Achter ophef over pauselijke onderscheiding voor Ploumen gaat hetze schuil

Rome

De verbazing was op de Twitter­accounts en Facebookpagina’s van Nederlandse katholieken af te lezen: Lilianne Ploumen blijkt in 2017 door paus Franciscus te zijn benoemd tot ‘Commandeur in de Orde van Sint-Gregorius de Grote’.

Nu steekt Ploumen haar rooms-katholieke afkomst niet onder stoelen of banken. Tussen 2004 en 2007 was ze directeur van de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Ook als PvdA-minister heeft zij met het Vaticaan samengewerkt in zaken rond de milieuproblematiek.

Maar Ploumen is tevens de oprichtster van She Decides, een fonds dat ‘veilige abortussen’ moet financieren, nadat president Trump het gebruik van Amerikaanse overheidsgelden voor abortussen heeft uitgesloten. Onder de vorige pausen gold abortus als een ‘ononderhandelbaar thema’. In 2007 zei Benedictus XVI nog dat pro-abortuspolitici niet ter communie mogen en zelfs geëxcommuniceerd zijn.

hek van de dam

Is onder Franciscus inderdaad alles anders? Tegenstanders van paus Franciscus wisten er wel raad mee op de diverse internationale blogs en sociale media. Ook oud-hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad, Henk Rijkers, gooide op Twitter maar al te graag olie op het anti-Franciscusvuur.

Twee interpretaties bestaan naast elkaar, en beiden maakten deel uit van een hetze tegen de Argentijnse paus.

Allereerst werd Franciscus afgeschilderd als een morele relativist. Na het in individuele gevallen toelaten van hertrouwde gescheidenen tot de communie is volgens critici in moreel opzicht het hek van de dam. En dat terwijl Franciscus regelmatig abortus uitdrukkelijk afwijst.

Een tweede interpretatie wil aantonen dat de ‘warrige Franciscus’ ongeschikt zou zijn voor zijn ambt. Ook het Katholiek Nieuwsblad (inmiddels zonder Rijkers) blijkt op deze interpretatielijn te zitten.

In een moeilijke formulering in het commentaar van de krant schrijft Jan Peeters dat dit ‘de keerzijde vormt van paus Bergoglio’s onttrekken aan het bureaucratische “systeem” waarvan hij vreesde dat het zijn bewegingsvrijheid zou inperken’.

Vele ‘checks and balances die een wereldorganisatie als de Kerk nu eenmaal vereist om niet voor aap te staan, of – erger nog – verwarrende signalen af te geven’, zijn hierdoor volgens de KN-redacteur weggevallen.

staatsbezoek

Maar wie zijn oor in Rome en Den Haag te luisteren legt, komt tot een heel andere conclusie. Ploumen kreeg de onderscheiding simpelweg omdat zij deel uitmaakte van de delegatie die koning Willem-Alexander en koningin Máxima begeleidde tijdens het staatsbezoek op 22 juni 2017 aan het Vaticaan.

In totaal tien leden van de delegatie kregen een onderscheiding.­Ploumen zelf antwoordt dat het bij ‘een dergelijk bezoek niet ongebruikelijk is dat onderscheidingen aan ­delegatieleden worden toegekend’.

In Rome klinkt dezelfde verklaring: het betrof hier een louter protocolaire onderscheiding die deel uitmaakte van de uitwissing van decoraties. Daarbij wordt niet gekeken naar de persoon. De eer is bedoeld voor het staatshoofd en zijn gevolg. Ook de Nederlandse staat heeft decoraties aan Vaticaanse verantwoordelijken gegeven. Het bezoekende land – Nederland in dit geval – geeft zelfs meer decoraties dan het ontvangende land.

De onderscheidingen waren bovendien wat extra dik aangezet, omdat dit het allereerste staatsbezoek van een Nederlands staatshoofd aan het Vaticaan ooit betrof.

De BNR-journalist presenteerde de decoratie als ‘de zoveelste prijs die Lilianne Ploumen in 2017 ontving’, en dat ondanks haar pro-abortusstandpunt. Dat oud-minister ­Ploumen hem van deze louter ­protocolaire aangelegenheid een statement liet maken, is haar aan te rekenen. ‘Kun je nagaan’, reageerde Ploumen breeduit glimlachend. Maar dat zelfs katholieken – al net zo hijgerig als de journalist – erin tuinen, of sterker: het gebruiken in hun hetze tegen hun kerkleider, is ook opvallend.