Dominees willen onopgeefbare band met Israël schrappen
Utrecht
Op persoonlijke titel, maar met steun van het liberaal-christelijke collectief Relivant, gooide dominee Jan Offringa vorige week een steen in de vijver. Zijn Protestantse Kerk in Nederland (PKN) moet af van de ‘onopgeefbare verbondenheid’ met het volk Israël, vindt hij. En ook Israëlzondag, jaarlijks in oktober, moet verdwijnen.
Offringa reageert daarmee op kritiek die er kwam op het goed ontvangen boek Liberaal Christendom uit 2016, waarvan hij een van de auteurs is. Dat zet de hoofdlijnen neer van liberaal (vrijzinnig) christendom, maar besteedt bijna geen aandacht aan de relatie tot het jodendom en de islam. Met een manifest en een interview in Trouw wil hij daarin nu verandering brengen. Maar de PKN reageert terughoudend.
Offringa benadrukt in zijn manifest dat hij de band tussen jodendom en christendom zeer belangrijk vindt. Spreken van een onopgeefbare verbondenheid met het ‘volk’ Israël vindt hij echter verwarrend. Velen zien dit volgens hem als steun aan de huidige staat Israël en zijn politiek. Hij wijst erop dat het jodendom ook geen ‘kerktheologie’ heeft.
Offringa spreekt liever van een onopgeefbare strijd tegen antisemitisme en racisme. Hij hoopt dat de PKN in haar kerkorde een meer genuanceerde passage opneemt over de relatie met het jodendom en andere religies.
René de Reuver, scriba van de PKN, ziet echter geen noodzaak om de kerkorde te wijzigen: ‘Israël is fundamenteel voor de identiteit van de kerk, daar is God begonnen, wij zijn er later bijgekomen.’
kritiek en bijval
De stichting Kairos-Sabeel, een organisatie die zich inzet voor Palestijnen, schaart zich wel achter Offringa. Zeven PKN-dominees riepen De Reuver dinsdag in een open brief op de discussie over het nut van een ‘Israëltheologie’ aan te gaan.
Opperrabbijn Binyomin Jacobs wil zich niet bemoeien met de vraag hoe het christendom tegen zijn religie moet aankijken. Hij waarschuwt wel dat de grens tussen antizionisme en antisemitisme ‘flinterdun’ is.
Piet van Midden, voorzitter van het Overlegorgaan Joden en Christenen, noemt het manifest een ‘dodemansrit’ en een ‘bom onder onze goede verhoudingen met de joden’.
Rooms-katholiek theoloog Marcel Poorthuis bekritiseert op Facebook de manier waarop vrijzinnig christendom omgaat met andere religies. Offringa’s pleidooi de ‘onopgeefbare verbondenheid’ te schrappen, keurt Poorthuis af: ‘Dat je hiermee het risico loopt dat ook Jezus als jood de kerk verlaat, moge duidelijk zijn.’ <
