We weten dat klassieke ­muziek een positieve invloed heeft op ontspanning. Door naar muziek met een lage frequentie te luisteren – klassieke muziek –, daalt je hartslag en ontspan je je meer. Die ontspanning kan weer leiden tot betere concentratie, maar dat directe verband is nooit aangetoond.’

Dus ouders hoeven niet bezorgd te zijn als hun kinderen de woordjes voor Engels doornemen met Slam FM op de achtergrond? ‘Ik krijg die vraag vaak voorgeschoteld’, zegt Scherder ­lachend. ‘Mijn antwoord is dan altijd: kijk naar de studieresultaten van uw kinderen. Doen ze het goed? Lekker laten dreunen die radio.’ ¦