Luister naar

Heiligheid en huwelijk gaan niet samen, volgens Benedictus XVI en Sarah

Achtergrond
Het pleidooi voor het verplichte priestercelibaat van emeritus paus Benedictus XVI en kardinaal Sarah wil de katholieke kerk behoeden voor gehuwde priesters, ook in uitzonderingssituaties. De eigenlijke reden daarvoor is dat zij vinden dat heiligheid en seksualiteit niet samen kunnen gaan.
Hendro Munsterman
maandag 13 januari 2020 om 09:14 aangepast 20:14
Ansichtkaarten van verschillende pausen bij het Sint Pietersplein in Rome.
Ansichtkaarten van verschillende pausen bij het Sint Pietersplein in Rome. beeld anp / Robin Utrecht

Parijs

‘Silere non possum!’ (Ik kan niet zwijgen), schrijven Benedictus XVI en kardinaal Sarah, de beroemde kerkvader Augustinus citerend. ‘We leven in het verdriet en het lijden van moeilijke en troebele tijden. Het was onze heilige taak om aan de waarheid van het katholieke priesterschap te herinneren.’

Het boek telt 175 pagina’s en is ‘opgedragen aan alle priesters ter wereld’ die volgens beide auteurs ‘in de war’ zijn vanwege het ‘onophoudelijke vragen stellen bij hun gewijde celibaat’. Samen schreven ze de inleiding en de conclusie. Het hart van het boek wordt gevormd door een tekst van elk van hen.

Sarah noemt de mogelijkheid om gehuwde mannen tot priester te wijden ‘een pastorale catastrofe’ en een ‘verduistering van het begrip van het priesterschap’. Hij schrijft verder dat de kerk behoefte heeft aan radicaliteit en dat de Amazone geen ‘tweederangs priesters’ moet krijgen. Sarah bestrijdt ook het idee van een uitzondering. ‘Het is geen uitzondering, maar een inbreuk, een wond in de consistentie van het priesterschap.’

anglicaanse priesters

Het is opvallend dat Benedictus XVI zelf juist in 2009 als paus toestemming gaf aan gehuwde anglicaanse priesters om over te stappen naar de Rooms-Katholieke Kerk. Dit was zelfs meer dan een uitzondering: deze priesters werken in zogenaamde ‘ordinariaten’: reguliere structuren binnen de Rooms-Katholieke Kerk.

Dat deze priesters gehuwd konden blijven en ook geen seksuele onthouding hoefden te beloven is eveneens opvallend, gezien de nadruk die Benedictus XVI en Sarah leggen op de band tussen heiligheid, priesterschap en celibaat.

In de conclusie schrijven beiden namelijk dat ‘de priesterwijding naar een identificatie met Christus voert’. En hoewel ‘de wezenlijke werkzaamheid van het priesterschap onafhankelijk blijft van de heiligheid van de ambtsdrager’, kan volgens beide auteurs ‘de buitengewone vruchtbaarheid van de heiligheid van priesters niet ontkend worden’. In deze éne zin komt het eigenlijke probleem boven water: heiligheid en celibaat gaan bij Benedictus en Sarah samen, zoals ze dat van dezelfde kerkvader Augustinus hebben geleerd.

Benedictus XVI schrijft in zijn tekst dan ook dat in de vroege kerk gehuwde mannen het sacrament van de wijding slechts konden ontvangen ‘als zij beloofden zich van geslachtsverkeer te onthouden’. Volgens de voormalige paus impliceert ‘de dagelijkse viering van de eucharistie een staat van permanente dienst aan God, waaruit spontaan de onmogelijkheid van een huwelijksband ontsprong’. En hij trekt de volgende conclusie. ‘Het lijkt niet mogelijk om beide roepingen [van priesterschap en huwelijk] gelijktijdig te realiseren.’

Twee vragen die voorlopig onbeantwoord blijven is of paus Franciscus van tevoren door de schrijvers is geïnformeerd over de publicatie van het boek, en in hoeverre Benedictus XVI zijn tekst zelf heeft geschreven. Ingewijden melden dat hij fysiek niet meer in staat is om te schrijven, onder meer vanwege zijn verslechterde gezichtsvermogen. Ook schijnt hij nauwelijks een gesprek te kunnen houden dat langer duurt dan enkele minuten. Meerdere commentatoren suggereren dan ook dat Benedictus XVI door geestelijken die zich tegen het beleid van paus Franciscus keren gemanipuleerd kan zijn. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Afbeelding

'Niemand te dichtbij toelaten en toch benaderbaar zijn': jonge priester uit Delft legt ambt neer

De jonge priester Eli Stok heeft besloten zijn taken wegens 'verwachtingen rond leiderschap en celibaat' neer te leggen. Het is de derde vertrekkende priester van het bisdom Rotterdam in tweeënhalf jaar tijd.

Afbeelding

Nood leert nauwelijks bidden. Misschien moet de kerk met het thema 'nabijheid' aan de slag

Tijdens de coronapandemie stelde een kwart van de Nederlanders zich meer vragen dan gewoonlijk naar de zin van het leven. Maar gebeden werd er niet beduidend meer. Leert nood eigenlijk wel bidden?

Afbeelding

Alpha wordt overspoeld door aanvragen van katholieke parochies: 'Dit is waar we altijd om hebben gebeden'

Waar normaal zo'n 25 Alphacursussen per jaar door katholieken worden aangevraagd, waren dit er afgelopen jaar meer dan honderd. Veel parochies maken werk van het programma 'Missionaire Parochie'.

Afbeelding

Hoe kunnen krimpende parochies in beweging komen? 'We zijn hier om het vuurtje aan te wakkeren'

Opvallend veel parochies in rooms-katholiek Nederland zijn zichzelf opnieuw aan het uitvinden. Aanstichter hiervan is de Canadese priester James Mallon. ‘Dát er wat gebeurt in de parochies, is al winst.’

Afbeelding

Wereldraad plant gesprekken tussen Oekraïense en Russische kerken. 'In 2025 oecumenische pelgrimstocht naar Nicea'

Komen Oekraïense en Russische kerken binnenkort samen rond een tafel? Dat wil de Wereldraad van Kerken, vertelde Jerry Pillay na zijn eerste ontmoeting als secretaris-generaal van de Wereldraad met paus Franciscus.

Afbeelding

Nicaraguaans regime sluit net rond kritische Katholieke Kerk. Rond Pasen ook geen processies

Het regime van president Ortega sloot katholieke universiteiten, zette religieuzen het land uit en veroordeelde een bisschop tot 26 jaar gevangenisstraf. Nu zijn ook de betrekkingen met het Vaticaan verbroken.