Dominee Igor Kohaniuk: ‘Elke dag vraag ik me af of ik in Moldavië moet blijven’

Utrecht

Leven in het armste land van Europa is geen pretje, weet Igor Kohaniuk, baptistenpredikant in Moldavië. De werkloosheid onder de ruim vier miljoen Moldaviërs is schrikbarend hoog en de corruptie tiert welig. Een kwart van de bevolking werkt in het buitenland, waardoor veel kinderen en bejaarden aan hun lot zijn overgelaten. Ruim honderdduizend kinderen komen uit school thuis, zonder dat er iemand is die voor hen zorgt. ‘Ze zijn al jong op zichzelf aangewezen. Ze krijgen weinig aandacht en liefde, voelen zich eenzaam en lopen daardoor groot risico te ontsporen’, vertelt hij achter een kop koffie op het Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse Kerk (PKN) in Utrecht.

Sinds twee jaar is Kohaniuk directeur van Bethania, een christelijke stichting die twee opvangcentra voor kinderen en twee voor ouderenzorg beheert, en daarnaast een dertigtal pleeggezinnen begeleidt. ‘In Moldavië zijn naar schatting 12.000 wezen.’ De predikant is vanaf 2006 verbonden aan de Moldavische hulporganisatie, die ongeveer honderd kinderen opvangt en ruim negentig bejaarden dagopvang biedt; een druppel op de gloeiende plaat, weet Kohaniuk. 

De Moldavische voorganger is voor de tweede keer in Nederland. Zaterdag spreekt hij in Utrecht op de Landelijke Diaconale Dag, omdat de jaarlijkse kerstcollecte van Kerk in Actie bestemd is voor het werk van Bethania. Daarnaast heeft hij drie spreekbeurten op de agenda staan, voordat hij volgende week weer terugkeert naar zijn dorp vlak bij de hoofdstad Chisinau, naar zijn vrouw Rodica en hun twee kinderen. ‘De christenen in Nederland zijn gezegend, maar ik hoop dat zij hun opdracht niet vergeten’, vat Kohaniuk zijn boodschap samen. ‘De apostel Jacobus heeft gezegd dat zuivere godsdienst bestaat uit het omzien naar wezen en weduwen in hun nood. Ik hoop dat de toehoorders zich door Gods liefde laten bewegen en hulp geven aan de meest kwetsbaren. We kunnen veel meer doen als we de hulpmiddelen zouden hebben.’

alcoholisme

Veel jonge Moldaviërs wachten niet af. Als ze de kans krijgen, vertrekken ze na hun opleiding naar Duitsland, Engeland, Italië of de Verenigde Staten. ‘99 procent wil weg’, zegt Kohaniuk. ‘Zelfs mijn eigen zoon van 11 vertelt nu al dat hij niet in Moldavië blijft. Het is zijn tijd nog niet, maar ik kan hem straks niet tegenhouden. Misschien brengt mijn voorbeeld om de allerarmsten te helpen hem nog op andere gedachten. Dat hoop ik tenminste.’ De baptistenpredikant voelt zich geroepen zijn landgenoten niet op te geven. ‘Wie zorgt anders voor die wanhopige en eenzame mensen? Alcoholisme is een ernstig probleem, want door wanhoop en uitzichtloosheid grijpen velen naar de drank. De steun van de regering is minimaal. Door politieke instabiliteit en diepgewortelde corruptie verdwijnt een groot deel van de fondsen van de ­Europese Unie en de Verenigde Naties in de zakken van frauduleuze ambtenaren. Alleen rond de verkiezingen gaat er wat meer geld naar de bevolking. ’

Dominee Igor Kohaniuk

Ook van de Oosters-Orthodoxe Kerk, waar negen van tien Moldaviërs lid van zijn, heeft de bevolking weinig te verwachten. ‘Het merendeel van de gelovigen is in naam christen, slechts een klein groepje bekommert zich om de armsten. Gelukkig geven sommige priesters het goede voorbeeld, en waar mogelijk probeert Bethania met hen samen te werken’, zegt Kohaniuk. De baptisten vormen met 20.000 leden de tweede kerkgemeenschap in het land.

bijbelstudies

In de twee opvangcentra van Bethania krijgen bejaarde Moldaviërs hulp, want van hun pensioentje kunnen ze niet rondkomen. Vaak zijn ze ondervoed, kunnen ze medicijnen niet betalen en zitten ze ‘s winters in de vrieskou omdat ze geen geld hebben voor gas en stroom. De meest kwetsbare ouderen in de dorpen Tintareni en Bulboaca ontvangen thuiszorg en een warme maaltijd. Kohaniuk: ‘We brengen de lunch of doen de was voor ze.’

Kinderen krijgen op de twee dagcentra hulp bij het maken van hun huiswerk, een maaltijd en soms ook psychosociale hulp. Er is een tienerclub en in de zomervakantie gaan ze een dagje op kamp. ‘Ze doen op vrijwillige basis mee met bijbelstudies’, voegt Kohaniuk eraan toe. ‘We doen niet aan opdringerige evangelisatie, geen kind wordt verplicht te luisteren naar bijbelverhalen. De hulp is daar niet afhankelijk van. We helpen iedereen omdat we van hen houden en Gods liefde willen doorgeven. Dat is voor mij de reden om te blijven doorgaan.’ <

Moldavië ligt ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne. Omdat een deel van de bevolking bij Rusland wil horen en een ander deel bij de Europese Unie, zijn er politieke spanningen. Het heuvelachtige land stond ooit bekend als ‘de tuin’ van de Sovjet-Unie, maar verarmde na de onafhankelijkheid in 1991 door boycots vanuit Rusland. Een jaar eerder had Transnistrië zich van Moldavië afgescheiden; het dwergstaatje met een half miljoen inwoners wordt alleen door Moskou erkend en herbergt Russische troepen.