Marleen Stelling denkt na over Maria, maar beseft dat ze Maria niet is

Utrecht

De Nationale Bijbelquiz is deze keer ook inhoudelijk toegespitst op Kerst. En het is de laatste presentatieklus die Marleen Stelling (28) doet voor de Evangelische Omroep, voordat ze met zwangerschapsverlof gaat. Dat leidt, in een gezellig tentje in de Utrechtse binnenstad, onvermijdelijk tot een gesprek over Kerst en zwanger zijn.

Bent u een weetjesmens?

‘Ja, ik hou ervan. Zelfs als het gaat over Kerst. Twee jaar geleden zat ik in een kerk, en daar ging het heel negatief over etalages met glitter, over die ezel en die stal … Heel veel van wat er nu bij Kerst hoort, staat niet in de Bijbel. Het hele woord Kerst staat niet in de Bijbel. Maar ik heb ontdekt dat ook wat er in de loop van de eeuwen is bijgekomen, van waarde is. Het doet niet per se afbreuk aan Kerst.’

Hebt u een voorbeeld?

‘De kerststal. Dat is bedacht door de heilige Franciscus, in de dertiende eeuw. Hij leefde in een wereld waarin veel mensen niet konden lezen. In de kerststal konden mensen zelf de figuren uit het verhaal spelen. Prachtig. Ik zal nooit meer afgeven op al die kersttradities.’

Dat deed u wel?

‘Ik ben opgegroeid met de gedachte: met sinterklaas krijg je cadeautjes, met Kerst is iets anders het cadeau. Kerst was meer een inhoudelijk feest. Nu denk ik eerder: misschien moet het wel zo groot!’

Wat spreekt u zo aan in Kerst?

‘Misschien valt het me meer op nu, doordat ik zelf zwanger ben, maar zo’n detail als Elisabet, die haar kind voelt opspringen in haar schoot als ze Maria ziet. Zo’n gewoon, menselijk detail. Of dat Gabriël tegen Zacharias zegt: jij wilt niet geloven, dan moet je maar zwijgen. Dat is toch fantastisch? Houd jij je maar even koest, zegt de engel.’

het goede

‘En de weg van Maria, die onverwachte zwangerschap – en dan nog van het kind van God ook, van de redder van het volk. Mooi toch, dat de engel als eerste zegt: wees niet bang? Ik herken dat zelf. Er komt nu een derde persoon bij, en daarmee komt er ook verdriet bij, en angst. Voor alles wat er mis kan gaan bijvoorbeeld. En alles wat dit nieuwe mensje, helemaal aan het begin, nog te wachten staat. Dan is de boodschap ineens urgent: je moet blijven uitgaan van het goede.’

Het gaat in het kerstverhaal toch juist niet goed?

‘Jezus komt in een voederbak terecht. Dat leeft voor mij, nu ik zelf m’n eigen Ikea-ledikantje in elkaar zet. Die voederbak staat voor armoede, voor wanhoop, voor een stel op de vlucht. Bij mij gaat het zo anders. Ik spreek vanuit een luxe positie, en toch gaat het bij mij ook niet vanzelf.’

Doordat er angst bij komt?

‘Ik heb aanleg voor angstigheid. Alleen al het medische traject waarin je terechtkomt, voedt de angst. De mentaliteit in de medische wereld is toch vaak: het gaat in principe fout, maar omdat wij goed voor je zorgen en alles in de gaten houden, gaat het goed. Goede gezondheidszorg is een zegen, maar het werkt in mijn hoofd ook averechts. Het zou geruststellend moeten zijn, al die echo’s en buikmetingen en zo. Maar ik dacht: ik krijg een kikker!

Ik sprak voor het programma Het Vermoeden met journaliste Rinke Verkerk. Zij vertelde dat ze voor de geboorte van haar kind grote dromen had over wat hij later zou worden. Haar zoon bleek het syndroom van Down te hebben. Op een onverwachte manier heeft dat Rinke in haar geloof bevestigd: God laat zich zien, juist in dít kind.’

Zou dat voor u ook zo werken?

‘Ik ben daardoor wel over mijn eigen angsten na gaan denken. Als dit maar goed gaat, als mijn kind maar niet zus of zo … Ik dacht: ben ik dan geen voorwaarden aan het stellen? Het verhaal van Maria heeft me geleerd me over te geven, en mee te gaan in de stroom van ontwikkelingen.’

Hebt u een twintigwekenecho gedaan?

‘Ja. Toch wel. Het is een zoektocht. Ik ben niet zo dapper. Ik ben Maria niet. Natuurlijk waren toen al die moderne technieken er niet, maar Maria onderging haar zwangerschap gewoon. Die onderzoeken lijken ondersteunend, ze moeten je vertrouwen bieden. Maar zo werkt het bij mij helaas niet altijd.’

Hebt u vertrouwen teruggevonden?

‘Een verloskundige hielp mij door de manier waarop ze luisterde toen ik alles eruit gooide over mijn angsten. Ik besefte ineens: ik ben dit aan het dóén en houd daarmee mijn angst in stand.’

gewone mensen

‘Ik trek nu meer naar mijn familie en naar vriendinnen toe, dat helpt ook. Je staat op de schouders van andere vrouwen, moeders.

Zo’n meisje als Greta Thunberg, die op de klimaattop in Katowice ineens naar voren stapt, helpt mij ook. Ze deelt daar haar wijsheden met grote mensen die in weken onderhandelen alleen maar een papieren tijger hebben kunnen maken. Dat filmpje van haar toespraak is niet voor niets viral gegaan. Al die grote mannen lukt het niet om iets voor elkaar te krijgen wat cuciaal is voor de toekomst. En dan stapt zij naar voren en zegt: nee, het gaat de wereldleiders niet lukken. Maar de echte macht is de macht van gewone mensen. Die maar gewoon hun keuzes moeten maken om de wereld te veranderen en te redden. Dat is precies wat Maria in haar lofzang zingt. Een kernpunt in het kerstverhaal.’

De Nationale Bijbelquiz, NPO 2, vanavond 20.25 uur