Is jouw bank duurzaam, eerlijk of allebei (niet)? Eén bank komt bijna overal als beste uit de bus
Als we het hebben over duurzame banken hebben we het niet over banken die de verwarming een graadje lager zetten of hun personeel stimuleert op de fiets naar kantoor te komen. Nee, dan hebben we het vooral over de investeringen en beleggingen, oftewel: wat de banken doen met al het geld dat mensen bij ze wegzetten.
Het saldo op je betaalrekening moet direct beschikbaar zijn voor jou om te gebruiken, dus daar gebeurt niet veel mee. Maar een deel van al het spaargeld dat Nederlanders naar de bank brengen, wordt door de bank geïnvesteerd. Ze lenen het uit tegen rente of ze beleggen ermee.
Op die manier worden mensen of bedrijven dus gesteund door wat de bank met het geld van haar spaarders doet. De bank verdient daar op haar beurt weer aan door rente te vragen over leningen en door het rendement dat de beleggingen opleveren.
klimaatdoelen
In totaal hebben banken een flink vermogen om mee te werken en dus maakt het uit waar ze in investeren of beleggen. Want ergens geld in stoppen, betekent dat je dat bedrijf helpt om de activiteiten die zij doen vol te houden of te ontwikkelen. Met het geld dat zij beschikbaar hebben, kunnen ze dus bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen.
Of, zoals het platform Eerlijke Bankenwijzer (een initiatief van Amnesty International, Milieudefensie, Oxfam Novib, PAX en World Animal Protection) schrijft in haar rapport over hoe financiële instellingen in Nederland omgaan met klimaatverandering: ‘Bedrijven in vrijwel alle economische sectoren moeten enorme investeringen doen om nieuwe producten te ontwikkelen en hun productieprocessen aan te passen. Financiële instellingen kunnen daarom een cruciale rol spelen in deze noodzakelijke transitie door te zorgen dat voldoende kapitaal beschikbaar is voor bedrijven met ambitieuze plannen.’
In het rapport krijgt het beleid van een aantal grote Nederlandse banken een score op basis van een aantal dingen. Zo wordt onder andere gelet op of de instelling een plan heeft om haar investeringen en beleggingsportefeuilles op korte en middellange termijn in lijn te krijgen met de klimaatdoelen, en of er een plan ligt om investeringen in fossiele brandstoffen uit te faseren. Ook worden ze beoordeeld op de betrouwbaarheid van de methodes om CO2-voetafdruk van financieringen en beleggingen te meten en of wordt gekeken naar waar de investeringen met de grootste klimaatimpact zitten.
En natuurlijk is de transparantie van de instelling ook van belang. De Volksbank (waar ASN Bank, RegioBank en SNS Bank onder vallen) komt hier als beste uit de bus met een 8,6. Daarna volgen Bunq en Triodos (beiden een 7,6), ING (6,3), Lanschot (5,1), NIBC (5,0), ABN AMRO en Rabobank (beiden een 4,5). Deze cijfers gaan specifiek over de klimaatplannen van de banken. Op de website van Eerlijke Geldwijzer kun je ook de cijfers zien die de banken krijgen op andere gebieden, zoals mensenrechten, gendergelijkheid, wapens of dierenwelzijn. Ook zijn de scores er uitgesplitst naar het inhoudelijke beleid en hoe de instellingen daar in de praktijk naar handelen.
Overall komt de Volksbank bijna overal het beste uit de bus. De bank scoort bijvoorbeeld een 9 op het tegengaan van genderongelijkheid, zowel intern als in de beleggingen en financieringen. De rest van de hierboven genoemde banken komt niet hoger dan een 4, ING scoort slechts 1,5. De Volksbank wordt alleen van de eerste plek gestoten op de thema’s olie en gas, transparantie (beiden door Triodos), belastingen en woningbouw en vastgoed (beiden door Bunq).
bankhangen
Maar helpt het dan om over te stappen naar een andere bank, hoeveel invloed heb je als consument? Best veel, rekenden vijf jongeren die meededen aan het traineeship Issue Killers uit. De gemiddelde Nederlander heeft een vermogen van 14.900 euro. We hebben in Nederland ruim 14 miljoen volwassenen, van hen twijfelt 1 op de 5 erover om over te stappen van bank.
Als al die twijfelaars dat zouden doen, en ze zouden een duurzamere keuze maken, zou dat betekenen dat er 41,7 miljard euro grotendeels op een betere manier geïnvesteerd gaat worden. Het doel van hun traineeship was een campagne bedenken om een maatschappelijk probleem aan te pakken, en dus kwamen zij met de campagne: Stop met bankhangen. Aangezien de meeste overstappers jong zijn, en het meeste geld bij de oudere generatie zit, willen ze jongeren stimuleren met hun ouders en andere oudere mensen in hun omgeving het gesprek aan te gaan over het overstappen van bank.
Veel mensen zien op tegen zo’n overstap omdat het ze ingewikkeld en veel werk lijkt. De vijf jongeren hebben daarom een aantal dingen duidelijk op hun site gezet, waaronder de overstapservice. Banken bieden die gratis service waarbij dertien maanden lang alle af- en bijschrijvingen van je oude rekening automatisch worden doorgeleid naar je nieuwe rekening. Ook worden alle automatische incasso’s direct overgezet.
Het enige wat je zelf moet doen is je nieuwe rekeningnummer doorgeven aan bijvoorbeeld je werkgever, en eventuele periodieke opdrachten opnieuw instellen. Om nog een obstakel weg te nemen kun je op stopmetbankhangen.nl ook een vergelijking van de verschillende mobiele apps van banken zien, en een lijstje met veelgestelde vragen.
in het kort
Banken gebruiken jouw geld om investeringen te doen en te beleggen. De ene bank doet dit duurzamer dan de andere.
Op eerlijkegeldwijzer.nl kun je banken op verschillende thema’s met elkaar vergelijken. Ook verzekeraars en pensioenfondsen worden onder de loep genomen.
De Volksbank (ASN, RegioBank en SNS) komt in bijna alle categorieën als beste bank uit de bus. De grote banken als ABN Amro, ING en Rabobank doen het over het geheel genomen een stuk minder goed.
Wie wil overstappen van bank kan gebruikmaken van een overstapservice waardoor je zelf nog maar weinig hoeft te regelen.
