Boots mondschilderwerk bereikt de hele wereld

Hanneke Boot (57) maakt sinds 1989 schilderijen voor kaarten en kalenders voor de Internationale Vereniging van Mond- en Voetschilders en de Nederlandse uitgever van deze vereniging Removos. Ze schreef een boek in het Engels over haar leven en het overwinnen van moeilijkheden, Ain’t no mountain high enough. De gedrukte versie laat nog op zich wachten, maar als e-book is het al te koop.
Boot heeft een progressieve spier- en gewrichtsaandoening, maar dat heeft haar er nooit van weerhouden te kijken naar wat ze wel kon. Al toen ze jong was, ontdekte ze dat ze tekentalent had. ‘Als kind heb ik nog met mijn handen getekend, maar dat ging steeds moeilijker.’
'Het geloof geeft mij rust, het schilderen een doel in mijn leven.'
Een keerpunt in haar leven was de ontmoeting met de inmiddels overleden mondschilder Kees Schut. Hij bracht haar in contact met Removos. Na een uitgebreide selectieprocedure door het bestuur van de Internationale Vereniging van Mond- en Voetschilders in Liechtenstein werd ze aspirant lid en kreeg ze een beurs om schildersbenodigdheden en lessen te kunnen betalen. ‘Om door te groeien tot geassocieerd lid en uiteindelijk vol lid, moet je je op meerdere fronten ontwikkelen. Natuurlijk in je werk, maar ook maatschappelijk. Door workshops en lezingen te geven, exposities te organiseren en aandacht te vragen voor het werk van mond- en voetschilders.’ Boot geeft ook schilderworkshops. Zo ervaren mensen hoe het is om te schilderen net als zij. ‘Als je met je hand schildert, heb je een ander perspectief. Je zit heel dicht op het doek waardoor je bijna scheel kijkt. Als je een langere kwast gebruikt, heb je dat niet. Maar dat is weer pijnlijk voor je kaken.’ Wie met zijn mond schildert, gebruikt zijn nek om de kwast te bewegen. ‘Dat kun je niet zo lang volhouden.’ Haar tandarts vertelde haar dat ze een oersterk gebit ontwikkeld had. Ze is extra zuinig op haar gebit en poetst het heel zorgvuldig.
zelfstandig
Boot is inmiddels geassocieerd lid van de vereniging en krijgt salaris. Ze hoopt ooit vol lid te worden. Ze vindt het bijzonder dat haar werk gewaardeerd wordt, dat haar naam bekend is en ze gevraagd wordt voor voordrachten bij kerkelijke verenigingen en seniorenclubs. ‘Vroeger hadden wij ook een kalender van Removos thuis. Nu staan mijn schilderijen erop en worden mijn kaarten wereldwijd verstuurd.’
Boot woont met haar hulphond zelfstandig in een aangepaste woning in Velserbroek. Eerst schilderde ze daar ook, maar sinds vijf jaar heeft ze een eigen schildershoek bij dagbesteding Stichting Buitengewoon in Velserbroek. ‘Daar kan ik wat meer geholpen worden. Thuis stond het werk soms te lang stil en droogde de verf uit.’ Hoewel ze bij Buitengewoon hulp kan krijgen, doet ze ook daar het liefst zo veel mogelijk zelf. De kwasten liggen op een rijtje en er staat een emmertje water klaar. Boots rolstoel kan omhoog en omlaag zodat ze zelf van kwast kan wisselen. ‘Ik hoef alleen af en toe te vragen of iemand het water wil verversen.’ Het liefst werkt ze met acryl- en waterverf. ‘Soms gebruik ik een zwarte fijnschrijver.’
Wat ze schildert, hangt af van haar stemming. ‘Ik houd van de natuur en vind het leuk om dieren te schilderen. Ik heb welpjes geschilderd en eekhoorns. Ik houd niet van abstract en ook niet van fotografisch schilderen, al vind ik het wel knap als iemand dat goed kan. Ik hou van het impressionistische van Monet. Dat is mooi schilderachtig. Je proeft de sfeer.’
Ze bepaalt zelf haar onderwerpen. Al ziet de Internationale Vereniging van Mond- en Voetschilders graag dat schilders hun land vertegenwoordigen. Boot: ‘Tulpen, molens en schaatstaferelen zijn echt Hollands.’ Alle mond- en voetschilders sturen hun werk op naar de vereniging. Die maakt een selectie. En daaruit kan elke nationale uitgever een keuze maken. ‘Ik heb dus eigenlijk concurrentie vanuit de hele wereld.’
Boot probeert jaarlijks twintig schilderijen in te sturen. Die blijven haar eigendom. ‘Na verloop van tijd krijg ik ze weer terug en kan ik ze tentoonstellen of eventueel verkopen. Mijn eerste schilderij dat gereproduceerd was, was dat van een zeehondje. Dat schilderij verkoop ik nooit.’
witte jurk
Ze zou het mooi vinden als er aan de hand van haar boek ooit een film over haar leven wordt gemaakt. ‘Ik geloof niet in toeval. Ik geloof dat God deze weg met mij gaat. Een paar maanden geleden ben ik gedoopt en heb ik voor Jezus en God gekozen.’ De doop bij een Baptistengemeente vond plaats in een zwembad met een tillift. ‘Het was heel mooi en intiem. Ik had een witte jurk aan en twee broeders waren ook in het wit gekleed. Na een gebed, werd ik op mijn rug begeleid en ging ik kopje-onder. Daarna werd er door een kleine groep gezongen.’ Twintig jaar geleden had Boot last van paniekaanvallen. ‘Daar heb ik nu veel minder last van. Het geloof heeft mij rust gegeven en het schilderen een doel in mijn leven.’ ■
kaarten en kalenders
Uitgeverij Removos werd in Nederland in 1954 opgericht en is een van de oudste uitgeverijen van de Internationale Vereniging van Mond- en Voetschilders. Inmiddels zijn er in meer dan veertig landen soortgelijke uitgeverijen met meer dan zevenhonderd mond- en voetschilders wereldwijd. De leden moeten kunnen aantonen dat ze niet in staat zijn met hun handen te schilderen. ‘Er is weleens fraude gepleegd’, vertelt Removos-directeur Dick Hillerström.
Removos geeft kaarten, kalenders, notitieboekjes en agenda’s uit met daarop de afbeeldingen van de leden en aspirant-leden van de vereniging. Nederland telt een aspirant-lid, Käthe van de Geijn en een geassocieerd lid, Hanneke Boot.
Twee keer per jaar stuurt Removos een kaartenpakket naar mensen uit hun adressenbestand. In het najaar zit daar ook een kalender bij. De ontvanger mag de kaarten houden en bepaalt zelf of hij die wil betalen of niet. ‘We hebben een groot bestand opgebouwd’, vertelt Hillerström. In totaal worden er per zending enkele tienduizenden pakketjes verstuurd.
Dat niet alle mensen blij worden van niet aangevraagde post ook al hoeft daar niet voor betaald te worden, blijkt uit geïrriteerde reacties op Facebook.
De Internationale Vereniging van Mond- en Voetschilders bepaalt het beleid van de uitgevers. Hillerström: ‘Er is in alle jaren niet veel veranderd.’ De producten via een ander kanaal dan de website van Removos aanbieden, mag bijvoorbeeld niet.
Removos kende zijn hoogtijdagen zo’n 25 jaar geleden. Het wordt steeds moeilijker om kaarten, kalenders en agenda’s te verkopen omdat mensen minder kaarten versturen en vaker een digitale agenda gebruiken.
removos.nl


